لزوم براي نجات بازار سهام

صداي بورس| برزو حق‌شناس، كارشناس بازار سرمايه گفت: تعطيلي بازار سرمايه، هرچند در ظاهر اقدامي سخت‌گيرانه به نظر مي‌رسد، اما در شرايط فعلي كشور اقدامي منطقي و كم‌هزينه‌ترين گزينه ممكن بوده است. وي ادامه داد: هرچند نمي‌توان گفت كل بازار به‌طور كامل تعطيل شده، اما بخش اعظم آن به‌ويژه معاملات سهام و صندوق‌هاي مبتني بر سهام و كالا در حال حاضر متوقف هستند. هرچند برخي از بخش‌ها همچنان از طريق ابزارهاي درآمدثابت فعال هستند، اما در مجموع، توقف معاملات اصلي موجب بروز برخي مشكلات شده است. حق شناس افزود: بخشي از سهامداران، به‌خصوص كساني كه سبد خود را به‌صورت كامل از سهام تشكيل داده‌اند و هم‌زمان از اعتبار استفاده كرده‌اند، اكنون در معرض ريسك‌هاي جدي قرار دارند. طبيعتا اين اتفاق ناشي از عدم تنوع‌بخشي مناسب به پرتفوي و ناديده‌گرفتن اصول مديريت ريسك است؛ با اين حال، اين موضوع نبايد باعث شود كه از مسووليت‌هاي فعلي و نياز به مديريت شرايط موجود غافل شويم. كارشناس بازارسرمايه ادامه داد: در شرايط كنوني، تصميم به تعطيلي بازار، تصميمي هوشمندانه و مبتني بر مصالح كلي بازار بوده است. در صورت باز بودن بازار در اين وضعيت بحراني، عملا نقدشوندگي معنا نداشت و حتي ممكن بود شرايط بازار به سرعت به سمت بحران حركت كند، مگر اينكه دولت با اختصاص يك خط اعتباري ويژه (حداقل در حدود ۵۰ هزار ميليارد تومان) به صندوق‌هاي حمايتي، امكان نقدشوندگي را فراهم مي‌كرد؛ كه با توجه به وضعيت فعلي اقتصاد كشور، بعيد به نظر مي‌رسد. به گفته حق‌شناس، در اين شرايط، سازمان بورس به تنهايي قادر به مديريت بحران نيست. ورود مستقيم دولت و بانك مركزي ضروري است.چرا كه سازمان بورس و بانك مركزي مي‌توانند با همكاري يكديگر اقداماتي را در دستور كار قرار دهند. به عنوان مثال تخصيص خطوط اعتباري با نرخ بهره پايين به كارگزاري‌ها، تعويق سود تسهيلاتي كه كارگزاري‌ها به سهامداران ارايه داده‌اند به‌مدت يك تا دو ماه، امكان بازپرداخت تسهيلات با نرخ بهره صفر يا نزديك به صفر در دوره تعطيلي بازار مواردي هستند كه مي‌توانند به‌طور خاص فشار وارد بر سهامداراني كه از اعتبار استفاده كرده‌اند را كاهش داده و ريسك كال‌مارجين شدن را به حداقل برساند. چنين تصميماتي هم اجرايي است و هم مي‌تواند مانع از آسيب گسترده به ساختار اعتباري بازار شود. حق شناس در خصوص بازگشايي بازار گفت: در خصوص زمان بازگشايي بازار، پيشنهاد مشخص اين است كه تا زماني كه ريسك‌هاي درگيري و تنش‌هاي سياسي و اجتماعي به‌طور كامل مرتفع نشده و شرايط كشور به وضعيت عادي بازنگشته، بازار سهام و صندوق‌هاي مبتني بر سهام بايد همچنان تعطيل بماند. اگر اين وضعيت براي ماه‌ها ادامه يابد. چرا كه در شرايطي كه كشور در وضعيت خاصي قرار دارد، انجام معاملات سهام نه‌تنها منطقي نيست، بلكه مي‌تواند تبعات سنگيني به‌همراه داشته باشد. وي در خصوص صندوق‌هاي مبتني بركالا گفت: سازمان مي‌تواند براي صندوق‌هاي مبتني بر كالا، با در نظر گرفتن شرايط خاص و در صورت بازگشت فعاليت بورس كالا به روال طبيعي، راه‌حل‌هايي را براي بازگشايي تدريجي در نظر بگيرد. سازمان بورس تا اين لحظه وظايف خود را در چارچوب شرايط اضطراري به درستي انجام داده و تصميم اتخاذشده، با در نظر گرفتن همه ملاحظات، كم‌هزينه‌ترين تصميم ممكن براي حفظ ثبات بازار بوده است. حق‌شناس افزود: در شرايط فعلي كه بازار سرمايه تعطيل است، ارايه هرگونه پيشنهاد مشخص به سرمايه‌گذاران ممكن نيست. چرا كه ماهيت پيشنهادات وابسته به زمان و شرايطي است كه بازار قرار است در آن بازگشايي شود. طبيعتا هر سناريو و شرايط خاص، راهبرد خاص خود را مي‌طلبد و نمي‌توان از حالا نسخه واحدي براي آينده پيچيد. بايد منتظر ماند و ديد كه سازمان بورس در چه زمان و با چه ارزيابي‌هايي تصميم به بازگشايي بازار مي‌گيرد. پس از مشخص شدن آن شرايط، مي‌توان متناسب با وضعيت اقتصادي، سياسي و رواني جامعه، به سرمايه‌گذاران توصيه‌هاي دقيق‌تر و كاربردي‌تري ارايه داد. كارشناس بازار سرمايه خاطرنشان كرد: در حال حاضر، تعطيلي بازار تصميمي كاملا منطقي و در راستاي حفظ ثبات بازار و منافع كلي سهامداران است. اما اگر به هر دليلي، در همين شرايط پرريسك و ناپايدار، تصميمي براي بازگشايي بازار گرفته شود، توصيه من به سهامداران اين است كه در صورت امكان، براي مديريت ريسك، بخشي از دارايي خود را نقد كنند. وي در پايان گفت: اگر شرايط كشور به حالت عادي بازگردد و سازمان در فضاي آرام و باثبات اقدام به بازگشايي بازار كند، توصيه مي‌شود سرمايه‌گذاران در روزهاي ابتدايي عجله نكنند. احتمالا در آغاز، فشار فروش قابل‌توجهي در بازار ديده خواهد شد، اما در صورت ثبات شرايط، اين فشارها موقتي خواهد بود و به مرور تعادل به بازار بازمي‌گردد.