۶۲ درصد زنان سالمند زيرخط فقر غذايي شديد
سالمندان به دليل شرايط فيزيولوژيك و كاهش متابوليسم، به تغذيه ويژه‌اي نياز دارند. عوامل متعددي در سنين سالمندي منجر به كاهش دريافت مواد مغذي و در نهايت ايجاد سوء تغذيه مي‌شود كه از جمله آنها مي‌توان به ضعيف شدن حواس، تهوع، كاهش اشتها و تغيير طعم غذاها، ضعف سلامت دندان‌ها، محدوديت و عدم تامين منابع مالي، كاهش حافظه و افسردگي اشاره كرد. بيشترين مشكل تغذيه‌اي در سنين جواني و ميانسالي چاقي است، اما در افراد سالمند مشكل اصلي كاهش وزن و لاغري است.
سالمندان به دليل شرايط فيزيولوژيك و كاهش متابوليسم، به تغذيه ويژه‌اي نياز دارند. عوامل متعددي در سنين سالمندي منجر به كاهش دريافت مواد مغذي و در نهايت ايجاد سوء تغذيه مي‌شود كه از جمله آنها مي‌توان به ضعيف شدن حواس، تهوع، كاهش اشتها و تغيير طعم غذاها، ضعف سلامت دندان‌ها، محدوديت و عدم تامين منابع مالي، كاهش حافظه و افسردگي اشاره كرد. بيشترين مشكل تغذيه‌اي در سنين جواني و ميانسالي چاقي است، اما در افراد سالمند مشكل اصلي كاهش وزن و لاغري است. كم وزني و كم وزني شديد خطر عفونت مكرر، مرگ و مير و افت كارآيي را در سالمندان افزايش مي‌دهد. از جمله علت‌هاي مرتبط با كاهش وزن عبارتند از: بي‌اشتهايي سالمندي، تحليل بافت عضلاني، لاغري مفرط و كم آبي بدن.
نحوه تشخيص سوء تغذيه كم وزني و كم وزني شديد در سالمندان
با توجه به اينكه شاخص نمايه توده بدني به تنهايي و بدون در نظر گرفتن ساير شاخص‌ها، براي سالمندان ملاك كاملي براي تشخيص سوء تغذيه نيست، اين تشخيص بر اساس وجود معيارهاي ديگري از جمله ميزان كاهش وزن ناخواسته در مدت زماني مشخص و مقدار سرم آلبومين نيز صورت مي‌گيرد. معاون راهبري، هماهنگي و امور استان‌هاي ستاد ملي جمعيت، با اشاره به سرعت بالاي سالمندي جمعيت در ايران، بر لزوم توجه به سلامت اجتماعي سالمندان، رفع فقر و كاهش نابرابري‌ها به‌ويژه در مناطق روستايي و عشايري تأكيد كرد و مديران زن را سفيران اصلي ترويج قانون حمايت از خانواده و جواني جمعيت در اين مناطق دانست. مهدي مالمير در اولين همايش ملي مديران زن وزارت جهاد كشاورزي با اشاره به آمارهاي جمعيتي اظهار كرد: بر اساس شاخص‌هاي جمعيتي، از حدود سال ۱۴۲۰ يا ۱۴۲۵ ايران وارد فاز سالمندي خواهد شد و ساختار سني جمعيت به سمت سالخوردگي پيش مي‌رود. متولدين دهه ۱۳۵۰ و اوايل دهه ۱۳۶۰ كه اكنون بين ۳۵ تا ۵۰ سال سن دارند، طي ۱۵ تا ۲۵ سال آينده به رده سني سالمندي مي‌رسند و اين تغيير ساختار نيازمند برنامه‌ريزي از هم‌اكنون است.
وجود ۷,۵ ميليون ايراني بالاي ۶۵ سال
مالمير با استناد به آمارهاي موجود اعلام كرد: در حال حاضر حدود ۷.۵ ميليون نفر از جمعيت كشور بالاي ۶۵ سال سن دارند و با توجه به افزايش اميد به زندگي، افراد در اين سنين حداقل ۱۵ تا ۲۰ سال ديگر زندگي خواهند كرد. وي افزود: استان گيلان با ۱۲ درصد جمعيت سالمند، سالخورده‌ترين استان كشور است و تا سال ۱۴۰۵ به‌طور كامل وارد فاز سالمندي خواهد شد، در حالي كه استان‌هايي مانند سيستان و بلوچستان، هرمزگان و خوزستان جمعيت جوان‌تري دارند.
۳۱ درصد سالمندان تنها هستند
معاون ستاد ملي جمعيت با تأكيد بر اهميت سلامت اجتماعي در كنار سلامت جسماني و رواني، گفت: سلامت اجتماعي سالمندان به‌ويژه در مناطق روستايي و عشايري از اهميت بسزايي برخوردار است. ۳۱ درصد خانوارهاي سالمند كشور را سالمندان تنها تشكيل مي‌دهند كه اين تنهايي، به‌ويژه در صورت همراهي با فقر، بيماري يا معلوليت، مشكلات جدي ايجاد مي‌كند.
۶۲ درصد زنان سالمند
زير خط فقر شديد غذايي
مالمير با اشاره به شكاف جنسيتي در فقر سالمندان اظهار كرد: ۶۲ درصد زنان سالمند زير خط فقر شديد غذايي هستند، در حالي كه اين رقم براي مردان ۳۹ درصد است. اين نابرابري نشان‌دهنده نياز به سياستگذاري‌هاي هدفمند براي حمايت از زنان سالمند به‌ويژه در مناطق روستايي است. وي با بيان اينكه نسبت سالمندان در مناطق روستايي بيشتر از مناطق شهري است، گفت: در حالي كه تركيب جمعيتي كشور ۷۵ به ۲۵ به نفع شهرهاست، در حوزه سالمندي اين نسبت به نفع روستاها تغيير مي‌كند. مهاجرت جوانان از روستاها باعث شده سالمندان بيشتري در اين مناطق باقي بمانند كه نيازمند تقويت شبكه‌هاي اجتماعي و تعاملات محلي براي كاهش تنهايي آنهاست.
سرعت بالاي سالمندي در ايران؛ يك سوم
جمعيت كشور تا ۱۴۳۰ سالمند مي‌شوند
مالمير با مقايسه وضعيت ايران با ساير كشورها اظهار كرد: در حالي كه فرانسه طي ۱۵۰ سال از ۷ درصد به ۱۴ درصد جمعيت سالمند رسيد، اين مسير در ايران طي ۲۵ سال طي خواهد شد. پيش‌بيني مي‌شود تا سال ۱۴۳۰، يك‌سوم جمعيت كشور را سالمندان بالاي ۶۰ سال تشكيل بدهند. وي با اشاره به نقش وزارت جهاد كشاورزي در اجراي قانون حمايت از خانواده و جواني جمعيت، گفت: تقويت بنيان‌هاي تعاملات اجتماعي در روستاها، رفع فقر و محروميت و كاهش نابرابري‌ها از ماموريت‌هاي كليدي اين وزارتخانه است. همچنين، اجراي كامل بندهاي قانوني مربوط به تأمين خدمات اجتماعي و بيمه زنان روستايي و عشايري نيازمند توجه جدي دولت و تخصيص اعتبارات لازم است.
لزوم برنامه‌ريزي براي آينده سالمندي
مالمير در پايان تأكيد كرد: سالمندي يك روند جهاني اجتناب‌ناپذير است، اما سرعت آن در ايران نيازمند برنامه‌ريزي ويژه‌اي است. مديران زن وزارت جهاد كشاورزي مي‌توانند به عنوان سفيران قانون جواني جمعيت، نقش مهمي در ارتقاي سلامت اجتماعي و حمايت از سالمندان در مناطق روستايي و عشايري ايفا كنند.