ضرورت ارسال سيگنال‌هاي درست به بازار
همزمان با آغاز تهاجم اسراييل و امريكا اين پرسش كه ايران در حوزه‌هاي اقتصادي و راهبردي چه نوع تصميمات و راهبردهايي را بايد در دستور كار قرار دهد، مطرح شده است؟ در حوزه‌هاي درماني و پزشكي، اصطلاحي وجود دارد كه در شرايط حساس و اورژانسي به مخاطبان توصيه مي‌شود.
همزمان با آغاز تهاجم اسراييل و امريكا اين پرسش كه ايران در حوزه‌هاي اقتصادي و راهبردي چه نوع تصميمات و راهبردهايي را بايد در دستور كار قرار دهد، مطرح شده است؟ در حوزه‌هاي درماني و پزشكي، اصطلاحي وجود دارد كه در شرايط حساس و اورژانسي به مخاطبان توصيه مي‌شود. اولين خط همه توصيه‌ها در اين شرايط اين است كه خونسردي خود را حفظ كنيد. در قدم‌هاي بعدي است كه در مواجهه با خونريزي، سكته، خفگي و...اقدامات بعدي در دستور كار قرار مي‌گيرند. معتقدم در مسائل اقتصادي و مسائل حوزه علوم انساني هم چنين توصيه‌اي به شدت كاربردي است و پس از اين مرحله است كه ساير توصيه‌ها كاربرد پيدا مي‌كنند. در مسائل اقتصادي و علوم انساني هم تصميمات مسوولان بايد در آرامش و نهايت خونسردي باشد. به همين دليل تصميم‌سازان و سياستگذاران بايد مراقب باشند تا تصميماتي اتخاذ كنند كه نگراني‌ها و التهابات را نه تنها بيشتر نكرده، بلكه كمتر كند.اگر كوچك‌ترين اشتباهي صورت گيرد و با سيگنال‌هاي نادرست موج‌هاي نگراني را تشديد كنند، طبيعتا باعث مي‌شود تا رخدادهاي نامناسب شكل گيرند. مثلا در روزهاي نخست پس از تهاجم اسراييل، اتفاقي كه رخ داد، اين بود كه برخي پمپ بنزين‌ها، ظرفيت توزيع را پايين آورده و مقدار كمتري بنزين به مردم تحويل دادند. اين تصميم باعث شد تا بسياري از شهروندان كه باك نيمه پر داشتند و تا چند روز آينده اساسا نيازي به بنزين نداشتند، احساس كردند كه مشكلي وجود دارد كه دولت اقدام به سهميه‌بندي كرده و به پمپ بنزين‌ها هجوم بردند. در واقع يك تصميم اشتباه در يك بخش، باعث شكل‌گيري بحران بزرگي در حوزه انرژي كشور شد. با اتخاذ تصميمات درست توسط دولت اين هيجانات مهار شد و امروز پمپ بنزين‌ها شرايط نرمالي دارند. در مورد بازار سرمايه كشور خوشبختانه از همان آغاز تصميمات مناسبي اتخاذ شد. با توجه به هيجاناتي كه شكل گرفت، مسوولان تصميم گرفتند بازار سهام مدتي تعطيل باشد، چراكه هيچ فعال اقتصادي، چشم‌اندازي از آينده نداشته و مشخص نبودن چشم‌اندازها باعث مي‌شد افراد بدترين تصميم را گرفته و صف‌هاي طويلي براي فروش سهام ايجاد شود. اين مساله با موضوع اوراق بدهي و صندوق‌هاي درآمد ثابت تفاوت دارد. بازار سرمايه ايران طي دو دهه اخير بسيار متنوع شده و ايران جز سهام و مشتقات سهام، ابزارهايي چون درآمد ثابت، صندوق‌هاي طلا، اوراق فيكس اينكام و...را داريم. اوراق فيكس اينكام، بازار بدهي و صندوق درآمد ثابت از آنجا كه ابزارهاي سرمايه‌گذاري نيستند و در بخش تامين نقدينگي اثرگذارند، نبايد تعطيل شوند. ساير بخش‌هاي اقتصادي و بازار سرمايه مانند شركت‌ها، ارگان‌ها، بنگاه‌هاي تجاري و تجار بازار از اين ابزارها استفاده كرده و جريان نقدي، پرداخت چك‌ها و ساير فعاليت‌هاي خود را از اين طريق ساماندهي مي‌كنند. اين بخش نبايد هرگز تعطيل شود. جز چند روز نخست كه به دليل شوك‌هايي رخ داده، بازارها تعطيل شدند و بازار بدهي هم تعطيل شد. از شنبه شاهديم بازار بدهي فعال است و كار مي‌كند. توصيه‌اي كه ما به دست آقاي وزير اقتصاد هم رسانديم، اين بود كه بازار بدهي و صندوق‌ها به كار خود ادامه داده و خدشه‌اي در فعاليت آنها ايجاد نشود. حتي ما پيشنهاد داديم كه ساعات كار آنها افزايش يابد و از 2ساعت به 8ساعت در روز برسد. اساسا همين باز بودن بازار بدهي اثرات مثبتي در بازارهاي كشور داشت به گونه‌اي كه در روز نخست پس از بحران شاهد خروج حدودا 50هزار ميليارد تومان از بازار بوديم، روز دوم اين روند به 25هزار ميليارد تومان رسيد و اين روند در روز دوشنبه به حدود 3هزار ميليارد تومان رسيد. فكر مي‌كنم اگر بازار تعطيل نشود و به حركت خود ادامه دهد، طي روزهاي آينده جريان ورودي و خروجي به تعادل مي‌رسد و حتي ممكن است با ورود پول به اين بازارها مواجه شويم. اگر تصميم‌سازان تصميماتي اتخاذ كنند كه هيجانات را كاهش دهند به اين بازارهاي كشور كمك مي‌كنند. توصيه‌اي هم به بانك مركزي دارم
و آن اينكه به دليل كاهش حجم معاملات بازار نرخ اوراق دولتي بالا آمده و قيمت‌هايشان پايين آمده است. در اين شرايط مديران دولتي كه به پول نياز دارند تا پاسخ مردم و سرمايه‌گذاران را بدهند، عملا در منگنه‌اي قرار دارند و برخي گروه‌ها در بازار با قيمت‌هاي پايين خريد مي‌كنند. فكر مي‌كنم اگر طي يك هفته تا 2هفته بانك مركزي بين 30 تا 50هزار ميليارد تومان منابع را وارد بازار كند و اوراق را خريداري كند، آرامش به بازار در بخش اوراق دولتي هم باز مي‌گردد.