انتقال بحران از غرب آسيا به آسياي مركزي
سرعت تحولات در منطقه به اندازهاي شدت گرفته كه بعضا تحليلگران از بررسي همه ابعاد و زواياي اين رخدادها باز ميمانند. طي روزهاي اخير هم مجموعهاي از حوادث، سفرها، تحركات و...در منطقه به وقوع پيوستند كه هر كدام از آنها از منظري خاص، براي ايران واجد اهميت است.

سرعت تحولات در منطقه به اندازهاي شدت گرفته كه بعضا تحليلگران از بررسي همه ابعاد و زواياي اين رخدادها باز ميمانند. طي روزهاي اخير هم مجموعهاي از حوادث، سفرها، تحركات و...در منطقه به وقوع پيوستند كه هر كدام از آنها از منظري خاص، براي ايران واجد اهميت است. سفر جولاني رييسجمهور خودخوانده سوريه به جمهوري آذربايجان از جمله اين رخدادهاي سياسي است. با توجه به رفتارهاي غيرمتعارف آذربايجان با برخي دشمنان ايران، تحركات اين كشور با دقت از سوي ايرانيان دنبال ميشود. در كنار اين موضوع، تصميم پكك براي به زمين گذاشتن سلاحها نيز داراي اهميت ويژهاي است.
۱) سفر اخير احمد الشرع معروف به محمد الجولاني رييسجمهور خودخوانده سوريه به باكو در چارچوب يك بازطراحي جديد براي انتقال بحران از غرب آسيا به آسياي مركزي قابل تحليل است. ابومحمد الجولاني كه رهبر يكي از بزرگترين گروههاي تروريستي طي سالهاي اخير بوده از سال ۲۰۱۴ مورد توجه امريكا، رژيم صهيونيستي، برخي كشورهاي عرب منطقه و البته تركيه قرار گرفت. او تحت آموزش نيروهاي سيا و موساد در منطقه اشغال شده ادلب در شمال غرب سوريه قرار گرفت تا بتواند در تحولات آتي منطقه در راستاي منافع امريكا و متحدانش عمل كند .پس از سرنگوني دولت بشار اسد اين شخص كه قبلا تحت پيگرد و تعقيب امريكا و نيروهاي غربي در منطقه قرار داشت به شخصيت محبوب اروپاييها و امريكاييها بدل شد. در ادامه سيل شخصيتهاي جهاني و اروپايي براي ديدار از سوريه راهي دمشق شدند و با جولاني ديدار كردند.
2) در حال حاضر وضعيت به گونهاي است كه حدود ۳۵هزار نيروي تروريستي در سوريه حضور دارند. نيروهايي كه در گذشته ذيل داعش تعريف ميشدند و تلاش ميكردند تا منطقه را به آشوب بكشانند. اين نيروها عمدتا از نيروهاي مسلمان اويغور چين، مسلمانان قزاقستان، تاجيكستان، ازبكستان و...هستند كه در سوريه فعاليت ميكنند. قرار است بخشي از اين نيروها كه امروز در مرز لبنان متمركز شدهاند براي حمله به نيروهاي حزبالله، مورد استفاده قرار بگيرند. فشاري كه اخيرا امريكا براي خلع سلاح حزبالله وارد كرده و نماينده امريكا به رييسجمهور، نخست وزير و رييس مجلس حزبالله فشار وارد كردهاند كه حزبالله بايد خلع سلاح شود، فشار مضاعفي را بر حزبالله تحميل كرده است. آخرين شكل از اقدامات امريكا، استفاده از گروهكهاي سوريه براي حمله به حزبالله ميتواند تلقي شود.
3) بخشي از اين نيروها نيز قرار است در آذربايجان مستقر شوند تا براي مقابله با چين، روسيه، ايران و ارمنستان مورد استفاده قرار بگيرند. در واقع غرب و همپيمانان منطقهاياش با استفاده از گروههاي تروريستي به دنبال فشار بر محور مقاومت و چين و روسيه هستند. استعداد اين نيروها حدودا ۲۰هزار نفر خواهد بود و قرار است از طريق كريدوري از شمال غرب سوريه به سمت تركيه و سپس آذربايجان انتقال داده شوند و به عنوان يك نيروي ضربتي عليه كشورهاي منطقه به كار گرفته شوند.متاسفانه امروز باكو به كانون توطئه عليه ايران بدل شده و مقامات ايراني بايد همه تحركات گروههاي تروريستي به خصوص موصاد در آذربايجان را تحت نظر داشته باشد.
4) مساله بعدي خلع سلاح نيروهاي پكك است كه يك امتياز بزرگ امنيتي براي رجب طيب اردوغان تلقي ميشود. تنها اهرم فشاري كه عليه اردوغان وجود داشت، سلاحهاي پكك است كه سلاحها تحويل داده شدند و يك پيروزي راهبردي براي رييسجمهور تركيه ايجاد شد. اردوغان فعلا سرمست از پيروزي به دنبال گسترش دامنه نفوذ خود در منطقه است. اما تحولات آينده به گونهاي متفاوت خواهد بود و منطقه آبستن شرايط تازهاي است.تجربه نشان داده كه اغلب گروههاي تروريستي نهايتا عليه كساني آشوب ميكنند كه آنها را ايجاد كردهاند.