تحول حمل‌ونقل ساحلي با هواپيماهاي دوزيست
با توجه به بيش از ۲۷۰۰ كيلومتر خط ساحلي در شمال و جنوب كشور، استفاده از هواپيماهاي دوزيست به عنوان ابزار حمل‌ونقل سريع، امن و كم‌هزينه در دستور كار سازمان هواپيمايي كشوري قرار گرفته است.
با توجه به بيش از ۲۷۰۰ كيلومتر خط ساحلي در شمال و جنوب كشور، استفاده از هواپيماهاي دوزيست به عنوان ابزار حمل‌ونقل سريع، امن و كم‌هزينه در دستور كار سازمان هواپيمايي كشوري قرار گرفته است. رييس اين سازمان با اعلام آمادگي براي تسهيل‌گري كامل، از سرمايه‌گذاران داخلي و خارجي دعوت كرد تا وارد اين حوزه نوظهور شوند؛ حوزه‌اي كه مي‌تواند همزمان صنعت هوانوردي، گردشگري و تجارت بندري را متحول كند. در حالي كه صنعت هوانوردي ايران طي سال‌هاي گذشته با چالش‌هايي چون فرسودگي ناوگان و نبود سرمايه‌گذاري نوين مواجه بوده، اكنون سازمان هواپيمايي كشوري مسير تازه‌اي را براي توسعه ناوگان معرفي كرده است: هواپيماهاي آب‌نشين يا دوزيست؛ پرنده‌هايي كه هم از باند فرودگاه و هم از سطح آب درياها براي نشست و برخاست استفاده مي‌كنند. درهمين راستا با حضور «حسين پورفرزانه» معاون وزير راه و شهرسازي و رييس سازمان هواپيمايي كشوري در استان گيلان، پرواز آزمايشي يك فروند هواپيماي دوزيست از فرودگاه سردار جنگل رشت به بندر انزلي و سپس به ساحل زيباكنار انجام گرفت؛ اقدامي كه بسياري از كارشناسان آن را گام نخست در تحقق ايده پروازهاي بندر به بندر ارزيابي مي‌كنند.
سواحل، باندهاي طبيعي پرواز
پورفرزانه با تأكيد بر ظرفيت‌هاي ساحلي كشور گفت: امروز يكي از مسائل عمده كشور، افزايش تعداد ناوگان هوايي است. ما در كنار پروازهاي منطقه‌اي با هواپيماهاي باريك‌پيكر و پهن‌پيكر، به ناوگاني نياز داريم كه بتواند پروازهاي كوتاه و سبك، با صندلي‌هاي محدود را پوشش دهد. اين پروازها مثل مويرگ‌هاي يك بدن هستند و نقش اساسي در پويايي شبكه حمل‌ونقل دارند. به گفته رييس سازمان هواپيمايي كشوري، وجود بيش از ۲۷۰۰ كيلومتر خط ساحلي در شمال و جنوب كشور، موقعيت منحصربه‌فردي براي توسعه حمل‌ونقل دريايي-هوايي فراهم مي‌آورد: اين سواحل براي استفاده از باندهاي خدادادي؛ يعني درياها، بسيار مناسب هستند. به‌راحتي مي‌توان بين بنادر مختلف كشور، مثل جاسك، چابهار، بندرعباس، قشم، گناوه و خارك، پرواز برقرار كرد.
ظرفيت بومي‌سازي و مزيت اقتصادي
به گزارش مهر، پورفرزانه با اشاره به نمونه‌هاي عملياتي موجود در ايران افزود: پرنده‌هايي كه امروز مشاهده مي‌كنيد، از جمله نمونه‌هايي هستند كه ساخت آنها در كشور بومي‌سازي شده است. امكان توليد نسخه‌هاي مختلف اين هواپيماها در داخل وجود دارد. همچنين خريد آنها از بازار جهاني و واردات نيز ممكن است.
او ادامه داد: هواپيماهاي آب‌نشين در سطح جهاني، به‌ويژه در امريكا، بسيار مورد توجه هستند و طراحي آنها تلفيقي از آيروديناميك و هيدروديناميك است. اين پرنده‌ها در شرايط نشستن روي آب بايد مانند قايق پايداري داشته باشند و هنگام پرواز نيز بايد عملكرد يك هواپيماي سبك كامل را ارايه دهند. از منظر اقتصادي، استفاده از اين هواپيماها مي‌تواند زمان سفر بين بنادر را به‌شدت كاهش داده، تردد دريايي را متحول كرده و موجب رونق گردشگري در جزاير و سواحل دورافتاده شود.
دعوت رسمي به سرمايه‌گذاري
رييس سازمان هواپيمايي كشوري در بخشي از اظهارات خود، رييس سازمان هواپيمايي كشوري صراحتاً از بخش خصوصي براي ورود به اين عرصه دعوت كرد: از همه سرمايه‌گذاران حقيقي و حقوقي دعوت مي‌كنم براي جابه‌جايي مسافر و بار در سواحل كشور وارد اين حوزه شوند. سازمان ما آماده ارايه مشاوره‌هاي فني، معرفي به بانك‌ها براي دريافت تسهيلات و فراهم‌سازي زيرساخت‌هاي عملياتي است. پورفرزانه تأكيد كرد: وظيفه سازمان هواپيمايي كشوري، تسهيل‌گري در صدور مجوزها، تأمين ايستگاه‌ها و آماده‌سازي ترمينال‌هاي مناسب در بندرگاه‌هاست تا پروازهاي منظم بين بنادر بزودي آغاز شوند. اين اظهارات در شرايطي بيان مي‌شود كه توسعه حمل‌ونقل هوايي كوتاه‌برد در بسياري از كشورهاي جنوب شرق آسيا و امريكاي لاتين، منجر به كاهش فشار روي جاده‌ها و بنادر، و رشد سريع گردشگري داخلي شده است.
آزمايش ميداني
براي تصميم‌گيري واقع‌گرايانه
پرواز آزمايشي اخير از رشت به بندر انزلي و سپس به ساحل زيباكنار، با هدف بررسي ميداني ملاحظات فني، ايمني و اقليمي انجام شد. پورفرزانه گفت: هدف از اين پرواز آزمايشي، دريافت اطلاعات عملياتي براي وضع مقررات آينده است تا تصميماتي كه در آينده گرفته مي‌شود، مبتني بر واقعيت‌هاي بومي، اقليمي و قانوني كشور باشد و با مقررات بين‌المللي ايكائو (سازمان جهاني هوانوردي) هم‌راستا باشد. در پايان اين مراسم، چند نمونه از هواپيماهاي دوزيست نيز مورد بازديد كارشناسان و مسوولان حاضر قرار گرفت تا در مسير بررسي‌هاي دقيق‌تر براي صدور مجوزهاي پروازي مورد استفاده قرار گيرند.
فرصت طلايي در دل درياها
با توجه به اقليم خاص ايران، محدوديت‌هاي زميني در برخي نقاط، هزينه بالاي توسعه زيرساخت‌هاي جاده‌اي و ريلي در مناطق ساحلي، و همچنين نياز فزاينده به تقويت ناوگان هوايي سبك، هواپيماهاي آب‌نشين مي‌توانند فصل تازه‌اي در حمل‌ونقل تركيبي كشور رقم بزنند. به نظر مي‌رسد كه سازمان هواپيمايي كشوري، آماده حمايت و همراهي است و اكنون نوبت سرمايه‌گذاران جسور و آينده‌نگر است كه به اين حوزه ورود كنند؛ حوزه‌اي كه هم ظرفيت درآمدزايي بالايي دارد، و هم نقشي مهم در پويايي اقتصادي، امنيت حمل‌ونقل و رونق مناطق ساحلي ايفا خواهد كرد.