وقتي ساز همدلي كوك مي‌شود
12 روز تمام شهرهاي كشور زير آتش دشمن بودند. 12 روز زندگي روزمره مردم دچار اختلال شد اما آنچه بيش از هميشه رخ نمود همدلي مردم با يكديگر بود. هيچ‌كس تنها به فكر منافع خودش نبود.
حفظ وحدت ملي در شرايط حساس اهميت بالايي دارد
گلي ماندگار|
12 روز تمام شهرهاي كشور زير آتش دشمن بودند. 12 روز زندگي روزمره مردم دچار اختلال شد اما آنچه بيش از هميشه رخ نمود همدلي مردم با يكديگر بود. هيچ‌كس تنها به فكر منافع خودش نبود. عادت بدي كه شايد در شرايط عادي بيشتر شاهد آن بوديم اما در روزگار جنگ ساز همدلي در جامعه ايراني كوك شد. بي‌هيچ چشمداشتي مردم در پي كمك و امدادرساني به يكديگر بودند. ديگر از منفعت‌طلبي‌ها و سوءاستفاده‌ها خبري نبود. حالا ديگر ساكنان شهرهاي شمالي مي‌دانستند كه مردم براي تفريح به آنجا نرفته‌اند بلكه از ترس موشك و بمب‌هاي دشمن به شهرهاي شمالي پناه آورده‌اند. حالا قضيه فرق مي‌كرد. اسكان رايگان آغوش باز مردمي بود كه هوطنانشان را پناه مي‌دادند. جمع‌هاي خانوادگي در خانه‌هاي كوچك كه پناهگاه شده بودند يك بار ديگر رونق گرفت. مردم با احتياط رفتار مي‌كردند. هر كسي هر آنچه در توان داشت براي كمك در طبق اخلاص مي‌گذاشت و حالا اين 12 روز تلخ به پايان رسيده است.
آشتي دوباره مردم و مسوولان
مهرداد جواهري، جامعه‌شناس در اين باره به «تعادل» مي‌گويد: اين جنگ 12 روزه يك بار ديگر ثابت كرد كه مردم ما مردمي پشتيبان و حمايت‌گر هستند. خوشبختانه ما بارها و بارها نشان داده‌ايم كه در شرايط سخت نه تنها حامي يكديگر هستيم كه سعي مي‌كنيم با همدلي تلخي روزها را به شيريني بدل كنيم. او مي‌افزايد: جامعه امروز ما آماده يك زايش دوباره است. ما مي‌توانيم كينه‌ها و بدي‌ها را دور بريزيم و يك بار ديگر دست در دست هم براي فرداي بهتر تلاش كنيم. مسوولان ما بايد از اين همدلي ايجاد شده در جامعه نهايت استفاده را ببرند و با مردم يك بار ديگر آشتي كنند و روايتگر آرامش و اطمينان باشند. اين جامعه‌شناس ادامه مي‌دهد: مردم حالا انتظار دارند تا مسوولان قدر اين همدلي و همراهي آنها را در روزهاي سخت بدانند. در مورد مشكلات و مسائل به وجود آمده با آنها صحبت كنند به جاي تصميم‌هاي يك‌جانبه مردم را در پيدا كردن راه‌هاي برون‌رفت از مشكلات و چالش‌هاي جامعه دخيل كنند.
مسائل پيش پا افتاده را رها كنيم
او در بخش ديگري از سخنان خود مي‌گويد: در حال حاضر بيشترين مشكلي كه براي مردم به وجود مي‌آيد بحث مسائل اقتصادي و معيشتي است. مسوولان بايد سعي كنند با رها كردن مسائل پيش پا افتاده و بدون شعار و وعده تمام توان خود را براي بهبود شرايط اقتصادي كشور به كار گيرند. اين اولين اقدامي است كه به پاس همدلي‌هاي مردم مي‌توانند انجام دهند. جواهري به متانت اجتماعي مردم ايران اشاره كرده و اظهار مي‌دارد: ما در اين 12 روز شاهد اتفاق‌هاي خوب و بد بسياري بوديم. ما عزيزاني را از دست داديم، برخي از مردم سرپناه و خانه‌هايشان را از دست دادند. برخي ديگر شغل و كسب و كارشان از بين رفت اما در تمام اين مدت مردم ما با متانت و شكيبايي پشت به پشت هم ايستادند و نگذاشتند دشمنان ما از شرايط به وجود آمده سوءاستفاده كنند و همين مساله بايد مد‌نظر مسوولان قرار گيرد و حق مطلب را براي اداي دين به اين مردم به‌جا آورند.
تغيير از درون جامعه آغاز مي‌شود
همچنين غلامرضا جمشيدي‌ها، استاد علوم اجتماعي دانشگاه تهران درباره بازتاب جنگ در جامعه و انتظاري كه مردم از مسوولان دارند به ايلنا گفت: مردم به‌حق انتظار دارند كه مسوولان صرف‌نظر از موقعيت و جايگاهشان، به‌طور عادلانه و شفاف رفتار كنند. البته بايد به ياد داشته باشيم كه تغيير از درون جامعه آغاز مي‌شود. او درباره رويكرد مردم و حاكميت نسبت به يكديگر پس از گذار از دوران جنگ گفت: تجربه ما در دوران انقلاب و جنگ، وحدت و مقاومت مردم ايران را به نمايش گذاشت. اما اكنون به باور بسياري از مردم، اگر مسوولان جامعه به درستي عمل مي‌كردند مي‌توانستيم زودتر به اهداف خود برسيم. از طرفي امروزه، هويت و يكپارچگي سرزميني، اعتقادي و ايماني ايران، با چالش‌هايي روبه‌رو است. حفظ وحدت ملي در اين شرايط حساس، از اهميت بالايي برخوردار است. اكثر مردم در ابتدا باور نداشتند، اما با گذشت زمان، جمعيت زيادي به ميدان آمدند.
پايداري و مقاومت در طول زمان نيازمند تلاش و همراهي مردم است
او افزود: من فكر مي‌كنم اگر مديريت كشور همواره به گونه‌اي باشد كه منافع ملي در اولويت گيرد، مردم با شور و شوق بيشتري همراهي خواهند كرد. در اين شرايط، حفظ وحدت و صبر، از اصول مهم است. همان‌طور كه در آيه ۲۰ سوره عالم (آل عمران) آمده است: «اي كساني كه ايمان آورده‌ايد، صبور باشيد و استقامت كنيد و از خدا بترسيد تا رستگار شويد.» اين استاد دانشگاه خاطرنشان كرد: واقعيت اين است كه پايداري و مقاومت در طول زمان، نيازمند تلاش و همراهي مردم است. تجربه نشان مي‌دهد كه اگر مردم بتوانند به‌طور چشمگيري با يكديگر ارتباط برقرار كنند و به حرف‌هاي يكديگر گوش دهند، مي‌توانند در برابر مشكلات و چالش‌ها ايستادگي كنند. وي ادامه داد: در شرايط فعلي، با توجه به اعلام آتش‌بس و احتمال پايان جنگ، مردم بايد نسبت به يكديگر و حاكميت رويكردي مثبت و همدلانه داشته باشند. اين زمان حساسي است كه نيازمند هوشياري و آگاهي همه‌جانبه است. حضرت امام علي (ع) در نامه‌اي به مالك اشتر، نكته‌اي مهم را مي‌فرمايند: «وقتي كه شما نزديك پيروزي هستيد، دشمن به شما ضربه خواهد زد. پس هوشيار باشيد و اجازه ندهيد كه خود را فريب دهند.» اين يادآوري، اهميت لحظه‌هاي پاياني هر مبارزه را نشان مي‌دهد. در دوران انقلاب، بسياري از افراد با گوش دادن به ديگران و درك نيازهاي جامعه، نقش مهمي داشتند. اين درس ارزشمندي است كه مي‌تواند در شرايط فعلي نيز مورد استفاده قرار گيرد.
تغييرات مثبت و پايدار انتظار كنوني مردم است
جمشيدي‌ها در ادامه گفت: در دوران انقلاب، من شاهد بودم كه مردم به سخنان من و ديگران گوش مي‌دادند و به‌طور فعال در صحنه‌هاي مختلف حضور داشتند. اما امروزه، مردم به عمل و نتايج آن نگاه مي‌كنند. اين تغيير نگرش نشان‌دهنده اهميت عمل و تحول واقعي در جامعه است. در دوران انقلاب و جنگ، مردم با انگيزه و اشتياق براي تغيير، به مبارزه پرداختند. اما اكنون، انتظار دارند كه تغييرات مثبت و پايدار در زندگي روزمره‌شان منعكس شود. عضو هيات علمي دانشگاه تهران با تاكيد بر اينكه دولت‌ها بايد با در نظر گرفتن شرايط فعلي و آينده برنامه‌ريزي كنند، افزود: در دوران انقلاب و جنگ، برنامه‌ريزي براساس شرايط خاص آن زمان بود. اما امروزه، بايد برنامه‌هايي با رويكردي سازنده و باتوجه به نيازهاي جامعه طراحي شود. سازندگي و پيشرفت كشور، هدفي والا است، اما بايد با توجه به واقعيت‌هاي موجود و امكانات موجود، برنامه‌ريزي و اقدام شود. بدون شك، اين دوره مي‌تواند فرصتي براي نزديك‌تر شدن مجدد مردم و حاكميت باشد.
نابرابري درآمدي در جامعه يك چالش واقعي است
اين جامعه‌شناس در ادامه با تاكيد بر اينكه نابرابري درآمدي در جامعه يك چالش واقعي است كه بايد به آن توجه شود، گفت: مردم انتظار دارند كه حاكميت با عدالت و انصاف با همه شهروندان رفتار كند. تخلفات و سوءاستفاده از قدرت، به ويژه از سوي كساني كه در موقعيت‌هاي مسووليتي قرار دارند، مي‌تواند باعث نارضايتي عمومي شود. او خاطرنشان كرد: براي بازسازي اعتماد مردم و ايجاد وحدت، بايد حاكميت اقداماتي را انجام دهد، از جمله ايجاد عدالت و برابري‌هاي اجتماعي و اقتصادي، اقدام قاطعانه در برابر هرگونه تخلف و فساد به ويژه در ميان كساني كه قدرت و نفوذ دارند، گوش دادن به مردم، ايجاد كانال‌هاي ارتباطي موثر براي شنيدن نظرات و دغدغه‌هاي مردم و درنظر گرفتن آنها در تصميم‌گيري‌ها. اين اقدامات مي‌تواند به بازسازي اعتماد مردم و ايجاد يك ارتباط سازنده بين مردم و حاكميت كمك كند.
مسوولان به‌طور عادلانه و شفاف رفتار كنند
اين عضو هيات علمي دانشگاه تهران اظهار داشت: مردم به‌حق انتظار دارند كه همه مسوولان، صرف‌نظر از موقعيت و جايگاهشان، به‌طور عادلانه و شفاف رفتار كنند. همچنين، بايد به ياد داشته باشيم كه تغيير از درون جامعه آغاز مي‌شود. اگر ما به عنوان شهروندان، سبك زندگي و رفتار خود را با ارزش‌هايي كه ادعا مي‌كنيم موافق آن هستيم، هماهنگ كنيم، مي‌توانيم تاثيري مثبت بر ديگران داشته باشيم. در نهايت، اجراي اين تغييرات نيازمند تلاش جمعي و پايدار است. او با تاكيد براينكه مردم بايد در كنار هم باشند، افزود: در جامعه‌اي با تنوع جغرافيايي و فرهنگي مانند ايران، درك و احترام متقابل، كليد حل مشكلات و ايجاد وحدت است. هر شهر ويژگي‌هاي خاص خود را دارد. تهران به عنوان پايتخت، با چالش‌هاي خاص خود مواجه است، از جمله جمعيت زياد و مسائل مرتبط با آن. درك و توجه به نيازهاي خاص هر شهر و منطقه، گام مهمي در جهت بهبود زندگي مردم و ايجاد يك جامعه پويا و متحد است. جمشيدي‌ها در پايان گفت: ثبات و پيشرفت جامعه به تلاش جمعي بستگي دارد. مردم عادي، با توجه به شرايط اقتصادي فعلي، بايد هوشيار و آگاه باشند. در عين حال، مهم است كه به جاي تمركز بر مشكلات، بر راه‌حل‌ها و اقدامات مثبت تمركز كنيم. درنهايت، اميدوارم كه شرايط به گونه‌اي پيش برود كه همه مردم بتوانند زندگي راضي‌كننده‌اي داشته باشند.