محدوديت‌هاي اينترنتي در ايران؛ تدابير امنيتي در سايه جنگ با اسراييل

علي رغم باور برخي افراد اينترنت در شرايط فعلي قطع نيست و تنها با هدف امنيت مردم دسترسي به سكوهاي خارجي به ويژه امريكايي محدود شده است. به گزارش مهر؛ در پي تجاوز نظامي آشكار رژيم صهيونيستي به خاك ايران و حمله اشغالگران صهيونيست به زيرساخت‌هاي هسته‌اي، نظامي و برخي مناطق مسكوني كشورمان كه طي روزهاي اخير آغاز شد، كشور در وضعيت هشدار امنيت سايبري قرار گرفته و محدوديت‌هاي موقتي بر دسترسي به اينترنت بين‌المللي اعمال شده است. اين اقدام با تصميم مراجع ذي‌صلاح و به‌منظور حفاظت از زيرساخت‌هاي حياتي كشور و مقابله با تهديدات سايبري در شرايط بحراني صورت گرفته است. اين در حالي است كه امكان دسترسي كاربران به سرويس‌هاي داخلي همچنان فراهم است و محدوديت‌هاي موجود سبب اختلال جدي در زندگي روزمره كاربران نخواهد شد. مهر در اين نوشتار كوتاه به بررسي دلايل محدوديت موقت اينترنت بين‌الملل و چگونگي مديريت امنيت سايبري توسط كشورهاي جهان در شرايط مشابه مي‌پردازد. با آغاز تجاوز رژيم اشغالگر قدس به جمهوري اسلامي ايران، گزارش‌ها حاكي از افزايش چشمگير تلاش نيروهاي سايبري دشمن براي حمله به زيرساخت‌هاي ارتباطي و نظامي كشور است. در همين راستا، وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات ايران اعلام كرد كه اين محدوديت‌ها به‌دليل «سوءاستفاده رژيم صهيونيستي از شبكه‌هاي ارتباطي براي اهداف نظامي» اعمال شده است. بنابراين اقدام مذكور در راستاي حفاظت از سامانه‌هاي حساس كشور در برابر نفوذ سايبري و حفظ عملكرد زيرساخت‌هاي حياتي صورت گرفته است. سازمان بين‌المللي «NetBlocks» نيز گزارش داد كه از تاريخ ۲۸ خرداد ۱۴۰۴، دسترسي اكثريت قريب به اتفاق جمعيت ايران به اينترنت بين‌المللي قطع شده است. به عقيده كارشناسان و از منظر راهبردي، اين محدوديت‌ها پاسخي به تجاوزات نظامي و سايبري رژيم صهيونيستي است كه با هدف تضعيف امنيت ملي جمهوري اسلامي ايران انجام مي‌شود. در چنين شرايطي، حملات سايبري، مانند تلاش براي هك شبكه‌هاي صداوسيما، حمله سايبري به زيرساخت بانك سپه و تهاجم اخير به حساب‌هاي كاربري صرافي رمزارز نوبيتكس، بيانگر تلاش دشمن براي اخلال در جريان اطلاعات و ايجاد ناامني رواني در جامعه است. از همين روي، محدود كردن دسترسي به اينترنت بين‌المللي به عنوان يك سپر دفاعي براي جلوگيري از نشت اطلاعات حساس و مديريت تهديدات سايبري عمل مي‌كند. علاوه بر اين، بسياري از نهادهاي امنيتي ايران نيز پيش از اعمال محدوديت‌هاي سراسري از مردم خواسته بودند كه از انتقال اطلاعات حساس در پيام‌رسان‌هاي خارجي مانند اينستاگرام، تلگرام و واتس‌اپ خودداري كنند. اين توصيه به‌دليل نگراني از سوءاستفاده دشمنان از اين پلتفرم‌ها براي جمع‌آوري اطلاعات يا انتشار اخبار جعلي صورت گرفت؛ اقداماتي كه مي‌توانند ثبات داخلي كشور را در شرايط فعلي به خطر بيندازد.
در شرايط بحراني وقوع درگيري‌هاي نظامي، كشورها اغلب با تهديدات تركيبي مواجه مي‌شوند كه شامل حملات نظامي، سايبري و اطلاعاتي است. از همين روي، بسياري از دولت‌ها براي مديريت اين تهديدات، از راهكارهاي متعددي براي امن‌سازي فضاي سايبري استفاده مي‌كنند كه برخي از اين موارد به شرح زير است: ۱. محدوديت موقت دسترسي به اينترنت بين‌المللي: بسياري از كشورها در زمان بحران‌هاي امنيتي، مانند درگيري‌هاي نظامي يا اغتشاشات داخلي، دسترسي به اينترنت بين‌المللي را محدود مي‌كنند. اين اقدام به‌منظور جلوگيري از سوءاستفاده دشمنان از شبكه‌هاي ارتباطي براي جاسوسي يا انتشار اطلاعات نادرست انجام مي‌شود. ۲. تقويت شبكه‌هاي داخلي: توسعه شبكه ملي اطلاعات (اينترنت ملي) يكي از راهكارهاي كليدي براي حفظ ارتباطات داخلي در زمان قطع اينترنت جهاني است. جمهوري اسلامي ايران نيز سال‌هاست كه پروژه شبكه ملي اطلاعات را آغاز كرده؛ سازوكاري كه امكان پايداري ارتباطات داخلي را در شرايط بحراني فراهم مي‌كند. اين شبكه با كاهش وابستگي به اينترنت جهاني، امنيت سايبري را تقويت مي‌كند. ۳. رصد هدفمند ترافيك: در شرايط بحراني، كشورها اغلب ترافيك اينترنت را براي شناسايي و خنثي‌سازي تهديدات سايبري رصد مي‌كنند. بر اساس ادعاي برخي كارشناسان شبكه، در ايران نيز اين اقدام به‌منظور محدود كردن دسترسي هكرها به زيرساخت‌هاي حساس در حال انجام است. ۴. تشويق به استفاده از رسانه‌هاي رسمي: در زمان وقوع بحران‌هايي چون جنگ، دولت‌ها از مردم مي‌خواهند اخبار را تنها از منابع رسمي دنبال كنند تا از انتشار شايعات جلوگيري شود. جمهوري اسلامي ايران نيز پس از حملات اخير، بارها از مردم خواسته از بازنشر اخبار تأييدنشده در فضاي مجازي خودداري كنند.