نقش محوري صندوق‌هاي درآمد ثابت در عبور از بحران اخير
گوهر صادق‌نيا، كارشناس بازار سرمايه گفت: پيامدهاي اين رويداد، همراه با چشم‌انداز صدمات سنگين و افزايش تنش‌ها، به نوسانات شديد در قيمت دارايي‌ها در اقتصاد بين‌الملل منجر شد.
گوهر صادق‌نيا، كارشناس بازار سرمايه گفت: پيامدهاي اين رويداد، همراه با چشم‌انداز صدمات سنگين و افزايش تنش‌ها، به نوسانات شديد در قيمت دارايي‌ها در اقتصاد بين‌الملل منجر شد. در واكنش به اين شرايط، نهاد ناظر با هدف كاهش تبعات هيجاني ناشي از جنگ، تصميم به توقف معاملات و بررسي ابعاد موضوع گرفت. با توجه به ضرورت تأمين سرمايه در گردش فعالان حقوقي و تأمين معيشت سرمايه‌گذاران حقيقي، تداوم فعاليت صندوق‌هاي درآمد ثابت و مستثني كردن آنها از توقف معاملات، اقدامي اجتناب‌ناپذير بود؛ ازاين‌رو، اين صندوق‌ها برخلاف ساير طبقات دارايي به فعاليت خود ادامه دادند.
گوهر صادق‌نيا، ادامه داد: به‌رغم فشار فروش سنگين و ثبت ركورد خروج قابل‌توجه جريان نقد در صندوق‌هاي درآمد ثابت طي دو روز ابتدايي، وضعيت معاملات در روزهاي پاياني هفته به تعادل نسبي رسيد و ورود جريان نقد خالص مثبت نيز به ثبت رسيد. اگرچه برآيند كلي معاملات به ابطال حدود ۴.۵ درصد از كل واحدهاي اين صندوق‌ها منجر شد، اما با فروكش كردن جنگ و فراهم شدن زمينه تثبيت نرخ‌هاي اوراق، اقبال به صندوق‌هاي درآمد ثابت ــ كه در دو روز پاياني هفته گذشته نيز مشهود بود ــ بهبود يافت. انتظار مي‌رود اين روند در هفته پيش‌رو نيز ادامه يابد.
قائم‌مقام مديرعامل سبدگردان آگاه، افزود: هم‌زماني اين تحولات با انتشار خبر آتش‌بس، گمانه‌زني‌هايي را درباره احتمال بازگشايي سهام در امروز ايجاد كرده است؛ امري كه احتمالاً با تغييراتي در ريزساختارهاي بازار با هدف مديريت شرايط و مهار التهابات جاري همراه خواهد بود.
او افزود: شركت‌هاي سبدگردان در اين دوره نقش بسيار مهمي در مديريت بحران و حفظ ثبات بازار ايفا كردند. چون با بهره‌گيري از استراتژي‌هاي بازارگرداني ــ به‌ويژه در روزهاي پرنوسان و سرشار از ابهام ــ تلاش شد تا با تنظيم عرضه و تقاضا، اعتماد به اين ابزارها حفظ و تقويت شود. اين نهادهاي مالي، علي‌رغم مواجهه با چالش‌هاي عميق ناشي از شرايط اضطراري و جنگي بي‌سابقه، از جمله تهديدهاي سايبري عليه شبكه بانكي و سيستم‌هاي پرداخت، در راستاي پاسخ‌گويي، شفافيت و تأمين منابع دارندگان واحدهاي سرمايه‌گذاري، به‌طور قاطع و كامل از تمامي ابزارهاي در دسترس خود براي صيانت از حقوق سرمايه‌گذاران استفاده كردند.
صادق‌نيا توضيح داد: مديران صندوق‌ها، علاوه بر پرداخت سود نقدي تعهدشده در موعد مقرر، عملكرد ارزنده‌اي نيز در حفظ نقدشوندگي صندوق‌ها از خود نشان دادند. از اين‌رو، معاملات هفته گذشته، آزموني تعيين‌كننده براي سنجش كارايي بازارگرداني هر صندوق و ارزيابي ميزان اتكاي سهام‌داران به آنها به شمار مي‌رود.
او گفت: همانطور كه پيش‌تر اشاره شد، رفتار سرمايه‌گذاران - فارغ از نياز به تأمين منابع - از هيجان‌زدگي اوليه به سمت احتياط و محافظه‌كاري در روزهاي پاياني هفته تغيير جهت داد. بديهي است زماني‌كه سطح تنش و نااطميناني از آينده افزايش مي‌يابد، بروز چنين رفتارهايي طبيعي خواهد بود. از همين رو، نقش نهادهاي متولي در چنين شرايطي بسيار حياتي تلقي مي‌شود، چون نياز به روشنگري، شفاف‌سازي و اطلاع‌رساني، بيش از هر زمان ديگري احساس مي‌شود.
صادق‌نيا افزود: خروج گسترده نقدينگي در روزهاي ابتدايي تا حدي به عنوان نوعي «بيش‌واكنشي» نيز قابل ارزيابي بود. با اين‌حال، بازگشت تدريجي نقدينگي، در سايه عملكرد قابل دفاع نهادهاي فعال در بازار و روي‌آوردن سرمايه‌گذاران به ابزارهاي كم‌ريسك، نشان مي‌دهد كه بازار به‌تدريج در مسير تثبيت و توجه به متغيرهاي بنيادي اثرگذار بر ابزارهاي درآمد ثابت قرار گرفته است.
قائم‌مقام مديرعامل سبدگردان آگاه گفت: در كوتاه‌مدت، بازار احتمالاً در وضعيت احتياط و محافظه‌كاري بيشتري باقي خواهد ماند؛ از اين‌رو، اقبال به ابزارهاي با ريسك كمتر، نظير صندوق‌هاي درآمد ثابت، افزايش خواهد يافت. يكي از اصلي‌ترين متغيرهاي تعيين‌كننده روند فعلي، امكان تداوم آتش‌بس و ترسيم سناريوي روزهاي پس از آن است. در ميان‌مدت، به‌شرط بهبود شرايط سياسي و كاهش تنش‌هاي نظامي، احتمال بهبود تدريجي اعتماد سرمايه‌گذاران و افزايش حجم معاملات وجود دارد. با اين حال، انتظار مي‌رود كه در كنار حضور توأم با ترديد و اميد سرمايه‌گذاران در بازار سرمايه، بانك مركزي و وزارت اقتصاد نقش فعالانه‌تري در ساماندهي اين بازار ايفا كنند.
صادق‌نيا تاكيد كرد: تجربه اقتصاد جهاني نيز نشان مي‌دهد عبور از بحران‌هايي مشابه با وضعيت فعلي كشور، نيازمند حضور همه‌جانبه روساي بانك مركزي و وزارت اقتصاد در ميدان است. اتخاذ سياست‌هاي متناسب با شرايط موجود، و مهم‌تر از آن، اطلاع‌رساني موثر و به‌موقع، مي‌تواند به تسهيل تصميم‌گيري سرمايه‌گذاران و تسريع در بازگشت تعادل به بازار سرمايه كمك شاياني كند. اعلام رسمي سياست‌هاي ارزي، تداوم عرضه ارز در سامانه نيما و انتشار آمارهاي شفاف از وضعيت اقتصادي، در كنار استفاده از ابزارهاي سياست‌گذاري مانند عمليات بازار باز و ساير سياست‌هاي حمايتي، مي‌تواند نقش موثري در بازگشت اعتماد به بازار سرمايه ايفا كند.