عملكرد اقتصادي يكساله رييس‌جمهور
يك سال از انتخاب مسعود پزشكيان به عنوان رييس‌جمهور ايران گذشت؛ يك‌سالي كه در آن دامنه وسيعي از رخدادها، حوادث و فراز و فرودها شكل گرفتند تا ايران به جايگاهي كه امروز در آن قرار دارد، برسد. مانند هر دوره ديگري، لازم است عملكرد اقتصادي اين يك سال نيز مورد ارزيابي و تحليل قرار بگيرد
«مزرع سبز فلك ديدم و داس مه نو/ يادم از كشته خويش آمد و هنگام درو» حافظ...
يك سال از انتخاب مسعود پزشكيان به عنوان رييس‌جمهور ايران گذشت؛ يك‌سالي كه در آن دامنه وسيعي از رخدادها، حوادث و فراز و فرودها شكل گرفتند تا ايران به جايگاهي كه امروز در آن قرار دارد، برسد. مانند هر دوره ديگري، لازم است عملكرد اقتصادي اين يك سال نيز مورد ارزيابي و تحليل قرار بگيرد. در واقع بايد ديد دولت چه كاشته و قرار است در حوزه اقتصاد و معيشت چه دستاوردهايي را برداشت كند؟ قبل از ورود به بحث اصلي لازم است به اين واقعيت روشن اشاره شود كه اصولا براي هر نوع برنامه‌ريزي اقتصادي، ثبات يك اصل اساسي و غيرقابل انكار است. تنها در شرايط ثبات است كه دولت‌ها مي‌توانند برنامه‌ريزي كرده و سياستگذاري كنند. شخص رييس‌جمهور پزشكيان و دولت چهاردهم از اين منظر با مشكلات فراواني روبه‌رو بودند. دوره يك ساله فعاليت‌هاي رييس‌جمهور، مصادف شد با يكي از بحراني‌ترين و پيچيده‌ترين برهه‌هاي تاريخ معاصر ايران. در شرايطي كه دولت سياست تنش‌زدايي و توسعه مناسبات ارتباطي با كشورهاي همسايه و جهان را در پيش گرفته بود، كانون‌هاي تنش و تنشج در منطقه و جهان تلاش كردند دولت را وارد دوره‌اي از بحران‌هاي فزاينده كنند.
از اين منظر دولت هرگز فرصت كافي پيدا نكرد تا در يك محيط آرام و با ثبات بتواند سياست‌گذاري‌هاي اقتصادي موردنظر خود را طراحي و اجرايي كند، اما علي‌رغم همه اين مشكلات مي‌توان از نظام تصميم‌سازي‌هاي اقتصادي و معيشتي دولت به خصوص در كشاكش بحران دفاع كرد. هنوز دوران رياست‌جمهوري رييس‌جمهور رسما آغاز نشده بود كه دشمن صهيوني ساعاتي پس از مراسم تحليف رييس‌جمهور با ترور اسماعيل هنيه، پيام بحران‌آفريني‌اش را صادر كرد. در ادامه هم مشكلات مرتبط با ترور رهبران مقاومت به خصوص سيد‌حسن نصرالله پيش آمد. علي‌رغم اين تلاش‌ها، دولت راهبردهاي اقتصادي خود را با ترسيم اهداف كلاني چون بهبود شاخص‌هاي اقتصادي، توزيع عادلانه منابع و حمايت از دهك‌هاي محروم و تحقق رشد اقتصادي پايه‌گذاري كرد. دولت از يك‌طرف با تن دادن به قواعد بازار تلاش كرد بخش خصوصي را وارد فرآيند اقتصادي كند و از‌سوي ديگر با تخصيص كالابرگ و يارانه نقدي به مردم باري از معيشت آنها بردارد. جدا از اين نگاه دروني، گفتمان دولت مبتني بر وفاق در درون و توافق‌سازي در جهان هم دنبال شد. توسعه روابط با همسايگان به خصوص عربستان، پاكستان، امارات و... بخشي از اين تلاش‌هاي دولت بودند. ضمن اينكه دولت چهاردهم مذاكرات دوجانبه با امريكا را براي دستيابي به يك توافق استارت زد، اما متاسفانه كانون‌هاي جنگ‌طلب و تنش‌آفرين در منطقه و جهان در شرايطي كه 5 دور مذاكرات ايران با امريكا در جريان بود و برنامه‌ريزي شده بود در روز يكشنبه 25 خرداد دور ششم مذاكرات هم آغاز شود تلاش كردند رسما ميز مذاكره را بر هم زنند. با آغاز جنگ 12 روزه و در شرايطي كه دشمنان تصور مي‌كردند پايه‌هاي سياسي، اقتصادي، اجتماعي و امنيتي كشور فرو ريخته، دولت و شخص رييس‌جمهور با همراهي ساير اركان حاكميت وارد ميدان شدند و تلاش كردند كشور را با كمترين تكانه‌ها به سمت آرامش سوق دهند. تامين اقلام مورد نياز مردم، توزيع كالابرگ به دهك‌هاي محروم، تامين سوخت مورد‌نياز كشور، حمايت از مستاجران و... بخشي از تلاش‌هاي دولت براي عبور كشور از بحران بود. در عين حال دولت، تلاش كرد بازارهاي اصلي كشور مانند بازار ارز، بورس، مسكن، خودرو و طلا را بدون تنش از بحران عبور دهد. با اين توضيحات و علي‌رغم اينكه رييس‌جمهور پزشكيان و دولت چهاردهم طي يك سال اخير هر روز بحران‌هاي مستمري را پشت سر گذاشته، مي‌توان به نظام تصميم‌سازي‌هاي اقتصادي دولت نمره قبولي داد.
تلاش براي ايجاد نظام تك‌نرخي ارز، زمينه‌سازي براي ورود بخش خصوصي به اقتصاد، پايان دادن به برخي انحصارها در اتمسفر اقتصادي، حمايت يارانه‌اي از مردم، اصلاح در نظام مالياتي و بودجه و بانكي و... بخشي از تلاش‌هاي دولت چهاردهم در حوزه اقتصاد است كه انجام گرفته است. آقاي پزشكيان و كابينه‌اش اما براي سال دوم بايد تلاش كنند، اصلي‌ترين بخش از وعده‌هاي اقتصادي خود را عينيت بخشند. يكي از مهم‌ترين وعده‌هاي دولت از بين بردن يا ايجاد شكاف در زنجيره تحريم‌هاست كه اميدواريم با گفتمان رييس‌جمهور و نزديكانش در كابينه محقق شود.