محرمانه بودن آمار خشونت عليه زنان آسیب‌زاست
حادثه تلخي كه براي «الهه حسين‌زاده» رخ داد واكنش‌هاي بسياري را از سوي مردم و مسوولان برانگيخت. اتفاقي كه مي‌توانست رخ ندهد اگر فرد مهاجم با توجه به سابقه بزه‌هاي قبلي تحت درمان يا بازداشت قرار مي‌گرفت. اما يكي از مسائلي كه اين روزها در صدر اخبار است محرمانه بودن آمارهاي خشونت عليه زنان است كه به عقيده بسياري از كارشناسان و از جمله معاون امور زنان خانواده رييس‌جمهور به اين آسيب دامن مي‌زند.
رسيدگي به مشكلات زنان بايد در اولويت باشد
حادثه تلخي كه براي «الهه حسين‌زاده» رخ داد واكنش‌هاي بسياري را از سوي مردم و مسوولان برانگيخت. اتفاقي كه مي‌توانست رخ ندهد اگر فرد مهاجم با توجه به سابقه بزه‌هاي قبلي تحت درمان يا بازداشت قرار مي‌گرفت. اما يكي از مسائلي كه اين روزها در صدر اخبار است محرمانه بودن آمارهاي خشونت عليه زنان است كه به عقيده بسياري از كارشناسان و از جمله معاون امور زنان خانواده رييس‌جمهور به اين آسيب دامن مي‌زند.
زهرا بهروزآذر در نشست بررسي همكاري‌هاي مشترك و انعقاد تفاهمنامه در حوزه حمايت از زنان و خانواده با بيان اينكه دو اصل را در قانون اساسي داريم كه اصول مترقي هستند و ما مجريان اين دو اصل هستيم، گفت: اصل ۱۰ قانون اساسي خانواده را بنيادي‌ترين نهاد اجتماعي مي‌داند و قيد كرده كه همه برنامه‌ريزي‌ها بايد به نحوي به تسريع تشكيل خانواده كمك كند و همه برنامه‌ريزي‌ها و قانونگذاري‌هاي كشور بايد حول اين موضوع باشد. اصل ۲۱ قانون اساسي نيز به‌طور خاص در بحث زنان متمركز است و در آن اصل يكي از مهم‌ترين بندها، موضوع زنان سرپرست خانوار است كه هنوز باوجود گذشت ۴۶ سال از استقرار نظام جمهوري اسلامي ايران، جاي كار دارد.
معاون امور زنان و خانواده رييس‌جمهور در حوزه خانواده با اشاره به اينكه با چهار ابر چالش جهاني شامل جمعيت، مهاجرت و شهرنشيني، تغييرات اقليم و تغييرات فناوري مواجه هستيم، افزود: موضوع تغييرات فناوري در همه جاي جهان يك چالش است و به همين نسبت كه به افزايش كيفيت زندگي افراد كمك مي‌كند، فاصله ميان اعضاي خانواده را هم بيشتر كرده است. حتي در برخي كشورها زبان مادري كشور را تحت تاثير قرار داده و يكي از نگراني‌هاي جدي اين است كه توسعه فناوري‌هاي نوين سبب مي‌شود كودكان‌مان زبان مادري را فراموش كنند. البته هنوز اين رگه‌ها در ايران وجود ندارد، اما اين موضوع سويه‌هاي ديگري دارد و آن بحث توسعه هوش مصنوعي است.
جايگاه معلم و والدين
در پرسشگري تغيير يافته
بهروزآذر ادامه داد: تا امروز از نسل زد حرف مي‌زديم و گفته مي‌شد كه نسل آلفا به محض تولد به اينترنت دسترسي دارند و جواب هر سوالي را به راحتي متوجه مي‌شوند؛ در حقيقت جايگاه معلم و والدين در پرسشگري تغيير يافته و ما ديگر طرف سوال اصلي و منبع دانش فرزندان‌مان نيستيم. آنها هر سوالي كه مي‌پرسند به راحتي مي‌توانند آن را ببينند و به اطلاعات دقيق‌تري دست پيدا كنند. حال نسل بتا، مساله پيچيده‌تري دارد، زيرا هر سوالي بپرسند هوش مصنوعي به آنها پاسخ مي‌دهد و اين موضوع در عين دارا بودن وجوهات مثبت، نگراني‌هايي هم در پي دارد. اينكه چه چيزهايي در هوش مصنوعي اينترنت پيدا مي‌شود؟ بهروزآذر تصريح كرد: اگرچه در انواع ابزارهاي توسعه يافته، فرزندان‌مان به انواع علم و دانش دسترسي دارند، اما اصولي مانند محبت، تعهد و وفاداري وجود دارد كه به عنوان مشخصه‌هاي اصلي خانواده مشاهده مي‌شود و اين موارد را در هيچ هوش مصنوعي نمي‌توان پيدا كرد، چراكه هنوز مرجع آموختن اين موارد به فرزندان، خانواده است. خانواده‌ها بايد نسبت به اين داشته‌ها و آنچه كه از گذشتگان به آنها رسيده، آگاه باشند و احساس نكنند اين موضوعات بديهي است، زيرا اين موضوعات داشته‌هاي مهمي است كه بايد در ابتدا آنها را تعريف و برجسته كرد و كمك كنيم بتوانند در فضاي امروز، داشته‌هاي خود را حفظ، تقويت و به فرزندان منتقل كنند.معاون امور زنان و خانواده رييس‌جمهور در ادامه بر مهارت گفت‌وگو تاكيد كرد و افزود: بايد از مدرسه اين مهارت را شروع كنيم. براي داشتن خانواده پايدار بايد مهارت‌هاي موثري مانند گفت‌وگوي موثر و درك طرف مقابل را به افراد آموزش بدهيم و كمك به تاب آوري و مدارا و صبوري در آنها داشته باشيم. هيچ بخشي، موثرتر و قوي‌تر از سازمان بهزيستي نيست كه بتواند در پرورش اين مهارت‌ها به افراد كمك كند.
نظام خانواده ما با نظام سنتي
متفاوت شده است
بهروزآذر در ادامه به موضوع فرزندپروري اشاره كرد و يادآور شد: بحث فرزندپروري در تحولات جديدي كه نظام خانواده اتفاق افتاده، مورد نياز است. نظام خانواده ما با نظام سنتي متفاوت شده است، در گذشته اعضاي خانواده بيشتر كنار هم بودند و زوج‌هاي جوان به راحتي مي‌توانستند از حمايت‌هاي خانواده برخوردار باشند و در كار خانواده با يكديگر الگوي مشترك داشتند اما اكنون متفاوت شده است. معاون امور زنان و خانواده رييس‌جمهور خاطرنشان كرد: به همان نسبت مي‌بينيم كه نياز والدين به ايجاد مهدكودك و فضاهايي براي نگهداري كودك در عين پذيرش نقش ها و مسووليت‌شان افزايش يافته است. البته بايد به والدين بياموزيم كه چگونه با فرزندان خود كه با هوش مصنوعي رشد پيدا مي‌كنند گفت‌وگو كنند و بهزيستي مي‌تواند به اين جاي خالي كمك كند. وي در ادامه به موضوع خشونت‌ها و آزار در جامعه پرداخت و با ابراز تأسف گفت: هنوز در وضعيتي به سر مي‌بريم كه ميزان خشونت و همسرآزاري بين زنان ۳۰ برابر مردان است. متاسفم كه اين داده هنوز محرمانه نگهداري مي‌شود. اينكه اين داده محرمانه نگه داشته شده، باعث شده، وقتي لايحه خشونت عليه زنان را در مجلس پيش مي‌بريم و راجع به آن صحبت مي‌كنيم، به ما بگويند: «نه، خشونت كجاست؟ اصلا كجا خشونت عليه زنان وجود دارد؟ كجا همسر آزاري وجود دارد؟ اگر هم هست، برابر است!» واقعيت اين است كه برابر نيست. داده‌ها مي‌گويد كه برابر نيست. وي خطاب به مسوولان سازمان بهزيستي تصريح كرد: هيچ كس به اندازه شما نمي‌تواند اين واقعيت را در جامعه مطرح كند و راجع به آن صحبت كند و به پيشگيري كمك كند. گام اول پيشگيري، آگاه‌سازي از وضعيت جامعه است. اصلا هم فكر نكنيد براي مناطق محروم يا اقوام خاصي است. متاسفانه در شهرها و فضاهاي مدرن و بين جامعه تحصيلكرده، خشونت عليه زنان و انواع خشونت‌ها خانگي مشاهده مي‌شود اما ممكن است در يك روستا مشاهده نشود، زيرا فرد روستايي براساس آموزه‌ها و اصولي كه به آن باور دارد، بيشتر از شهري به زن احترام مي‌گذارد و حق و حقوق كودك و همسر خود را مي‌شناسد و تقسيم نقش متعالي بين خود دارند. اما در زندگي شهري بسياري از اينها فراموش شده است. معاون امور زنان و خانواده رييس‌جمهور از رييس سازمان بهزيستي خواست تا كمك كنند انديشمندان، فعالان حوزه جامعه‌شناسي و حقوق به اين داده‌ها دسترسي پيدا كنند و شفاف اطلاع‌رساني و درمورد وضعيت خشونت گفته شود. معاون امور زنان و خانواده رييس‌جمهور معتقد است كه موضوع كودك‌آزاري و همسرآزاري موضوعي نيست كه نه با پيشينه ديني ما و نه با پيشينه تمدني ما سازگار باشد. وي ادامه داد: لازم است راجع به آن به شهروندان اطلاعات بدهيم و در عين حال آگاه‌شان كنيم. بسياري اوقات، افرادي كه به انواع خشونت‌ها دست مي‌زنند خودشان متوجه خشونت كردن‌شان نيستند.
خشونت كلامي عليه زنان
مساله‌اي جدي است
بهروزآذر با استناد به يكي از پژوهش‌هاي انجام در حوزه خشونت عليه زنان گفت: يكي از موضوعات جدي، خشونت‌هاي كلامي و متلك گفتن است. از نظر همه زنان اين موضوع يك خشونت و از نظر مردان ابزاري براي خنديدن است. يك جايي بايد به آن آقا گفته شود كه با كاري كه مي‌كني، اذيتش مي‌كني و اصلا هم ارتباطي به پوشش ندارد كه چادري هست يا نيست. برايش فرقي نمي‌كند؛ هر خانمي كه از سر چهارراه رد مي‌شود يك متلك مي‌گويد؛ حتي به زني كه كودك در بغل دارد به خود اجازه بي‌احترامي به آن خانم را مي‌دهد و فكر مي‌كند ابزار خنده است. وي با تاكيد بر اينكه خشونت چرخه است كه از يك جايي شروع مي‌شود و درنهايت به نقطه‌اي مي‌رسد، گفت: اگر كودك در نوجواني و در سن كودكي بياموزد كه به راحتي اظهارنظر كند و به اظهارنظر ديگران احترام بگذارد و بتواند حق انتخاب آنها را به رسميت بشناسد، اميدواريم در بزرگسالي كمتر وارد چرخه خشونت شود.
قاتل الهه حسين‌نژاد را
وارد چرخه سلامت روان نكرديم
معاون امور زنان و خانواده رييس‌جمهور با اشاره به قتل اخير اتفاق افتاده (الهه حسين‌نژاد) تصريح كرد: در اتفاق اخيري كه چند روز گذشته رخ داد و همه ما را رنجور كرد، مصاحبه‌اي از همسر ايشان ديدم كه اين مرد، همسرآزاري و ضرب و شتم داشته و شكايت‌هاي مختلفي عليه او ثبت شده است. اين نشان مي‌دهد كه يك جايي از مسير را اشتباه رفتيم. چرا زماني كه اين خشونت اعلام شده، پرونده او را به حوزه مددكاري نبرديم؟ چرا او را وارد چرخه سلامت روان نكرديم؟ چرا با ارائه مشاوره به‌طور ويژه بررسي و با او گفت‌وگو نكرديم؟ مرحله به مرحله و اين خشم در او گسترده‌تر شده و فاجعه را به بار آورده است. اينها موضوعات مهمي هستند كه بايد اورژانس اجتماعي را جدي‌تر بررسي كنيم. پرونده‌ها را جدي بررسي كنيم. در اين مساله جنسيت مهم نيست، مهم اين است كه وقتي نشانه‌اي ايجاد مي‌شود، آن را جدي بگيريم و فرآيندهاي درمان را شروع كنيم و مطمئن شويم كه به نتيجه مي‌رسد.
وي ادامه داد: اگر كسي قرار است در موقعيت‌هايي قرار بگيرد كه به صورت مستقيم در مقام پزشك، پرستار، راننده و ... خدماتي به شهروندان ارائه بدهد، بايد گواهي سلامت روان را به شكلي در امور وارد كنيم كه اين آسيب‌ها كمتر از آن فرد به جامعه وارد شود و اينجا محلي است كه مي‌توان به راحتي راجع به آن صحبت و اين موضوعات را به راهبردهاي كلان تبديل كنيم. بهروز آذر در ادامه درمورد مادران داراي فرزند اوتيسم نيز گفت: موضوع اوتيسم شيوع يافته و نگهداري از فرزندان داراي طيف شديد، مادران را خسته مي‌كند و والدين اين فرزندان احتياج دارند كه ساعت نگهداري داشته باشند. لذا بايد مراكز نگهداري ويژه براي آنها طراحي كنيم و تقاضا داريم كه به‌طور ويژه روي آن فكر شود. معاونت امور زنان و خانواده نيز كنار شماست.