بزرگ‌ترين رابطه تجاري جهان تهديد شد

اتحاديه اروپا انتظار دارد، روز دوشنبه (۱۶ تير)، مشخص شود كه رييس‌جمهور امريكا، تعرفه‌هاي متقابل را بر بزرگ‌ترين شريك تجاري خود اعمال خواهد كرد يا خير؛ اقدامي كه اقتصاددانان هشدار دادند، پيامدهايي براي شركت‌ها و مصرف‌كنندگان در دو سوي اقيانوس اطلس به همراه دارد. دونالد ترامپ در اوايل آوريل از اعمال تعرفه‌هايي بر برخي كشورها، خبر داد و ساعاتي پس از اجرايي شدن تعرفه‌هاي ويژه هر كشور، آنها را تا ۹ ژوئيه (۱۸ تير) با نرخ اوليه ۱۰ درصد به حالت تعليق درآورد تا بازارهاي مالي را آرام كند و زمان براي مذاكرات فراهم شود. با اين حال، ترامپ با ابراز نارضايتي از موضع اتحاديه اروپا در مذاكرات تجاري گفت: نرخ تعرفه صادرات اروپا را به ۵۰ درصد افزايش خواهد داد كه مي‌تواند همه نوع كالا، از پنير فرانسوي و كالاهاي چرمي ايتاليايي گرفته تا لوازم الكترونيكي آلماني و داروهاي اسپانيايي را در امريكا بسيار گران‌تر كند. كميسيون اجرايي اتحاديه اروپا كه مسائل تجاري ۲۷ كشور عضو اين بلوك را مديريت مي‌كند نيز اعلام كرد كه رهبران اين بلوك اميدوارند با دولت ترامپ به توافق برسند. بدون چنين توافقي، اتحاديه اروپا آماده است با اعمال تعرفه بر صدها محصول امريكايي، از گوشت گاو و قطعات خودرو گرفته تا آبجو و هواپيماهاي بويينگ، تلافي كند. كميسيون اروپا، تجارت ميان امريكا و اتحاديه اروپا را «مهم‌ترين رابطه تجاري در جهان»، توصيف كرد و طبق گزارش آژانس آمار اتحاديه اروپا (يورواستات)، ارزش تجارت كالا و خدمات اتحاديه اروپا و امريكا در سال ۲۰۲۴، به ۱.۷ تريليون يورو (دو تريليون دلار) يا به‌طور متوسط ‌۴.۶ ميليارد يورو در روز رسيد و بزرگ‌ترين صادرات امريكا به اروپا، نفت خام و پس از آن دارو، هواپيما، خودرو و تجهيزات پزشكي و تشخيصي بوده و بزرگ‌ترين صادرات اروپا به امريكا، دارو، خودرو، هواپيما، مواد شيميايي، ابزار پزشكي و مشروبات الكلي ثبت شده است. ترامپ از مازاد تجاري ۱۹۸ ميليارد يورويي اتحاديه اروپا در كالاها شكايت كرده است كه نشان مي‌دهد امريكايي‌ها، كالاهاي بيشتري از كسب‌وكارهاي اروپايي خريداري مي‌كنند، با اين حال، شركت‌هاي امريكايي با فروش بيشتر به اتحاديه اروپا در خدماتي مانند رايانش ابري، رزرو سفر و خدمات حقوقي و مالي، بخشي از اين شكاف را پر مي‌كنند. مازاد خدمات امريكا، كسري تجاري اين كشور با اتحاديه اروپا را به ۵۰ ميليارد يورو (۵۹ ميليارد دلار) كاهش داد كه كمتر از ۳ درصد از كل تجارت امريكا و اتحاديه اروپا را تشكيل مي‌دهد. قبل از بازگشت ترامپ به قدرت، امريكا و اتحاديه اروپا، رابطه تجاري عموما مشاركتي و سطح تعرفه پايين را در هر دو طرف حفظ كردند. نرخ امريكا، براي كالاهاي اروپايي به‌طور متوسط، ‌۱.۴۷ درصد و نرخ اتحاديه اروپا براي محصولات امريكايي به‌طور متوسط، ‌۱.۳۵ درصد، بود. اما اكنون اتحاديه اروپا مشمول تعرفه ۵۰ درصدي امريكا بر واردات فولاد و آلومينيوم و ماليات ۲۵ درصدي بر خودروها و قطعات وارداتي شده است. مقامات دولت ترامپ، انبوهي از مسائل نگران‌كننده خود از جمله موانع كشاورزي مانند مقررات بهداشتي اتحاديه اروپا را مطرح كرده‌اند كه شامل ممنوعيت مرغ شسته شده با كلر و گوشت گاو هورمون‌دار مي‌شود. ترامپ از ماليات بر ارزش افزوده اروپا با نرخ ۱۷ تا ۲۷ درصد در سال جاري نيز انتقاد كرده است، اما بسياري از اقتصاددانان، ماليات بر ارزش افزوده را از نظر تجاري خنثي مي‌دانند زيرا هم براي كالاها و خدمات داخلي و هم براي كالاهاي وارداتي اعمال مي‌شود. از آنجا كه دولت‌هاي ملي ماليات‌ها را از طريق قانون تعيين مي‌كنند، اتحاديه اروپا گفته است كه آنها در طول مذاكرات تجاري مطرح نيستند. اقتصاددانان و شركت‌ها مي‌گويند: تعرفه‌هاي بالاتر به معناي افزايش قيمت كالاهاي وارداتي براي مصرف‌كنندگان امريكايي خواهد بود. واردكنندگان بايد تصميم بگيرند كه چه مقدار از هزينه‌هاي مالياتي اضافي را از طريق سود كمتر جذب و چه مقدار را به مشتريان منتقل كنند.  ترامپ استدلال كرده است كه دشوارتر كردن فروش براي شركت‌هاي خارجي در امريكا، راهي براي تحريك احياي توليد امريكايي است. بسياري از شركت‌ها اين ايده را نپذيرفتند يا گفتند كه سال‌ها طول مي‌كشد تا مزاياي اقتصادي مثبتي حاصل شود، با اين حال، برخي از شركت‌ها تمايل خود را براي انتقال برخي از توليدات به داخل امريكا نشان داده‌اند.  نتايج برخي پيش‌بيني‌ها نشان مي‌دهد كه اگر مذاكرات شكست بخورد، اقتصاد امريكا بيشتر در معرض خطر قرار خواهد گرفت. بر اساس بررسي تحقيقاتي انديشكده‌ «بروگل» مستقر در بروكسل، اگر توافقي حاصل نشود و ترامپ كالاهاي وارداتي از اروپا را با تعرفه‌هاي ۱۰ تا ۲۵ درصدي تحريم كند، اتحاديه اروپا، ۰.۳ درصد از توليد ناخالص داخلي خود را از دست مي‌دهد و توليد ناخالص داخلي امريكا، ۰.۷ درصد كاهش مي‌يابد. خبرگزاري آسوشيتدپرس گزارش كرد، با توجه به پيچيدگي برخي از مسائل، دو طرف ممكن است فقط قبل از مهلت چهارشنبه به توافق كلي برسند و احتمالا تعرفه پايه ۱۰ درصدي و همچنين تعرفه‌هاي خودرو، فولاد و آلومينيوم تا زمان مشخص شدن جزييات توافق تجاري رسمي، پابرجا مي‌ماند.