حمايت تكراري از بورس
با شروع تنش‌هاي نظامي شاهد آن بوديم كه بورس تهران به مدت دو هفته تعطيل شد تا به گفته مديران سازمان بورس از حقوق سهامداران صيانت شود.
با شروع تنش‌هاي نظامي شاهد آن بوديم كه بورس تهران به مدت دو هفته تعطيل شد تا به گفته مديران سازمان بورس از حقوق سهامداران صيانت شود. پس از دو هفته تعطيلات و پس از آتش بس بالاخره معاملات بورس تهران بازگشايي شد اما اين بازگشايي چندان مطلوب نبود و شاهد آن بوديم كه بورس تهران روند سرخ پوشي را تجربه كرد كه بسياري از مديران عقيده داشتند اين روند طبيعي است، اما اين روند سنگين بود و در نهايت مديران سازمان بورس مجبور شدند كه بسته حمايتي از بازار سهام ارايه دهند اما اين بسته بسيار ديرهنگام بود و نتوانست تاثير مثبتي بر روي بازار داشته باشد و به همين دليل به نظر مي‌رسد كه سازمان بورس به دنبال بسته حمايتي جديد است.
روز گذشته جلسه فوق‌العاده هيات امناي صندوق تثبيت بازار سرمايه به رياست علي مدني‌زاده، وزير امور اقتصادي و دارايي برگزار شد.در اين جلسه با «انتشار اوراق تبعي از نوع تأمين مالي به ميزان ۲۰ هزار ميليارد تومان» و «انتشار اوراق تبعي از نوع بيمه سهام به طرفيت اشخاص حقيقي با سبد سهام تا سقف ۵۰۰ ميليون تومان» موافقت شد.ملاك بيمه سهام، سبد سهام اشخاص حقيقي در روز ۱۷ تيرماه ۱۴۰۴ خواهد بود. جزييات و فرآيند اجرايي اين مصوبه به‌زودي منتشر خواهد شد.
قادر معصومي خانقاه، مدير نظارت بر بورس‌هاي سازمان بورس و اوراق بهادار، با اشاره به اقدامات حمايتي دولت در شرايط بحران بازار، از مصوب شدن «بيمه سهام» و انتشار اوراق تبعي ۲۰ همتي توسط صندوق تثبيت بازار خبر داد و گفت: اين ابزارها به‌گونه‌اي طراحي شده‌اند كه بتوانند در مقاطع حساس، مانع از گسترش فضاي رواني منفي و ريزش‌هاي غيرمنطقي شوند.
او شفافيت در اعلام برنامه‌هاي اقتصادي دولت را يكي از عوامل كليدي در جلب مشاركت سرمايه‌گذاران دانست و افزود: هرچه سياست‌ها و تصميمات با شفافيت بيشتري اطلاع‌رساني شوند، فضاي نااطميناني كاهش خواهد يافت و مردم با رغبت بيشتري به بازار بازمي‌گردند.در شرايط هيجاني، آموزش نمي‌تواند جاي مداخله فوري را بگيرد. اما اگر آموزش پايه‌اي از دوران مدرسه آغاز شود، در بلندمدت، واكنش‌هاي احساسي به حداقل مي‌رسد. او همچنين به دغدغه‌هاي فعالان بازار در خصوص نحوه اجراي بسته حمايتي اشاره كرد و اطمينان داد: تخصيص منابع اين بسته به‌صورت مرحله‌اي و منظم در حال پيگيري است و تمام تصميمات با هماهنگي بين دستگاهي و رعايت ملاحظات بازار انجام مي‌شود.
اين اولين‌بار نيست كه طرح بيمه سهام توسط مديران سازمان بورس مطرح مي‌شود و پيش از اين نيز بارها در اين خصوص صحبت شده بود. نيمه دوم مرداد ماه سال 1403 بود كه چارچوب كلي طرح «بيمه سهام» در شوراي عالي بورس تصويب شد.
محمود گودرزي، مديرعامل شركت بورس در آن زمان يعني تابستان سال 1403 گفت: با توجه به شرايط و تنگناي مالي كه ناشران درگير آن هستند، سازمان بورس به شورا پيشنهاد داد كه در كنار انتشار بيمه سهام از سوي سهامداران عمده ۳۲ ناشر بورس تهران، صندوق تثبيت بازار نيز ۵۰ درصد از پوشش بيمه را بدون ارايه تضامين و وثايق برعهده بگيرد. براي تصميم‌گيري در مورد بيمه سهام، جزييات سهامداري (حقيقي - حقوقي) تمام ۳۲ ناشري كه ۸۰ بازار بورس تهران را تشكيل مي‌دهند، مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت.
به گفته وي، بيش از ۹۵ درصد از سهامداران حقيقي در كليه شركتهايي كه ۳۲ ناشر برتر دارند، داراي پرتفوي زير ۱۰۰ ميليون تومان بوده و اين نشان مي‌دهد كه ناشران و سهامداران عمده شركت‌ها بايد توجه ويژه به سهامداران خرد و حقيقي داشته باشند چرا كه آنان پس‌اندازهاي خود را وارد بازار كرده اند و در شرايط حاضر دچار زيان شده‌اند. اين اقدام يك قدم موثر از سوي سهامداران عمده است چرا كه مي تواند ضمن نشان دادن اعتقاد به ارزندگي سهام خود، به سرمايه‌گذاري بلندمدت كمك كرده و ريسك سرمايه‌گذاري را كاهش دهد. باتوجه به صحبت‌هاي گذشته و بررسي برنامه به نظر مي‌رسد كه اين طرح نيز نتيجه چندان مطلوبي نداشته باشد و همانند گذشته شاهد بي‌اعتمادي سهامداران نسبت به بازار باشيم.
با توجه به شرايط بازار سرمايه و نبود اعتماد در اين بازار بسته حمايتي نبايد پس از بحران وارد بازار سرمايه شود و در زمان بحران بايد به فكر بازار و روند آن بود. در اصل اگر طي دو هفته تعطيلي مديران سازمان بورس فكري به حال بازار مي‌كردند اكنون شاهد سرخ و نوساني در بازار نبوديم. بسته حمايتي جديد يعني انتشار اوراق تبعي بيمه‌اي و اوراق تبعي تأمين مالي نيز همانند گذشته خواهد بود و به نظر نمي‌رسد كه نتيجه چندان مطلوبي براي بازار داشته باشد. در اصل بايد مديران و مسوولان اقتصادي در وهله نخست به فكر اعتمادسازي باشند و پس از آن به دنبال بسته حمايتي بروند، زماني كه اعتماد وجود نداشته باشد نمي‌توان انتظار داشت كه بسته‌هاي حمايتي نيز جوابگو باشند و شرايط بهتري را براي بازار رقم بزنند.
بازار نياز به جذب سرمايه دارد و اين سرمايه تنها با اعتماد به بازار بازمي‌گردد. با وجود چنين شرايطي در بازار به نظر نمي‌رسد كه بسته حمايتي بتواند كارساز باشد چراكه نقدينگي و اعتمادي در بازار وجود ندارد كه بتواند مسير معاملاتي بازار را تغيير دهد.
بررسي‌ها نشان مي‌دهد اغلب بازار در زمان حمايت‌ها روند منفي به خود مي‌گيرد و به نوعي بازار نسبت به حمايت‌ها گارد و ترس دارد كه اين موضوع باعث مي‌شود كه خروج نقدينگي را از بازار شاهد باشيم.
بازار از نگاه معاملات طي آخرين روز معاملاتي هفته يعني چهارشنبه 18 تير 1404، شاخص كل بازار سرمايه با كاهش 20 هزار و 872 واحدي معادل 0.79 درصدي نسبت به معاملات روز گذشته روبه رو شد و در نهايت به تراز 2 ميليون و 637 هزار واحدي رسيد. همچنين شاخص كل هم وزن نيز 9 هزار و 72 واحد معادل 1.09 درصد نسبت به معاملات روز گذشته افت كرد و در جايگاه 827 هزار و 26 واحدي ايستاد. درسوي ديگر معاملات نيز شاخص كل فرابورس 175 واحد كاهش يافت و به عدد 24 هزار و 476 واحدي رسيد.
از ميان 633 نماد بازار سرمايه در اين روز 86 نماد و 479 نماد نيز منفي بودند. همچنين 22 نماد معادل 3 درصد از كل نمادها در صف خريد و 327 نماد معادل 51 درصد از نمادها در صف فروش قرار داشتند.
ارزش كل معاملات بازار سرمايه در آخرين روز كاري هفته به 43 هزار و 416 ميليارد تومان رسيد كه 6 هزار و 121 ميليارد تومان آن مربوط به معاملات خرد سهام و حق تقدم و صندوق‌هاي سهامي است و به‌طور كلي 14 درصد از ارزش معاملات مربوط به معاملات خرد بوده است.
طي روز چهارشنبه تنها صنايع توليد فلزات گرانبهاي غيرآهن و ماشين‌آلات روند مثبت داشتند و در مقابل بيشترين ارزش بازار منفي نيز به صنايع فعاليت‌هاي مرتبط با اوراق بهادار، حفاري، بنادر و كشتيراني، نساجي، نوشيدني، محصولات فلزي، محصولات كشاورزي، قطعات خودرو، ساير محصولات غذايي، پيمانكاري صنعتي، سخت افزار و تجهيزات، سيمان، آهك و گچ، شيرينيجات، زغال سنگ، مواد شيميايي-متنوع، ماشين‌آلات الكتريكي، ساير محصولات كاني غيرفلزي، محصولات كاغذي، حمل و نقل بار زميني، آهن و فولاد، ليزينگ و سرمايه‌گذاري رسيد