سايه سنگين صندوق‌ها بر سر سهامداران
صندوق‌هاي درآمد ثابت از روز شنبه با دستور وزير اقتصاد بازگشايي مي‌شوند كه احتمالا كاهش ارزش صندوق و انحراف نقدينگي را به همراه داشته باشد.سيد علي مدني‌زاده، وزير امور اقتصادي و دارايي، با اشاره به توقف فعاليت بازار سرمايه، در روزهاي اخير، به منظور حفاظت از دارايي‌هاي سهامداران، اعلام كرد: با توجه به لزوم نقدشوندگي صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري با درآمد ثابت، امكان خريد و فروش واحدهاي اين صندوق‌ها در بورس از روز شنبه ۳۱ خردادماه مجددا فراهم خواهد شد.
صندوق‌هاي درآمد ثابت از روز شنبه با دستور وزير اقتصاد بازگشايي مي‌شوند كه احتمالا كاهش ارزش صندوق و انحراف نقدينگي را به همراه داشته باشد.سيد علي مدني‌زاده، وزير امور اقتصادي و دارايي، با اشاره به توقف فعاليت بازار سرمايه، در روزهاي اخير، به منظور حفاظت از دارايي‌هاي سهامداران، اعلام كرد: با توجه به لزوم نقدشوندگي صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري با درآمد ثابت، امكان خريد و فروش واحدهاي اين صندوق‌ها در بورس از روز شنبه ۳۱ خردادماه مجددا فراهم خواهد شد.
در شرايط اقتصادي كنوني، تصميم‌گيري درباره سرمايه‌گذاري و مديريت دارايي‌ها اهميت ويژه‌اي دارد. يكي از موضوعات مطرح‌شده، بازگشايي صندوق‌هاي درآمد ثابت است كه تأثير قابل‌توجهي بر بازار مالي دارد. اين تصميم، فرصتي را براي سرمايه‌گذاران فراهم مي‌كند تا به منابع مالي خود دسترسي داشته باشند، اما در عين حال، چالش‌هايي نيز به همراه دارد.پويا مظفري معتقد است كه پنج و نيم درصد از دارايي صندوق‌هاي درآمد ثابت در بازار سهام سرمايه‌گذاري شده و در شرايط كنوني، ارزش سهام كاهش يافته است. پويا مظفري در گفت‌وگو با خبرنگار بازار گفت: بازگشايي صندوق‌هاي درآمد ثابت در اين شرايط مي‌تواند تأثيرات متعددي بر بازار داشته باشد، از كاهش احتمالي ارزش صندوق‌ها تا شكل‌گيري رفتارهاي هيجاني سرمايه‌گذاران قابل تصور است. تصميم‌گيري درباره نگه‌داشتن يا فروش دارايي‌ها بايد با بررسي دقيق شرايط اقتصادي، ميزان نياز به نقدينگي و تحليل روند بازار انجام شود. وي افزود: داشتن ديدگاه بلندمدت و مديريت صحيح سرمايه موضوع مهمي است كه در بازگشايي صندوق‌هاي درآمد ثابت است. طبق اعلام سازمان بورس، اين صندوق‌ها قرار است در يك زمان مشخص بازگشايي شوند تا سرمايه‌گذاران بتوانند به منابع مالي خود در اين صندوق‌ها دسترسي داشته باشند. اين اتفاق را اقدامي مثبت ارزيابي مي‌كنيم كه مي‌تواند تأثير مثبتي بر بازار داشته باشد. اما صندوق‌ها چگونه باز مي‌شوند و ما چه تصميمي بايد بگيريم؟ در حال حاضر، نزديك به ۹۵۶ هزار ميليارد تومان سرمايه در اين صندوق‌ها وجود دارد و منابع سنگيني از بخش‌هاي خصوصي و دولتي درگير آن هستند.
وي افزود: سوال اصلي اين است: بفروشيم يا نگه داريم؟يك نكته مهم اين است كه احتمال دارد صندوق‌ها با كاهش قيمت باز شوند. چرا؟ زيرا پنج و نيم درصد از دارايي اين صندوق‌ها در بازار سهام سرمايه‌گذاري شده است و در شرايط كنوني، ارزش سهام كاهش يافته است. اگر فرض كنيم كه اين كاهش قيمت حدود ۲۰ درصد باشد، صندوق‌ها ممكن است حداقل يك درصد پايين‌تر از قيمت اوليه باز شوند. البته برخي از صندوق‌ها داراي ذخيره مالي هستند، كه اين ذخيره مي‌تواند كاهش قيمت را كمتر كند، اما به‌طور كلي انتظار مي‌رود كه اغلب صندوق‌ها با يك تا يك و نيم درصد افت ارزش باز شوند، مگر آنهايي كه ذخيره مثبت دارند. اين كارشناس تصريح كرد: در اين شرايط، برخي از سرمايه‌گذاران ممكن است تصميم به فروش بگيرند. اگر كسي به منابع مالي نياز دارد، منطقي است كه بخشي از سرمايه خود را نقد كند. اما نكته‌اي كه بايد در نظر گرفت اين است كه اين پول همچنان در سيستم پولي كشور باقي خواهد ماند؛ چه در صندوق‌هاي درآمد ثابت و چه در بانك‌ها.
مظفري تصريح كرد: يكي از خطرات بازار در شرايط ناپايدار، پديده فروش اضطراري (Fire Sale) است. يعني برخي از سرمايه‌گذاران حاضرند دارايي‌هاي خود را با قيمت پايين‌تري بفروشند تا به پول نقد دسترسي داشته باشند. اگر اين اتفاق بيفتد، ممكن است برخي صندوق‌ها به جاي يك و نيم درصد افت، با كاهش پنج درصدي مواجه شوند. در چنين وضعيتي، صندوق‌هايي كه نقدشوندگي بهتري دارند و مديريت بهتري بر منابعشان اعمال شده است، عملكرد بهتري خواهند داشت. از سوي ديگر، صندوق‌هايي كه ذخيره‌اي مثبت دارند، آسيب كمتري مي‌بينند.
وي افزود: در نهايت، تصميم‌گيري بر عهده مالك دارايي است. اگر به منابع مالي نياز داشته باشيد، بهتر است اقدام كنيد، اما اگر ديدگاه بلندمدت‌تري داريد، مي‌توانيد استراتژي متفاوتي اتخاذ كنيد.
مظفري تاكيد كرد: اميدوارم مرحله جنگ را با موفقيت پشت سر بگذاريم و كشورمان كمترين آسيب ممكن را تجربه كند. نگراني اصلي، حفظ زيرساخت‌ها و پايداري اقتصادي است، زيرا بازسازي آنها كار ساده‌اي نيست.
اثرات آسيب‌هاي ناشي از بازگشايي صندوق‌هاي درآمد ثابت
برخي از مهم‌ترين اثرات آسيب‌هاي ناشي از بازگشايي صندوق‌هاي درآمد ثابت انحراف در جريان نقدينگي است. چراكه اقتصاد در حال حاضر منتظر پايان جنگ است. عليرضا سادات كارشناس بازار سرمايه در گفت‌وگو با بازار گفت: افزايش نقدشوندگي و دسترسي سرمايه‌گذاران به منابع مالي يكي از اصلي‌ترين مزاياي بازگشايي اين صندوق‌ها، امكان دسترسي سرمايه‌گذاران به وجوه خود است. در شرايط بازار منفي، بسياري از سرمايه‌گذاران ترجيح مي‌دهند سرمايه‌شان را نقد كنند تا از زيان بيشتر جلوگيري كنند. بازگشايي صندوق‌ها اين فرصت را فراهم مي‌كند، اما در عين حال مي‌تواند فشار فروش را افزايش دهد.
عليرضا سادات معتقد است كه صندوق‌هاي درآمد ثابت معمولابخشي از دارايي‌هاي خود را در بانك‌ها يا اوراق مشاركت سرمايه‌گذاري مي‌كنند. خروج سرمايه از اين صندوق‌ها و انتقال آن به سيستم بانكي ممكن است بر ميزان نقدينگي و نرخ بهره تأثير بگذارد.
وي افزود: احتمال افزايش فشار فروش و كاهش قيمت صندوق‌ها وجود دارد. از آنجا كه بخشي از دارايي‌هاي اين صندوق‌ها شامل سهام بازار سرمايه است، افت ارزش بازار مي‌تواند تأثير مستقيم بر صندوق‌هاي درآمد ثابت بگذارد. به همين دليل، بازگشايي اين صندوق‌ها ممكن است منجر به كاهش قيمت شود، خصوصا اگر حجم بالايي از سرمايه‌گذاران تصميم به خروج از اين صندوق‌ها بگيرند.
اين كارشناسان تصريح كرد: صندوق‌هاي درآمد ثابت معمولا بخشي از دارايي‌هاي خود را در بانك‌ها يا اوراق مشاركت سرمايه‌گذاري مي‌كنند. خروج سرمايه از اين صندوق‌ها و انتقال آن به سيستم بانكي ممكن است بر ميزان نقدينگي و نرخ بهره تأثير بگذارد. همچنين، افزايش درخواست‌هاي خروج از صندوق‌ها ممكن است فشار بيشتري بر سيستم بانكي وارد كند.
در شرايط بازار منفي، نگراني سرمايه‌گذاران مي‌تواند منجر به تصميم‌هاي هيجاني شود. اگر خروج گسترده‌اي از صندوق‌ها رخ دهد، ممكن است شاهد فروش دارايي‌هاي صندوق‌ها با قيمت‌هاي پايين‌تر باشيم كه اين امر به كاهش ارزش دارايي‌هاي آنها و فشار بيشتر بر بازار منجر مي‌شود.
فرصت‌هاي سرمايه‌گذاري براي سرمايه‌گذاران بلندمدت در شرايطي كه قيمت واحدهاي صندوق كاهش پيدا مي‌كند، وجود دارد. درواقع برخي سرمايه‌گذاران ممكن است اين را فرصتي مناسب براي ورود مجدد و خريد واحدهاي صندوق با قيمت‌هاي پايين‌تر ببينند. اين مي‌تواند در بلندمدت، به بازگشت ثبات و رشد تدريجي بازار منجر شود. در مجموع، بازگشايي صندوق‌هاي درآمد ثابت در شرايط بازار منفي هم فرصت‌هايي براي سرمايه‌گذاران ايجاد مي‌كند و هم چالش‌هايي به همراه دارد. تصميم‌گيري صحيح در اين شرايط نيازمند بررسي دقيق وضعيت بازار، تحليل ميزان نياز به نقدينگي و ارزيابي گزينه‌هاي موجود است.