اروپا به جنگ امریکا می‌رود
هرچند به نظر مي‌رسد بر خلاف تهديدات ماه‌هاي گذشته، نظام تعرفه‌اي ترامپ عليه اقتصاد جهاني نسبت به گذشته نرم‌ترو معقول‌تر شده، اما رييس‌جمهور امريكا همچنان اصرار دارد تا زماني كه ديگر كشورها سياست‌هاي اقتصادي مدنظر او را نپذيرفته يا تن به مذاكرات جديد تجاري ندهند، نظامي از تعرفه‌ها عليه آنها اجرايي خواهد شد.
هرچند به نظر مي‌رسد بر خلاف تهديدات ماه‌هاي گذشته، نظام تعرفه‌اي ترامپ عليه اقتصاد جهاني نسبت به گذشته نرم‌ترو معقول‌تر شده، اما رييس‌جمهور امريكا همچنان اصرار دارد تا زماني كه ديگر كشورها سياست‌هاي اقتصادي مدنظر او را نپذيرفته يا تن به مذاكرات جديد تجاري ندهند، نظامي از تعرفه‌ها عليه آنها اجرايي خواهد شد. تحت تاثير همين موضوع بود كه روز گذشته ترامپ خبر داد كه تعرفه‌هاي جديد در ماه آينده عليه برخي كشورها اجرايي خواهد شد.
«دونالد ترامپ»، رييس‌جمهور امريكا با انتشار پست‌هاي جداگانه‌اي در «تروث سوشال» با اشاره به نقش مكزيك در ورود مواد مخدر غيرقانوني به ايالات متحده و عدم تعادل تجاري با اتحاديه اروپا گفت كه تعرفه ۳۰ درصدي از ماه آگوست عليه هر ۲ طرف اعمال خواهد شد. طبق گزارش خبرگزاري فرانسه، اين تعرفه‌ها بالاتر از تعرفه ۲۵ درصدي است كه دونالد ترامپ اوايل امسال بر كالاهاي مكزيكي وضع كرد، هرچند محصولاتي كه تحت توافق امريكا - مكزيك - كانادا وارد ايالات متحده مي‌شوند، از اين قانون معاف هستند. كانادا هم پيش از اين قانون مشابهي دريافت كرده بود كه در آن تعرفه‌هاي ۳۵ درصدي بر كالاهاي اين كشور اعمال شده بود. تعرفه اتحاديه اروپا همچنين به‌طور قابل توجهي شديدتر از تعرفه ۲۰ درصدي است كه رييس‌جمهور امريكا در ماه آوريل اعلام كرد، در حالي كه مذاكرات با اين اتحاديه همچنان ادامه دارد. قرار بود اتحاديه اروپا، به همراه ده‌ها اقتصاد ديگر روز چهارشنبه شاهد افزايش سطح تعرفه‌هاي ايالات متحده از سطح پايه ۱۰ درصد باشند اما ترامپ اين مهلت را تا اول ماه آگوست (۱۰ مرداد) به تعويق انداخت.
با اعلام اين سياست‌هاي جديد، تحركات جديدي نيز در اقتصاد جهاني آغاز شده. در حالي كه اروپا و امريكا در تمام سال‌هاي گذشته متحد استراتژيك و نزديك محسوب مي‌شدند، اصرار ترامپ بر نقره داغ كردن اروپا باعث شده تهديداتي جديد از سوي مقابل نيز مطرح شود. دونالد ترامپ پس از توقف ۹۰ روزه و پايان مهلت تعيين شده براي تعرفه بر واردات، در نامه‌هاي روز شنبه خود به اورزولا فون در لاين، رييس كميسيون اروپا و كلوديا شينباوم، رييس‌جمهور مكزيك، نرخ تعرفه ۳۰ درصدي بر كالاهاي وارداتي به امريكا را از اول آگوست اعلام كرد.
اين مقام اتحاديه اروپا در بيانيه‌اي اعلام كرد: اعمال تعرفه‌هاي ۳۰ درصدي بر صادرات اين بلوك، زنجيره‌هاي تامين ضروري فرا آتلانتيك را مختل مي‌كند و به ضرر كسب‌وكارها، مصرف‌كنندگان و بيماران در دو سوي اقيانوس اطلس خواهد بود. وي افزود: اقتصادهاي كمي در جهان با وجود باز بودن اقتصاد و شيوه‌هاي تجاري منصفانه با اتحاديه اروپا مطابقت دارند. اتحاديه اروپا، همواره اولويت خود را به راه‌حل مذاكره با امريكا ادامه داده و اين عملكرد نشان‌دهنده تعهد ما به گفت‌وگو، ثبات و مشاركت سازنده فراآتلانتيكي است.
وي همچنين گفت كه كميسيون اروپا آماده است تا قبل از رسيدن آخرين مهلت، براي دستيابي به توافق تلاش كند. ما همچنان آماده‌ايم تا به تلاش براي دستيابي به توافق تا اول آگوست ادامه بدهيم. در عين حال، تمام اقدامات لازم براي حفاظت از منافع اتحاديه اروپا، از جمله اتخاذ اقدامات متقابل متناسب در صورت لزوم را انجام خواهيم داد. در همين حال، به تعميق مشاركت‌هاي جهاني خود كه كاملا مبتني بر اصول تجارت بين‌المللي مبتني بر قوانين هستند نيز ادامه مي‌دهيم. شينباوم هم گفت: مقامات مكزيك، پنجشنبه با دولت ترامپ ديدار كردند تا درباره مسائل امنيتي، مهاجرت، مرز و خليج مكزيك گفت‌وگو كنند. در اين جلسه اشاره كرديم كه اين اعمال تعرفه، معامله ناعادلانه است و ما مخالفيم. البته وي بعد از آن اظهار كرد كه مكزيك در حال مذاكره با امريكاست. ترامپ در آوريل با وضع تعرفه ۲۰ درصدي به اتحاديه اروپا ضربه زد. پس از اعلام تعرفه‌هاي «روز آزادي» فون در لاين گفت: اين كميسيون پذيراي مذاكرات تجاري است و در اواخر همان ماه، از ترامپ انتقاد و وي را به تكيه بر سياست تعرفه‌اي غيرقابل پيش‌بيني، متهم كرد.
ترامپ در گذشته ادعا كرد كه اتحاديه اروپا نسبت به امريكا، ناعادلانه رفتار كرده و استدلال كرد كه اين بلوك از كشورها، براي «سركوب» امريكا ايجاد شده است. چندين كشور عضو اين اتحاديه ازجمله آلمان، ايتاليا، فرانسه و هلند، شركاي تجاري برتر امريكا محسوب مي‌شوند. مكزيك و كانادا، در اوايل سال جاري، با تعرفه‌هاي ۲۵ درصدي به استثناي كالاهاي تحت پوشش توافقنامه تجاري امريكا- مكزيك -كانادا مواجه شدند. شينباوم و ترامپ در گذشته نيز بر سر ماليات‌هاي وارداتي اختلاف نظر داشته‌اند. رييس‌جمهور مكزيك اظهار كرد: مذاكرات تجاري بر حفاظت از شركت‌ها و مشاغل هر دو طرف متمركز است. ترامپ در روزهاي اخير ارسال نامه‌هايي به كشورهاي مختلف با نرخ‌هاي تعرفه جديد كه قرار است از اول آگوست آغاز شود را آغاز كرده است. با تغيير جهت سياست تجاري امريكا، عوارض گمركي بر كالاهاي وارداتي به اين كشور، شركاي تجاري برتر و كشورهاي فقيرتر را به‌طور يكسان تحت تاثير قرار داده است. پايگاه خبري هيل گزارش كرد، تاكنون رهبران ۲۵ كشور نامه‌هايي با نرخ‌هاي تعرفه «تلافي‌جويانه» به‌روز شده از ۲۰ تا ۵۰ درصد دريافت كرده‌اند. در حالي كه ترامپ در ابتدا گفته بود تاريخ آگوست براي اعمال ماليات‌ها «قطعي» نيست، اما از آن زمان بر اين مهلت تاكيد كرده و مهلت گفت‌وگو براي مذاكرات تجاري را نيز فراهم كرده است. ترامپ تاكنون فقط توافق رسمي با بريتانيا و همچنين چارچوب‌هايي براي توافق‌ها با چين و ويتنام را اعلام كرده است.
نامشخص بودن سياست اروپا در قبال ترامپ، صداي رسانه‌هاي اين منطقه را نيز در آورده است. روزنامه گاردين مي‌افزايد: اتحاديه اروپا پيشتر از رويكرد تهاجمي عقب‌نشيني كرده و به‌دنبال توافقي حداقلي با امريكا بود، اما دونالد ترامپ بار ديگر اوضاع را دگرگون كرد. طبق اين گزارش، اتحاديه اروپا به‌دنبال توافقي حداقلي، مشابه انگليس بود و اميد داشت در ازاي پذيرش تعرفه ۱۰ درصدي بر اكثر واردات، از ماليات ۲۷,۵ درصدي بر صادرات خودرو و تعرفه ۵۰ درصدي واردات فولاد معاف شود.
گاردين با بيان اينكه دليل تغيير موضع اتحاديه اروپا، «روسيه» بوده است، نوشت: همان‌طور كه يكي از ديپلمات‌ها هفته گذشته اذعان كرد، در اجلاس سازمان پيمان آتلانتيك شمالي (ناتو) در اواسط ژوئن (خرداد/ تير) واقعيت‌هاي تلخي مطرح شد، اتحاديه اروپا ممكن است 5 تا ۱۰ سال طول بكشد تا قابليت‌هاي هوايي، موشكي و اطلاعاتي خود را در هوا و زمين براي دفاع در برابر حمله نظامي تقويت كند. اين روزنامه انگليسي با اشاره به اينكه «پيش‌بيني تصميمات ترامپ كاري بيهوده است»، افزود: با اين حال، تهديد غافلگيركننده روز شنبه رييس‌جمهوري امريكا براي اعمال تعرفه ۳۰ درصدي بر اتحاديه اروپا، ضربه‌اي به اعتمادبه‌نفس اين اتحاديه زد؛ بلوكي كه بنا به گفته ديپلمات‌ها پيشتر تجارت را فداي هدف بزرگ‌تري چون امنيت و دفاع از قاره كرده بود. يكي از ديپلمات‌ها در گفت‌وگو با گاردين با اشاره به خطراتي كه حقوق كاري، آزادي بيان، رفاه اجتماعي و خدمات عمومي را تهديد مي‌كند، گفت: «اگر اتحاديه اروپا در برابر ترامپ نايستد يا خواستار اجراي سختگيرانه قوانين نشود، اين سوال مطرح خواهد شد كه از نظام بين‌المللي مبتني بر قواعد چه چيزي باقي مي‌ماند؟»
گاردين با بيان اينكه برخي به «چاپلوسي» از رييس‌جمهوري ايالات متحده اعتراض كردند، به‌طوري‌كه رييس ناتو حتي او را «بابا» خطاب كرد، نوشت: با اين حال يكي از ديپلمات‌ها هفته گذشته گفت كه «ما به آنچه مي‌خواستيم رسيديم، ترامپ همچنان به تامين سلاح براي اوكراين ادامه مي‌دهد.» ديپلمات ديگري نيز اظهار داشت كه اتحاديه اروپا هرگز نمي‌توانست مانند ژاپن به رويكرد سختگيرانه ادامه بدهد، چراكه اين كشور «براي دفاع از خود به امريكا وابسته نيست.» بر اساس اين گزارش، ديپلمات‌هاي اروپايي اذعان كردند كه توافقي كه به آن اميدوار بودند، خود يك امتياز بزرگ به امريكا بود. اما ورق دوباره برگشته است، اين‌بار توسط ترامپ. تعرفه ۳۰ درصدي به احتمال بسيار زياد باعث جنگ تجاري خواهد شد، چرا كه حتي تعرفه ۱۵ درصدي هم به سختي قابل تحمل خواهد بود.
با اين وجود، اروپا مقابله با زورگويي‌هاي ترامپ را رها نكرده است. وزير اقتصاد آلمان در بيانيه‌اي گفت: تعرفه‌ها به شركت‌هاي صادراتي اروپا ضربه سختي خواهد شد. در عين حال، اين تعرفه‌ها تاثير شديدي بر اقتصاد و مصرف‌كنندگان آن سوي اقيانوس اطلس (امريكا) خواهد داشت. رايشه افزود: اتحاديه اروپا بايد به شيوه‌اي واقع‌بينانه براي رسيدن به يك راه‌حل با امريكا مذاكره كند. بايد به سرعت به يك نتيجه واقع‌بينانه برسيم.
به گزارش خبرگزاري فرانسه، «فدراسيون صنايع آلمان» نيز شنبه در بيانيه‌اي گفت كه تهديد دونالد ترامپ رييس‌جمهور امريكا براي وضع تعرفه ۳۰ درصدي بر كالاهاي اروپايي «بيدارباشي براي صنايع دو سوي اقيانوس اطلس است.»
«ولفگانگ نيدرمارك» از مقام‌هاي ارشد اين اتحاديه هشدار داد: مناقشه تجاري ميان اقتصادهاي دو طرف به احياي اقتصادي، قدرت نوآوري همچنين اعتماد در همكاري‌هاي بين‌المللي لطمه مي‌زند. وي از دولت آلمان، كميسيون اروپا و دولت امريكا خواست «به سرعت راه‌حلي يافته و از تشديد تنش جلوگيري كنند.» امريكا بزرگ‌ترين شريك تجاري آلمان است. تازه‌ترين آمار نشان مي‌دهد كه صادرات آلمان در ماه مه با ۷.۷ درصد كاهش به ۱۲.۱ ميليارد يورو رسيده است. همچنين «برند لانژه»، رييس كميته تجاري در پارلمان اروپا شنبه شب گفت كه اروپا بيش از سه هفته مذاكرات فشرده‌اي با واشنگتن انجام داد و امتيازاتي داد، اما «افزايش تعرفه‌ها از ۲۰ درصد به ۳۰ درصد اقدامي غيرمحترمانه و بي‌شرمانه است.» وي افزود كه تعرفه‌هاي امريكا «يك سيلي به صورت مذاكرات است. اين شيوه درستي براي رفتار با يك شريك تجاري نيست.» لانژه تاكيد كرد كه اروپا بايد صراحتا اعلام كند كه «رويكردهاي تجاري غيرمنصفانه» غيرقابل قبول است. وي اضافه كرد: ما اولين مرحله اقدامات متقابل را به تعويق انداختيم، اما اكنون كاملا يقين يافته‌ام كه اين اقدامات بايد فورا اجرا شود. لانژه اظهار كرد: فهرست اول اين اقدامات متقابل بايد طبق برنامه‌ريزي قبلي، دوشنبه فعال شود و فهرست دوم نيز بلافاصله به اجرا درآيد. قانون «ابزار ضداجبار» اتحاديه اروپا به اين بلوك اجازه مي‌دهد تا عليه كشورهاي ثالث كه بر اعضاي اين اتحاديه فشار اقتصادي وارد مي‌كنند، اقدامات تلافي‌جويانه اتخاذ كند. به اين ترتيب پس از چند قرن رابطه همه‌جانبه، ترامپ، اروپا را وارد اين چالش كرده كه تصميم بگيرد عليه متحد خود اقداماتي جديد انجام بدهد يا همچنان تلاش كند راهي براي عبور از اين بن بست پيدا كند. ترامپ بناست به زودي به بريتانيا سفر كند و شايد اين سفر مسيري جديد براي عبور از چالش‌هاي فعال در اين بخش باز كند.