حمايت دير هنگام از بورس
جنگ و تنش‌هاي نظامي باعث شد كه بورس تهران حدود دو هفته تعطيل باشد و همين تعطيلي جوانه‌اي اميد در دل سهامداران كاشت؛ اما با شروع بازار همه‌چيز تغيير كرد و شاهد يك هفته سرخ پوشي بازار سهام بوديم و در نهايت پس از يك هفته شاهد اختصاص ۶۰ همت براي ثبات بازار سرمايه بوديم.
جنگ و تنش‌هاي نظامي باعث شد كه بورس تهران حدود دو هفته تعطيل باشد و همين تعطيلي جوانه‌اي اميد در دل سهامداران كاشت؛ اما با شروع بازار همه‌چيز تغيير كرد و شاهد يك هفته سرخ پوشي بازار سهام بوديم و در نهايت پس از يك هفته شاهد اختصاص ۶۰ همت براي ثبات بازار سرمايه بوديم.
سازمان بورس بالاخره وارد ميدان شد و پس از يك هفته سرخ پوشي برنامه حمايتي از بازار سرمايه ارايه داد. براساس اعلام روابط عمومي سازمان بورس، پيرو جلسات متعدد و فشرده ميان بانك مركزي و سازمان بورس و اوراق بهادار طي دو هفته اخير، در اولين گام ۶۰ همت براي ثبات بازار سرمايه تخصيص يافت.
اما بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه اين عدد در مقايسه با خروج نقدينگي از بازار سهام بسيار كم است و بايد حمايت‌ها از اولين روز كاري بازار سرمايه آغاز مي‌شد و اكنون كمي دير است چراكه با خروج نقدينگي از بازار سهام، اعتماد نيز از بازار خارج شد و اين خروج اعتماد اثرات جبران‌ناپذيري بر روي بازار سهام دارد و تا چندين ماه مي‌تواند روند بورس تهران را نزولي سازد.
حميدياري، معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به اقدامات حمايتي گسترده اين سازمان در هفته‌هاي اخير، گفت: تصميم‌گيري‌هاي اخير، در خصوص بازار، بر پايه داده‌هاي دقيق و با هدف صيانت از حقوق سهامداران صورت گرفته است. نكته قابل توجه اينجاست كه اگر قرار بود از سرمايه‌گذاران بورسي صيانت شود چرا اين مقدار خروج نقدينگي از بازار رخ داد و چرا بازار سهام متولي سرخ پوشي‌ها بود.
بورس تهران حدود دو هفته تعطيل بود؛ اما مديران سازمان بورس از اين فرصت استفاده نكردند و پس از شروع بازگشايي بازار به فكر حمايت از آن افتادند كه اين موضوع خود جاي تعجب دارد.
در روز نخستين روز بازگشايي بازار سرمايه پس از تعطيلات، بسياري از كارشناسان بازار سهام معتقد بودند كه ساده‌ترين و فوري‌ترين اقدام براي جلوگيري از ريزشهاي سنگين، اعمال محدوديت در دامنه نوسان قيمت‌ها بود. به گفته فعالان بازار سهام، اين راهكار مي‌توانست از هيجانات منفي بازار را تا حدود زيادي كاهش دهد و زمان لازم را براي مديريت بحران فراهم سازد. علاوه بر اين، تأمين و تزريق نقدينگي از سوي دولت يا نهادهاي مالي پس از اين اقدام مي‌توانست بازار را به سمت تعادل و حتي صعود سوق دهد. اما، مديران سازمان بورس تصميم ديگري اتخاذ كردند و بدون توجه به اين پيشنهادها، بازار را با همان دامنه نوسان سابق بازگشايي كردند. اين تصميم به گفته برخي تحليلگران، موجب شد تا شاهد خروج نقدينگي و افزايش فشار فروش در بازار باشيم و شاخص كل بورس در همان ابتدا با افت قابل توجهي مواجه شود. كارشناسان معتقدند سياست‌هاي محافظه‌كارانه و عدم استفاده از ابزارهاي كنترلي در زمان بحران، يكي از مهم‌ترين عوامل تشديد هيجانات منفي و تضعيف اعتماد سرمايه‌گذاران بوده است. حال با اين شرايط به نظر نمي‌رسد كه مديران سازمان بورس بتوانند اعتماد و نقدينگي را مجدد به بورس بازگردانند.
پيمان شوريابي، كارشناس بازار سهام گفت: در شرايط كنوني بازار سرمايه، به‌وضوح مي‌توان مشاهده كرد كه عدم وجود نقدشوندگي به يكي از چالش‌هاي اساسي تبديل شده است؛ اين مساله به‌شدت تحت تأثير بي‌برنامگي دولت و سازمان بورس در مديريت وضعيت اقتصادي پس از جنگ است. فقدان يك استراتژي منسجم براي مقابله با اين شرايط و تأثيرات آن بر وضعيت مالي سرمايه‌گذاران، باعث شده تا اعتماد عمومي به بازار به‌طور چشم‌گيري كاهش يابد.
او در ادامه افزود: علاوه بر اين، فشار فروش سنگين و هجوم سرمايه‌گذاران به‌سمت فروش دارايي‌هاي خود به‌ويژه در هفته اخير، موجب افزايش تنش‌ها در بازار اقتصادي شده است؛ اين شرايط نياز به يك بسته نجات اقتصادي از سوي دولت را به‌وضوح احساس مي‌كند.
اين فعال بازارسرمايه تاكيد مي‌كند: يكي از راهكارهاي پيشنهادي براي بهبود وضعيت، كاهش دامنه نوسان و هم‌زماني با افزايش حجم مبنا است؛ اين اقدامات مي‌تواند به بهبود نقدشوندگي و افزايش اعتماد سرمايه‌گذاران كمك كند و زمينه را براي بازگشت به تعادل در بازار فراهم آورد.
شوريابي تصريح كرد: در نهايت ضروري است كه دولت و نهادهاي نظارتي با ارايه برنامه‌هاي مشخص و قابل اجرا، جلوي فروپاشي سيستم مالي را بگيرند و به سرمايه‌گذاران اطمينان خاطر دهند كه در اين زمان‌هاي سخت، حمايت‌هاي لازم صورت خواهد گرفت؛ از طرف ديگر، هم‌زمان با ايجاد ثبات در بازار، نياز است كه برنامه‌هاي اقتصادي فراگير نيز براي بازسازي شرايط و ايجاد زمينه‌هاي رشد و توسعه بيشتر در نظر گرفته شود. به‌طور كلي، واكنش سريع و موثر به اين چالش‌ها مي‌تواند مانع از ايجاد بحران‌هاي عميق‌تر و حفظ منافع سرمايه‌گذاران شود.
بورس در يك نگاه
شاخص كل بورس تهران در پايان معاملات آخرين روز كاري هفته يعني چهارشنبه ۱۱ تير ماه، ۴۲ هزار و ۲۰۲ واحد منفي شد و به تراز ۲ ميليون و ۶۸۹ هزار واحد رسيد. شاخص بورس تهران در ۵ دقيقه ابتدايي معاملات كه صف فروش ۲۰ همتي تشكيل شد، ۵۸ هزار واحد منفي شد و به تراز ۲ ميليون و ۶۷۳ هزار واحد افت كرد. اما با آغاز حمايت‌ها از سوي حقوقي‌هاي بازار، ۱۶ هزار واحد آن جبران شد. شاخص هم‌وزن نيز ۱۴ هزار و ۸۸۹ واحد منفي شد و به رقم ۸۴۶ هزار وا حد كاهش يافت.
۴۰.۷ همت ارزش معاملات اين روز بود كه ۲.۵ همت آن به معاملات خُرد بورس‌هاي تهران و فرابورس اختصاص داشت. ۱۲.۸ همت نقدينگي حقيقي از بازار سهام و حدود ۴ همت از صندوق‌هاي سهامي خارج شد. ولي ۱۴۰۰ ميليارد تومان پول حقيقي وارد صندوق‌هاي با درآمد ثابت شد.
با وجود حمايت‌هاي سنگين، بازار شاهد خروج سنگين پول حقيقي به ميزان ۱۳.۱ هزار ميليارد تومان بود كه اين نيز يك ركورد تاريخي به شمار مي‌رود. سرانه فروش حقيقي‌ها ۷۴.۸ ميليون تومان و سرانه خريد ۴۶.۴ ميليون تومان بود كه همچنان قدرت فروشنده‌ها را نشان مي‌دهد. مقايسه ارزش سفارشات خريد (۱۰۶۸ ميليارد تومان) با سفارشات فروش (۶۴۴۸ ميليارد تومان) نشان مي‌دهد كه همچنان جو فروشنده در بازار غالب است، اما اجراي دستورات حمايتي باعث شد بخش بزرگي از صفوف فروش جمع‌آوري شود.
بيشترين ميزان خروج نقدينگي از نمادهاي وساپا با ۵۳۲ ميليارد تومان و خزاميا با ۵۰۸ ميليارد تومان و بيشترين ميزان ورود پول حقيقي به نماد وبملت با ۳۲۳ ميليارد تومان بود. گروه خودرو در كل ۱۹۰۸ ميليارد تومان نقدينگي حقيقي را از دست داد. ۴ گروه فرآورده نفتي، شيميايي، فلزات اساسي و سرمايه‌گذاري‌ها مجموعا ۴ همت پول حقيقي را از دست دادند. شاخص فرابورس ۴۱۲ واحد منفي شد و به ارتفاع ۲۴ هزار و ۷۶۱ واحد برگشت. ارزش معاملات فرابورس بيش از ۱۱ همت بود كه ارزش معاملات بازار سهام آن حدود ۵۵۰ ميليارد تومان و اوراق مالي اسلامي ۸.۶ همت بود.