بورس در وضعيت اضطرار
با افزايش تنش‌ها و ورود كشور به شرايط جنگي، بازار سرمايه ايران همراه با بسياري از بورس‌هاي بين‌المللي تعطيل شد. تصميم‌گيرندگان بازار سهام ايران، اين اقدام را پاسخي به الزام‌هاي فورس‌ماژور و ضوابط حمايتي از دارايي سهامداران توصيف مي‌كنند؛ تصميمي در مقطع فعلي نه‌تنها طبيعي، بلكه گريزناپذير بوده است.
با افزايش تنش‌ها و ورود كشور به شرايط جنگي، بازار سرمايه ايران همراه با بسياري از بورس‌هاي بين‌المللي تعطيل شد. تصميم‌گيرندگان بازار سهام ايران، اين اقدام را پاسخي به الزام‌هاي فورس‌ماژور و ضوابط حمايتي از دارايي سهامداران توصيف مي‌كنند؛ تصميمي در مقطع فعلي نه‌تنها طبيعي، بلكه گريزناپذير بوده است. در شرايط عادي، بورس‌ها به عنوان يكي از اصلي‌ترين بسترهاي تامين مالي و سرمايه‌گذاري فعاليت دارند؛ اما با آغاز درگيري‌هاي نظامي، ريسك‌هاي غيرقابل پيش‌بيني و شوك‌هاي رواني بر بازارها سايه مي‌افكند. تجربه تاريخي نيز نشان مي‌دهد كه در مقاطع بروز بحران‌هاي حاد، حتي بورس‌هاي باسابقه جهاني دست‌كم به‌طور موقت فعاليت خود را متوقف كرده‌اند تا از تشديد زيان‌هاي سهامداران و فروپاشي قيمتي جلوگيري كنند. اقدام سازمان بورس در تعطيلي بازار سهام ايران نيز دقيقا با همين رويكرد صورت گرفت. در وضعيت كنوني كه بي‌ثباتي اقتصادي و ابهام نسبت به آينده بالا گرفته، باز بودن بازارها مي‌تواند آسيب‌هاي عميق‌تري به اعتماد عمومي و وضعيت دارايي مردم وارد كند. از سوي ديگر، توقف معاملات اجازه مي‌دهد مقررات حمايتي فعال شوند و نهادهاي ناظر براي تصميم‌گيري بهتر، فرصت زمان بيشتري داشته باشند.
اين تعليق صرفا محدود به بورس نبوده است و سايه تعطيلي يا محدوديت بر بازارهاي موازي از جمله بازار ارز و طلا نيز سنگيني مي‌كند. در روزهاي اخير روند رسمي دادوستد در اين بازارها تقريبا متوقف شده و قيمت‌ها به حالت تعليق درآمده‌اند. علت اين موضوع هم عدم شكل‌گيري عرضه و تقاضاي واقعي و نبود معاملات جدي در فضاي فيزيكي بوده است؛ شرايطي كه موجب شده قيمت‌هاي اعلامي عملا صرفا نمادي باشند و معاملات واقعي به حداقل برسد. در حوزه بازار بدهي و صندوق‌هاي درآمد ثابت، هر چند در روزهاي ابتدايي تنش فشار فروش افزايش يافته بود، اما با بازتعريف سياست‌هاي صندوق‌ها و همچنين بازگشايي تدريجي برخي نمادهاي درآمد ثابت، فروشندگان كمتري مشاهده مي‌شود و بخشي از نقدينگي به اين صندوق‌ها پناه برده‌اند. با اين حال، تمركز اصلي مردم و سرمايه‌گذاران در مقطع فعلي، بر حفظ نقدينگي و افزايش موجودي كالاهاي ضروري در سبد خانوارشان است و كمتر كسي سراغ سرمايه‌گذاري‌هاي بلندمدت يا پرريسك مي‌رود. بازار بورس كالا نيز در وضعيت متفاوتي قرار نگرفته است. اكنون بسياري از معاملات آن با قيمت پايه انجام مي‌شود و خبري از رقابت جدي ميان خريداران نيست؛ يعني همان روند بلاتكليفي و نظاره كه در ساير بازارها نيز به چشم مي‌خورد. تعطيلي و كند شدن فعاليت بازارهاي مالي در شرايط بحران و جنگ، بخشي از مكانيسم‌هاي حفاظتي اقتصاد كشورها تلقي مي‌شود. آن‌گونه كه تجربه‌هاي مشابه در كشورهاي ديگر نيز نشان داده، مقررات فورس‌ماژور و اولويت حفاظت از سرمايه مردم، اساس چنين تصميماتي است. تا زماني كه چشم‌انداز آينده روشن نشود، انتظار مي‌رود وضعيت بازارها نيز بر مدار احتياط و توقف باقي بماند. همزمان كارشناسان تاكيد دارند كه بازگشت آرامش و بازگشايي بازارها منوط به كاهش سطح بحران و افزايش شفافيت در چشم‌انداز اقتصادي كشور خواهد بود.