تعطيلي بورس تصميمي منطقي در وضعيت جنگي

با شروع جنگ ايران و اسراييل بازار سرمايه براي يك روز بسته شد و پس از آن با ادامه‌دار شدن شرايط جنگي سازمان بورس با تصميم به تعطيلي موقت معاملات، گامي معقول و منطقي براي حفاظت از سرمايه‌هاي مردم برداشت؛ اقدامي كه اجماع كارشناسان و فعالان بازار نيز آن را درست ارزيابي مي‌كنند. معاملات سهام از ماهيت ريسك‌پذيري برخوردار است و در شرايطي كه تنش‌ها و فشارهاي سياسي-اقتصادي بالا مي‌گيرد، فشار فروشي كه بر صندوق‌هاي سهامي و سهام وارد مي‌شود به سادگي قابل كنترل نيست. در چنين وضعيتي، دوام بازار و حفظ نقدينگي سرمايه‌گذاران تنها در صورتي امكان‌پذير است كه نهادهاي مالي و بانك مركزي ابزار و منابع كافي براي حمايت موثر را در اختيار داشته باشند. اگر بانك مركزي بتواند منابع و اختياراتي در سطح ۴۰ تا ۵۰ هزار ميليارد تومان را براي حمايت اختصاص دهد، شايد بتوان اين فشار فروش را مهار كرد؛ اما در شرايطي كه دامنه نوسان قابليت كنترل قيمت‌ها را دارد، اما فروشندگان همچنان فشار عرضه را حفظ كنند، تفاوتي در روند بازار ايجاد نمي‌شود و اختصاص چنين عددي در شرايط جنگي امكان‌پذير نيست، چراكه بورس تنها بخشي از اقتصاد است و كليت اقتصاد نيست. با توجه به اينكه شرايط كنوني كشور عملا حالت جنگي به خود گرفته، محدود كردن معاملات به بسته شدن موقت بازار اقدامي كاملا معقول و منطبق بر واقعيت‌هاي موجود است. باز كردن بازار براي دسترسي آزاد سرمايه‌گذاران به دارايي‌هايشان در چنين شرايطي مي‌توانست به تشديد بي‌ثباتي‌ها منجر شود. اين كار تنها در صورتي منطقي است كه بحران‌ها كوتاه‌مدت باشد؛ اما فرض كنيم كه جنگ احتمالي چند ماه ادامه داشته باشد، در آن صورت بهتر است بازار سرمايه تا پايان زمان درگيري‌ها بسته بماند تا از خالي شدن سرمايه‌هاي مردمي جلوگيري شود. 

قفل شدن موقت سرمايه‌ها به عنوان روشي قانوني و شفاف از سوي سازمان بورس در كنار حمايت‌هاي دولتي مي‌تواند مانع ريزش بيشتر قيمت‌ها شود و از جذابيت‌هاي رواني براي فروش هيجاني بكاهد. منافع كلان اقتصاد ملي بر هر نوع فشار كوتاه‌مدت و نگراني‌هاي فردي ارجحيت دارد، معتقدند در شرايط جنگي و بي‌ثباتي‌هاي شديد، تصميم سازمان بورس مبني بر حمايت سنگين و بسته بودن موقت بازار، از نگاه كلان اقتصادي، يك سياست درست و عقلاني بوده است. در نهايت بايد گفت، در شرايطي كه كشور وارد مرحله‌اي پرمخاطره شده كه عملا حالت جنگي دارد، اقدامات سازمان بورس براي مديريت و كنترل نقاط بحراني و كاهش هرگونه شوك شديد به بازار سهام، شايسته حمايت و قدرشناسي است.