راه‌هاي عبور از بحران
صداي بورس| حسين بوستاني، رييس هيات‌مديره كارگزاري آسمان گفت: در هفته گذشته و بعد از سه دهه، كشور براي بار ديگر شاهد يك تجاوز ديگر و شروع يك جنگ تحميل تمام عيار ديگر بود كه به واسطه آن موجي از نگراني و ابهام در تمام بازارهاي كشور شكل گرفت.
صداي بورس| حسين بوستاني، رييس هيات‌مديره كارگزاري آسمان گفت: در هفته گذشته و بعد از سه دهه، كشور براي بار ديگر شاهد يك تجاوز ديگر و شروع يك جنگ تحميل تمام عيار ديگر بود كه به واسطه آن موجي از نگراني و ابهام در تمام بازارهاي كشور شكل گرفت. وي افزود: بازارهاي مالي در تمام دنيا به عنوان حساس‌ترين بازار شناخته مي‌شود. بورس تهران از اين قاعده مستثنا نبوده با شروع تنش اخير بازار سرمايه مستعد شكل‌گيري «بيش‌واكنشي» و رفتار هيجاني سرمايه‌گذاران شد. توقف موقت فعاليت بورس‌ها در شرايط بحراني در تمام دنياامري متداول است و سازمان بورس نيز بر همين اساس و به استناد قوانين خود، تصميم به تعطيلي چند روزه معاملات در بورس گرفت. بوستاني ادامه داد: حال در شرايطي كه وضعيت جنگي همچنان در كشور برقرار است اين سوال مطرح مي‌شود كه آيا بازگشايي بازارها در امتداد تنش‌هايي كه پايان نيافته، تصميم درستي است يا خير ؟ اين كارشناس بازار سرمايه افزود: بايد توجه داشت تصميم سازمان بورس و شوراي عالي بورس هم در توقف بازار و اكنون نيز در بازگشايي مجدد آن، هر دو كاملا درست و به جا بوده چرا كه توقف بورس‌ها در شرايط بحراني در هيچ جاي دنيا دايمي نبوده و صرفا به منظور ايجاد فرصتي كافي براي تحليلگران بازار و جلوگيري از شكل‌گيري رفتارهاي مخرب و هيجاني صورت مي‌گيرد كه همين رويه نيز در بورس تهران عينا رعايت شده است. به گفته رييس هيات‌مديره كارگزاري آسمان، بايد توجه داشت كه طولاني شدن تعطيلي بازار، قابليت «نقدشوندگي» را به عنوان يكي از محوري‌ترين مزيت‌هاي بورس دچار خدشه مي‌كند و اين موضوع در ميان مدت، خود مي‌تواند به اندازه ريسك جنگ براي اعتبار بورس مخرب باشد. وي خاطرنشان كرد: لذا با توجه به نامشخص بودن زمان اتمام شرايط جنگي در كشور از يك سو و فراهم شدن فرصت لازم جهت تحليل اوضاع توسط فعالان بازار از سوي ديگر، بازگشايي بورس از سوي شوراي عالي بورس در جلسه امروز عصر تصميمي كاملا به جا و درست خواهد بود كه اميد مي‌رود با رفتار عقلايي سرمايه‌گذاران امكان عبور ايمنِ بورسِ كشورمان از برهه حساس كنوني را فراهم كنند. بوستاني با اشاره به اينكه تاريخ نشان داده است بحران‌هاي سياسي و اقتصادي مي‌تواند منجر به ايجاد نوسانات شديد و پيش‌بيني نشده در بازارها شود.افزود: در اين شرايط مهم‌ترين سوال اين است كه رفتار سرمايه‌گذاران به چه ترتيب تحت‌الشعاع اين نوسانات قرار مي‌گيرد و بهترين استراتژي سرمايه‌گذاري چيست؟ كارشناس بازار سرمايه افزود: بر اساس نظريات مالي رفتاري، افراد در شرايط بحراني دچار سوگيري «زيان‌گريزي» مي‌شوند و چون مستعد وحشت هستند، غيرمنطقي رفتار كرده و احساسات آنها مانع از رفتار درست مي‌شود. به عبارت ديگر به جاي اينكه سرمايه‌گذار «ريسك گريز» باشد، بيشتر «ضرر گريز» شده و حتي شاهد «بيش‌واكنشي» آنها هستيم. به گفته بوستاني، سرمايه‌گذار «ريسك‌گريز» جوانب احتياط را رعايت كرده و تمايل به حفظ سرمايه خود دارد، اما در سوگيري «زيان‌گريزي» درد عاطفي ناشي از ضرر بسيار بيشتر از لذت كسب سودي معادل آن، احساس مي‌شود. اين حالت باعث واكنش‌هاي شديد و وحشت‌زده سرمايه‌گذاران در شرايط بحراني شده و آنها را به فروش بي‌منطق دارايي‌هاي خود ترغيب مي‌كند . وي خاطرنشان كرد: سرمايه‌گذار وحشت‌زده‌اي كه در تله «زيان‌گريزي» گرفتار شده دچار اضطراب مداوم بوده و به واسطه ترس و بدبيني، فرصت‌هاي پيش رو را از دست داده و دارايي خود را بدون در نظر گرفتن ارزش واقعي آن، مي‌فروشد. رييس هيات‌مديره كارگزاري آسمان به راه‌حل‌هاي موجود براي سرمايه‌گذاران پرداخت و گفت: حال سوال اينجاست كه با توجه به تنش جدي حاكم بر كشور و جنگ شكل گرفته چه بايد كرد؟ بايد گفت كه سرمايه‌گذاران قبل از هر چيز بايد به خود مسلط بوده با آگاهي از تله‌هاي روانشناختي، مراقب نيفتادن در دام آنها باشند.سرمايه‌گذاران قبل از هر چيز بايد به اين واقعيت توجه كنند كه در شرايط جنگ، تمام بازارها مثل بازار سرمايه دچار آشفتگي بوده و جابه‌جايي بي‌هدف و هيجاني منابع بين بازارها با احتمال بسيار بالا به ضرر نهايي آنها منجر خواهد شد. وي افزود: سرمايه‌گذاران نبايد فراموش كنند كه به تاييد تاريخ، هيچ بحراني دايمي نبوده و بازارها از همه بحران‌ها عبور كرده و باز هم خواهند كرد.سرمايه‌گذاران بايد سبد دارايي خود را مرور كرده و دارايي‌هاي با ارزش ذاتي ضعيف و در معرض ريسك را بفروشند اما دقت كنند كه از ترس افراطي دوري كرده و درگير فروش افراطي نشوند. بوستاني در پايان گفت: دوري از اغتشاش ذهني و شناسايي سهام شركت‌هاي با اصول بنيادي قوي بايد همچنان مد نظر قرار گيرد. عطف به بند بالا داشتن انضباط فكري براي انجام خريدهاي مناسب و به موقع بايد همچنان در دستور كار سرمايه‌گذاران باشد. در نهايت، پايبندي به اصل هميشگي چينش يك سبد دارايي متنوع براي پوشش ريسك و استفاده از ابزارهاي نوين مثل اوراق اختيار ضرورت دارد.