بازگشت رکود به بورس
بازار سهام مجددا روزهاي كم جان و پرريسكي را پشت‌سر مي‌گذارد و مجموعه‌اي از عوامل متعدد دست به دست يكديگر داده‌اند تا دوباره ركود و بي‌اعتمادي به بازار سهام بازگردد. بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه بازار سهام به چند علت تغيير شرايط داده و به صورت نوساني و پرريسك دنبال مي‌شود، نخست ابهام سياسي در حوزه مذاكرات، دوم افزايش نرخ بهره بانكي، سوم تنش‌هاي بين‌المللي و چهارم كاهش سود بسياري از شركت‌هاي بورسي.
بازار سهام مجددا روزهاي كم جان و پرريسكي را پشت‌سر مي‌گذارد و مجموعه‌اي از عوامل متعدد دست به دست يكديگر داده‌اند تا دوباره ركود و بي‌اعتمادي به بازار سهام بازگردد. بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه بازار سهام به چند علت تغيير شرايط داده و به صورت نوساني و پرريسك دنبال مي‌شود، نخست ابهام سياسي در حوزه مذاكرات، دوم افزايش نرخ بهره بانكي، سوم تنش‌هاي بين‌المللي و چهارم كاهش سود بسياري از شركت‌هاي بورسي.
از نيمه دوم فروردين ماه شاهد آغاز مذاكرات ميان ايران و امريكا هستيم اما همچنان اين مذاكرات به نتيجه نرسيده و به نظر نمي رسد كه به اين زودي‌ها اين مذاكرات نتيجه بخش باشد. هرگونه تغيير موضع در مذاكرات مي‌تواند روي بورس تهران تاثيرگذار باشد و به نوعي مسير معاملات را به صورت قابل توجهي تغيير دهد.
از سوي ديگر تصميمات غيرشفاف و غيرمنتظره دولتي‌ها نيز در چندماه اخير روي بورس تاثيرگذار بوده و باعث شده كه تا حدودي بي‌اعتمادي مهمان بورس شود. تصويب مقررات متناقض، ابهام درباره نرخ ارز و تصميمات غيرمنتظره باعث شده كه ريسك سرمايه‌گذاري در بورس افزايش يابد.
بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه احتمالا به همين زودي‌ها شاهد افزايش نرخ بهره بانكي باشيم و برخي از كارشناسان پيش بيني مي‌كنند كه به علت وقوع چنين چيزي احتمالا نقدينگي‌ها به زودي‌ها از بورس خارج و وارد بازارهاي موازي شود. بررسي اخبار بانك مركزي در چند ماه اخير نشان مي‌دهد كه احتمال افزايش نرخ سود بسيار بالاست و همين موضوع در رفتار بازار سرمايه قابل مشاهده است و به نوعي افزايش نرخ سود باعث مي‌شود بورس جذابيت خود را از دست بدهد و نقدينگي‌ها از اين بازارها فراري شود.
كارشناسان عقيده دارند كه «وقتي بانك‌ها سود بيشتري پرداخت مي‌كنند، بسياري از سرمايه‌گذاران ترجيح مي‌دهند در فضاي كم‌ريسك‌تر سپرده‌گذاري كنند تا آنكه نوسانات بازار سهام را تحمل كنند.»
افزايش تنش‌هاي بين‌المللي
به جز داستان مذاكرات ساير تنش‌هاي سياسي و اقتصادي در سطح جهان نيز روي بورس تهران تاثير دارد. بحران‌هاي ژئوپليتيك، اختلافات تجاري بين قدرت‌هاي بزرگ و نوسان شديد قيمت كالاهاي جهاني نيز باعث افزايش ريسك در بورس تهران شده است. اين نوع از ريسك‌ها باعث مي‌شود كه سرمايه‌گذاران با احتياط بيشتري در بازار سرمايه تصميم به خريد و فروش سهم بگيرند و حتي ممكن است بسياري از اين خريد و فروش به تعويق بيفتند؛ چراكه هيچ اميدي در بازار سرمايه وجود ندارد.
تحليلگران عقيده دارند كه بورس تهران به‌شدت نسبت به تحولات بين‌المللي حساس است؛ هر خبري از تشديد تحريم‌ها يا بحران سياسي خارجي، مي‌تواند موج جديدي از فروش سهام را در پي داشته باشد.
كاهش سود شركت ها
صورت مالي بسياري از شركت‌ها تا به امروز منتشر شده و صورت مالي شركت‌هاي ديگر نيز در صف انتشار قرار دارد؛ اما بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه سودآوري شركت‌ها به صورت نااميد كنند‌اي كاهش يافته است و همين موضوع باعث شده كه برخي از سهامداران عمده و خرد در تلاش براي نقد كردن سهام خود باشند و در نهايت اين موضوع باعث مي‌شود كه شاخص كل بازار سرمايه با فشار مضاعف روبه رو شود.
در اين بين برخي شركت‌هايي كه پيش‌تر با چشم‌انداز مثبت در گزارش‌هاي تحليلي ظاهر مي‌شدند، اكنون خود را با مشكلات مالياتي، افزايش هزينه توليد و محدوديت‌هاي صادراتي مواجه مي‌بينند كه همگي چشم‌انداز بازار سهام را تيره‌تر كرده است.
بورس تهران در هفته‌اي كه گذشت
دومين هفته خرداد ماه در حالي به پايان رسيد كه بورس تهران تحت تاثير يك روز تعطيلي و خروج سنگين سرمايه‌هاي حقيقي، عملكردي نااميدكننده از خود به جاي گذاشت. برآيند چهار روز معاملاتي، افت حدود يك درصدي شاخص‌هاي اصلي و خروج بيش از ۳.۵ همت (هزار ميليارد تومان) پول حقيقي از بازار بود که نشانه‌هايي كه عمق بي‌اعتمادي را نشان مي‌دهد.
شاخص كل بورس در هفته اخير ۰.۸۷ درصد و شاخص هم‌وزن ۰.۹ درصد افت داشتند. اين افت يكپارچه در حالي رخ داد كه فعالان بازار اميدوار بودند پس از تعطيلات، شاهد رونق نسبي در معاملات باشند؛ اما شرايط اينچنين نيست و به واسطه ابهامات پيش آمده احتمالا روزهاي خوشي را شاهد نباشيم.
يكي از نكات قابل توجه در هفته دوم خرداد، خروج بي‌سابقه پول حقيقي از بازار بود. خالص فروش سهام توسط سهامداران حقيقي (خُرد) به رقمي فراتر از ۳.۵ همت رسيد. اين حجم از خروج سرمايه، نه تنها در مقايسه با هفته‌هاي قبل قابل توجه است، بلكه بيانگر ترس و بدبيني سهامداران نسبت به آينده كوتاه‌مدت بازار است.
علاوه بر خروج سرمايه، حجم و ارزش معاملات نيز در هفته گذشته با كاهش روبرو شد. حجم معاملات خُرد (شامل سهام، حق تقدم و صندوق‌هاي سهامي) به‌طور متوسط روزانه به ۲۶.۵ ميليارد برگه سهم رسيد كه نسبت به هفته قبل، حدود ۵ درصد كاهش را نشان مي‌دهد. همچنين ميانگين ارزش معاملات خرد نيز به ۸ هزار و ۹۹۶ ميليارد تومان رسيد كه نشانه ديگري از ركود در بازار است.
بورس كالا در يك نگاه
آمار معاملات بازار فيزيكي بورس كالاي ايران نشان مي‌دهد در هفته منتهي به ۱۶ خرداد ماه حدود ۲ ميليون و ۹۵۷ تن انواع كالا و محصول به ارزش بالغ بر ۳۴.۹ هزار ميليارد تومان معامله شد. همچنين ارزش معاملات ۱۰ شركت برتر به بيش از ۱۵.۵ هزار ميليارد تومان رسيد.برترين‌هاي بورس كالاي ايران درهفته منتهي به ۱۶ خرداد ماه براساس ارزش فروش شركت‌ها در بازار فيزيكي به شرح زير است:
ملي صنايع مس ايران با معامله ۴ هزار و ۵۲۸ تن انواع مس، سولفور موليبدن و كنسانتره فلزات گرانبها به ارزش ۳ هزار و ۶۳۰ ميليارد تومان در رتبه نخست ايستاد.فولاد مباركه اصفهان با فروش ۴۳ هزار و ۶۰۰ تن انواع ورق فولادي به ارزش يك هزار و ۸۲۹ ميليارد تومان دوم شد.
معدني و صنعتي گهرزمين ۲۵۰ هزار تن گندله و كنسانتره سنگ آهن به ارزش يك هزار و ۷۴۶ ميليارد تومان فروخت و رتبه سوم را به خود اختصاص داد.پالايش نفت اصفهان ۵۵ هزار تن وكيوم باتوم و لوب كات به ارزش يك هزار و ۴۳۹ ميليارد تومان فروخت و چهارم شد. پالايش نفت بندرعباس با معامله ۵۳ هزار و ۵۰۰ تن وكيوم باتوم و لوب كات به ارزش يك هزار و ۳۸۷ ميليارد تومان پنجم شد.معدني و صنعتي گل گهر با فروش ۱۶۰ هزار تن كنسانتره و گندله سنگ آهن به ارزش يك هزار و ۱۷۲ ميليارد تومان فروخت و رتبه ششم را به خود كسب كرد.
پارس فولاد سبزوار با فروش ۷۰ هزار تن آهن اسفنجي به ارزش يك هزار و ۱۳۴ ميليارد تومان رتبه هفتم را به خود اختصاص داد.معدني و صنعتي چادرملو با معامله ۶۰ هزار تن گندله سنگ آهن و شمش بلوم به ارزش يك هزار و ۸۶ ميليارد تومان هشتم شد.
فولاد خوزستان ۶۲ هزار و ۱۰۰ تن آهن اسفنجي، شمش بلوم و آرگون به ارزش يك هزار و ۵۰ ميليارد تومان فروخت و نهم شد. سازمان توسعه و نوسازي معادن و صنايع معدني ايران هم با فروش ۷۲۱ هزار و ۹۵۰ تن سنگ آهن و آهن اسفنجي به ارزش ۹۹۸ ميليارد تومان رتبه دهم را به خود اختصاص داد.