جلوگيري از برچسب‌زني به دانش‌آموزان با عناوين «ضعيف» و «قوي»
بايد در مورد پيشرفت تحصيلي و يادگيري‌اش با خودش مقايسه شود؛ اين يك اصل علمي است. در رويكردهاي جديد ارزشيابي كه در آنها ارزشيابي نه از يادگيري، بلكه براي يادگيري و به‌مثابه يادگيري است اصل بر اين است كه دانش‌آموز تشويق، توانمندي‌هاي او شناخته و با خويش و نه با ديگران مقايسه شود.
بايد در مورد پيشرفت تحصيلي و يادگيري‌اش با خودش مقايسه شود؛ اين يك اصل علمي است. در رويكردهاي جديد ارزشيابي كه در آنها ارزشيابي نه از يادگيري، بلكه براي يادگيري و به‌مثابه يادگيري است اصل بر اين است كه دانش‌آموز تشويق، توانمندي‌هاي او شناخته و با خويش و نه با ديگران مقايسه شود.
معاون آموزش ابتدايي وزارت آموزش و پرورش با بيان مطلب فوق به ايلنا گفت: رقابت عموما بستر خوب و مناسبي براي محيط‌هاي يادگيري نيست، زيرا همه دانش‌آموزان به اميد موفقيت در مدرسه ثبت نام مي‌كنند و مدرسه بايد محيطي مثبت براي يادگيري باشد؛ جايي كه همه دانش‌آموزان ديده شوند و اگر دانش‌آموزي ضعف يادگيري دارد، فرصت بيشتري براي او فراهم گردد، نه اينكه با گروه‌بندي‌هاي قوي و ضعيف و برچسب‌زدن، خودپنداره مثبت و باور به يادگيري را در او از بين ببريم.
برنامه تحولي «توانا»
رضوان حكيم‌زاده، همچنين درباره برنامه توانا اينچنين توضيح داد: كارهاي مقدماتي برنامه آموزش كشوري، موسوم به توانا (توانمندسازي نيروي انساني در دوره ابتدايي) انجام شده و ان‌شاءالله از هفته آينده شروع خواهد شد. او افزود: در برنامه تحولي ما به نام «توانا» كه به منظور توانمندسازي نيروي انساني در دست اجرا داريم يكي از محورهاي اصلي، ايجاد محيط يادگيري مثبت است. در اين راستا، يكي از موارد اين است كه تلاش مي‌كنيم محيط آموزشي، محيطي پذيرنده و مثبت باشد كه در آن همه دانش‌آموزان احساس كنند به آنها و يادگيريشان توجه مي‌شود.
حكيم‌زاده تصريح كرد: ارزشيابي كيفي-توصيفي نيز اصل را بر اين گذاشته كه نقاط قوت و ضعف هر دانش‌آموز در فرآيند يادگيري شناسايي گردد، به او بازخورد مناسب داده شود و در رفع ضعف به او كمك شود. ما طرح حامي را نيز در همين راستا مطرح كرديم تا دانش‌آموزاني كه در رسيدن به اهداف يادگيري دچار ضعف هستند، با برنامه‌هاي جبراني و اختصاص وقت بيشتر، بتوانند ضعف تحصيلي شان را جبران كنند.
افزايش فعاليت‌هاي گروهي و مشاركتي در مدارس
معاون آموزش ابتدايي وزير آموزش و پرورش عنوان كرد: يكي ديگر از موارد در ذيل برنامه توانا براي اصلاح روش‌هاي آموزش اين است كه فعاليت‌هاي كلاسي را به سمت فعاليت‌هاي گروهي و مشاركتي ببريم. در اين فعاليت‌ها، دانش‌آموزان با هم ياد مي‌گيرند و معلم با تشويق آنها كمك مي‌كند كه همه به اهداف يادگيري دست يابند. اين رويكرد نويني است كه سال‌ها است در نظام‌هاي آموزشي پيشرو مورد توجه قرار گرفته است.
حكيم‌زاده يادآور شد: بنابراين روش‌هاي متنوعي وجود دارد؛ كافي است كه ما نگاهمان را تغيير دهيم، نگرشمان را عوض كنيم و به اين باور برسيم كه در يك محيط يادگيري پويا، بانشاط و فعال و در يك محيط تربيتي پذيرنده كه همه دانش‌آموزان در آن مورد توجه هستند، اگر ما تعامل مثبت و سازنده‌اي داشته باشيم و به همه دانش‌آموزان توجه كنيم، همه آنان امكان يادگيري را دارند و قرار نيست كه با رقابت كردن و برچسب زدن، آنها را به شرايطي سوق دهيم كه دچار استرس و خودكم‌بيني شوند. معمولا چنين روش‌هايي تأثير مناسب و خوبي هم بر يادگيري ندارد.
او گفت: در رويكرد ارزيابي كيفي توصيفي پيشرفت هر دانش‌آموز بايد با خودش مقايسه شود و تشويق گردد تا نقاط ضعف را بشناسد و با كمك معلم آنها را برطرف سازد و اصل بر اين است كه اگر شرايط يادگيري براي همه دانش‌آموزاني كه در مدرسه ثبت نام مي‌كنند فراهم باشد حتما ياد مي‌گيرند. از شرايط لازم براي يادگيري، داشتن روحيه مثبت و باور به يادگيري است كه اين در اثر تعامل معلم، بزرگسالان و خانواده با دانش‌آموز اتفاق مي‌افتد.
حكيم‌زاده به اين پرسش كه آيا اين گفته او كه «دانش‌آموزاني كه به هر دليل نتوانسته‌اند ياد بگيرند نبايد حذف شوند» به اين معنا است كه دانش‌آموزان با پايه ضعيف به كلاس‌هاي بالاتر بروند؟ پاسخ داد: خير، به اين معنا است كه ما با برنامه‌هاي جبراني سعي كنيم در طول سال تحصيلي توجه ويژه‌اي به آنان داشته باشيم و برايشان برنامه‌هاي جبراني در نظر بگيريم، حتما اميد به يادگيري را در آنها زنده نگه داريم و وقت بيشتري به آنها اختصاص دهيم تا يادگيري بهتري داشته باشند.
اميدواريم مدارس آخرين جايي باشند كه تعطيل مي‌شوند
حكيم‌زاده در خصوص برگزاري كلاس‌ها در سال آينده با وجود ناترازي در حوزه‌هاي مختلف خاطرنشان كرد: اكنون و از قبل نمي‌توانيم پيش‌بيني‌هاي دقيق داشته باشيم. به عنوان معاونت آموزش ابتدايي و با توجه به اينكه بهترين بستر براي دانش‌آموزان در اين دوره تحصيلي قطعا آموزش حضوري است، اميدواريم كه برنامه‌ريزي‌ها به شكلي باشد كه مدارس ما آخرين جايي باشند كه تعطيل مي‌شوند.
معاون آموزش ابتدايي وزير آموزش و پرورش اضافه كرد: قطعا مسوولان امر در رابطه با بحث انرژي تمهيدات لازم را مي‌انديشند و حتما فعاليت‌هايشان را انجام مي‌دهند. وظيفه ما اين است كه در هر شرايطي جايگزين‌هاي مناسب را براي تداوم جريان آموزش داشته باشيم كه به صورت شبانه‌روزي در حال كار بر روي اين موضوع هستيم و ان‌شاءالله مشكلي نخواهيم داشت.
او بيان كرد: به‌هرحال ممكن است شرايطي مثل آلودگي هوا داشته باشيم كه امكان آموزش حضوري نباشد. بنابراين مدلي را طراحي كرده‌ايم كه اگر قرار باشد وقفه‌اي در آموزش حضوري اتفاق بيفتد، بتوانيم آموزش مجازي را به شكل مطلوب برگزار كنيم؛ طوري كه محيط تعاملي و پويا باشد كه مي‌تواند بر يادگيري تأثير بگذارد.