ناترازي انرژي در سايه مصرف بالاي كولرها

هر سال با آغاز روزهاي گرم، وسايل سرمايشي جاي خود را در خانه‌ها، مغازه‌ها و ادارات باز مي‌كنند. اما پشت اين خنكاي دلپذير، عددي نهفته است كه كمتر به چشم مي‌آيد، ۲۸۰۰ مگاوات افزايش سالانه مصرف برق فقط به دليل كولرها و حالا براي حفظ تعادل شبكه، راهي جز افزودن ۴۰۰۰ مگاوات ظرفيت توليدي جديد در هر سال باقي نمي‌گذارد. به‌گزارش ايسنا، بر اساس برآوردها، سالانه حدود ۶۰۰ تا ۸۰۰ هزار كولر گازي و نزديك به يك ميليون كولر آبي به شبكه مصرف كشور اضافه مي‌شود. در مجموع، بيش از ۲۰ ميليون كولر آبي هم‌اكنون در خانه‌ها فعالند كه سهم قابل توجهي از پيك مصرف تابستاني را به خود اختصاص داده‌اند. درواقع سهم عمده‌اي از مصرف برق تابستان به سامانه‌هاي سرمايشي اختصاص دارد. با ادامه اين روند، صنعت برق براي تامين نياز مصرف، ناچار به سرمايه‌گذاري‌هاي سنگين در احداث نيروگاه‌هاي جديد خواهد بود، به‌طوري‌ كه صنعت برق كشور بتواند پاسخگوي اين ميزان افزايش تقاضاي سالانه باشد، بايد هر سال حدود ۴۰۰۰ مگاوات نيروگاه جديد احداث شود. همچنين اين افزايش مصرف، اثرات زيست‌محيطي قابل توجهي از جمله افزايش انتشار گازهاي گلخانه‌اي و مصرف بيشتر آب را به دنبال دارد. با اين حال، در برابر اين روند افزايشي، مجموعه‌اي از راهكارها در دستور كار قرار گرفته كه هدف آنها، تامين همان خنكاي مورد نياز، اما با مصرف انرژي كمتر است. در راس اين راهكارها، جايگزيني الكتروموتورهاي القايي در كولرهاي آبي با مدل‌هاي راندمان بالاي BLDC قرار دارد. طرحي كه تنها با تعويض يك ميليون موتور، مي‌تواند مصرف انرژي اين كولرها را تا ۵۰ درصد كاهش دهد؛ معادل ۴۶۵ ميليون كيلووات‌ساعت صرفه‌جويي در سال، كاهش ۳۰۰ مگاوات از توان مصرفي، صرفه‌جويي ۱۴ ميليون مترمكعب آب و جلوگيري از انتشار ۳۲۲ هزار تن دي‌اكسيدكربن را به دنبال داشته باشد. براي تسهيل اجراي اين طرح، وام ۸ ميليون توماني با نرخ ۱۸ درصد و بازپرداخت ۲۴ ماهه در اختيار متقاضيان قرار گرفته تا مسير تعويض تجهيزات براي خانوارها مقرون به‌صرفه‌تر شود. به‌تازگي نيز پروژه جايگزيني ۱۰۰ هزار كولر گازي فرسوده در جنوب كشور آغاز شده كه موجب كاهش قابل توجه بارهاي سرمايشي در پيك تابستان خواهد شد، همچنين هم‌اكنون پروژه نصب كولرهاي پربازده BLDC در تهران نيز آغاز شده و صنايع نيز به صورت جدي وارد سرمايه‌گذاري در اين حوزه شده‌اند.  يكي ديگر از پروژه‌هاي در حال اجرا، جايگزيني ۱۰ هزار موتور كولر آبي با استفاده از الكتروموتورهاي پربازده است كه تا پايان تيرماه به اتمام مي‌رسد. با اجراي اين طرح پيش‌بيني مي‌شود ۶.۴ مگاوات كاهش توان در بخش مصرف انرژي محقق شود. در كنار اين طرح‌ها، سياست‌هاي مكملي نيز براي كنترل مصرف برق در حال اجراست. نظام تعرفه‌گذاري پلكاني از جمله آنهاست كه باعث مي‌شود مشتركان پرمصرف هزينه بيشتري بپردازند. همچنين، محدودسازي مصرف در بخش پرمصرف‌ها به‌صورت جدي پيگيري مي‌شود؛ روشي كه در سال‌هاي اخير نتايج مثبتي به همراه داشته است. علاوه بر اين، اقداماتي در سطح خانگي نيز مي‌تواند به كاهش بار شبكه كمك كند، استفاده از كولرهاي داراي برچسب انرژي سطح A يا بالاتر، سرويس و تميز كردن مرتب كولرها براي افزايش بازدهي، استفاده از پوشش‌هاي مناسب روي پنجره‌ها براي جلوگيري از ورود گرماي خورشيد، تنظيم دماي كولر گازي روي ۲۴ تا ۲۶ درجه سانتي‌گراد، استفاده از تهويه طبيعي در ساعات خنك صبح و شب و خاموش كردن وسايل برقي غيرضروري كه توليد گرما مي‌كنند در اين امر تاثيرگذار هستند. شايد خنك‌كردن خانه‌ها در روزهاي داغ تابستان اجتناب‌ناپذير باشد، اما راهي كه به پايداري شبكه منتهي مي‌شود، نه از توسعه بي‌پايان توليد برق، بلكه از اصلاح مصرف، ارتقاي تجهيزات و بهره‌گيري از فناوري‌هاي نوين عبور مي‌كند. خنكي هوشمند، مسير تازه‌اي براي تابستان‌هاي آينده است.