دي‌بلاك ۲۰۲۵ ؛ تلاشي براي ساخت آينده‌اي شفاف با بلاكچين
در آستانه برگزاري نخستين كنفرانس بين‌المللي بلاكچين ايران با عنوان «دي‌بلاك ۲۰۲۵»، سخنرانان اين رويداد از آغاز تحولي بزرگ در مسير اقتصاد ديجيتال كشور خبر دادند؛ تحولي كه با تكيه بر فناوري بلاكچين، مي‌تواند اعتماد را بازسازي، شفافيت را نهادينه و مسير توسعه پايدار را هموار كند.
در آستانه برگزاري نخستين كنفرانس بين‌المللي بلاكچين ايران با عنوان «دي‌بلاك ۲۰۲۵»، سخنرانان اين رويداد از آغاز تحولي بزرگ در مسير اقتصاد ديجيتال كشور خبر دادند؛ تحولي كه با تكيه بر فناوري بلاكچين، مي‌تواند اعتماد را بازسازي، شفافيت را نهادينه و مسير توسعه پايدار را هموار كند. احسان چيت‌ساز، معاون وزير ارتباطات، بلاكچين را نه صرفاً يك فناوري، بلكه «زيربناي اعتماد و تعهد جمعي براي ساخت آينده‌اي كارآمدتر» خواند. دي‌بلاك ۲۰۲۵، با شعار «آينده بي‌ريسك با بلاكچين»، قرار است پلي باشد ميان دولت، كسب‌وكارها و دانشگاه‌ها تا موانع قانون‌گذاري، مالي و كاربردي اين فناوري برداشته شود و زمينه براي نقش‌آفريني ايران در بازارهاي فرامرزي فراهم‌ايد.
نشست خبري نخستين كنفرانس بين‌المللي بلاكچين در ايران با عنوان «دي‌بلاك ۲۰۲۵» عصر يكشنبه ۱۱ خرداد ۱۴۰۴ در تهران برگزار شد. اين كنفرانس قرار است روزهاي ۲۵ و ۲۶ خرداد ۱۴۰۴ با شعار «آينده بي‌ريسك با بلاكچين» در تهران برگزار شود. هدف از اين رويداد، تقويت جايگاه ايران در اقتصاد ديجيتال و ايجاد هم‌افزايي ميان دولت، كسب‌وكارها و دانشگاه‌ها براي بهره‌برداري حداكثري از ظرفيت‌هاي بلاكچين است. دي‌بلاك ۲۰۲۵ نخستين رويداد جامع و بين‌المللي در حوزه بلاكچين و كاربردهاي آن در توسعه پايدار در ايران به‌شمار مي‌رود. در اين نشست خبري، سخنرانان مختلفي درباره اهميت، چالش‌ها و پتانسيل فناوري بلاكچين و اهداف كنفرانس دي‌بلاك ۲۰۲۵ به بحث و تبادل نظر پرداختند. احسان چيت‌ساز، معاون سياست‌گذاري و برنامه‌ريزي توسعه فاوا و اقتصاد ديجيتال وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات، در اين نشست بر نقش بنيادين و پايدار بلاكچين در توسعه اقتصاد ديجيتال تأكيد كرد. وي اظهار داشت كه اين فناوري بايد در خدمت منافع عمومي و ارتقاي شفافيت اجتماعي قرار گيرد. چيت‌ساز گفت: «اگر قرار است بلاكچين ظرفيت يك انقلاب پايدار را در زندگي ما ايجاد كند، بايد در خدمت مردم باشد». او افزود كه فناوري‌هاي نوظهور مانند هوش مصنوعي، كلان‌داده‌ها، اينترنت اشيا و فناوري‌هاي كوانتومي همگي به‌واسطه بلاكچين معنا پيدا مي‌كنند. وي تصريح كرد: «اين فناوري به عنوان زيربناي اعتماد، شفافيت و توانمندسازي، نقشي اساسي در آينده اقتصاد ايفا خواهد كرد». معاون وزير ارتباطات خاطرنشان كرد كه بلاكچين صرفاً يك فناوري نيست، بلكه «يك تعهد جمعي و قاعده بنيادي براي ساخت آينده‌اي شفاف‌تر و كارآمدتر است». او بيان كرد كه بلاكچين تاكنون در حوزه‌هايي مانند تأمين مالي، خدمات سلامت و زنجيره‌هاي تأمين تحول‌آفرين بوده و بايد مسير توسعه خود را با تمركز بر كاربردهاي عملي ادامه دهد.
چالش‌هاي جهاني فناوري بلاكچين
چيت‌ساز به چالش‌هاي جهاني اين فناوري اشاره كرد كه شامل مقياس‌پذيري، مصرف انرژي، ابهام‌هاي قانوني و موانع پذيرش در سازمان‌ها مي‌شود. با اين حال، وي اذعان داشت كه «با وجود همه اين چالش‌ها، بلاكچين توانسته مسير خود را بيابد و هر روز بر گستره تأثيرگذاري خود بيفزايد». او تأكيد كرد كه توسعه فناوري بدون اخلاق و تمركز بر منافع عمومي امكان‌پذير نيست. چيت‌ساز گفت: «كاربست‌هاي عملي بلاكچين بايد مستقيماً در خدمت زندگي مردم قرار گيرد و به بهبود فرآيندها و افزايش شفافيت و اعتماد اجتماعي كمك كند». وي با اشاره به پيشينه پژوهشي خود، بيان كرد كه نخستين پايان‌نامه در حوزه تأمين مالي مبتني بر بلاكچين را در سال ۲۰۱۶ در دانشگاه تهران تعريف كرده است. او همچنين بلاكچين را با اهداف برنامه هفتم توسعه كشور مرتبط دانست و گفت: «طبق اين برنامه، قرار است سهم اقتصاد ديجيتال از توليد ناخالص داخلي از رقم فعلي ۴.۹ درصد به بيش از ۱۰ درصد افزايش يابد و فناوري بلاكچين بي‌ترديد يكي از محورهاي كليدي در تحقق اين هدف خواهد بود». در خصوص اختلاف‌نظرها با بانك مركزي در مورد متولي‌گري رمزارزها، چيت‌ساز مقاومت تنظيم‌گران بخشي در برابر فناوري را طبيعي خواند و تأكيد كرد كه وزارت ارتباطات «حتماً بانك مركزي و ديگر بازيگران اين حوزه را بخشي از حل مساله مي‌داند و نقش آنها را ناديده نمي‌گيرد».
آمار جهاني بر پتانسيل بلاكچين
پوريا آستراكي، بنيان‌گذار و دبير كنفرانس دي‌بلاك و سردبير پژوهش‌نامه رمزدارايي، با استناد به آمار جهاني بر پتانسيل بلاكچين تأكيد كرد. او گفت: «تا پنج سال آينده، رمزدارايي‌ها و بلاكچين ۱.۸۶ تريليون دلار به توليد ناخالص داخلي جهان مي‌افزايند و ۸۲ درصد ارزش اين حوزه فراتر از استخراج و تبادل است». (يك منبع ديگر پيش‌بيني كرد كه تا پنج سال آينده، ۱.۷۶ تريليون دلار ارزش رمزارزها در جهان خواهد بود و دارايي‌هاي توكن‌سازي‌شده ۱۶ تا ۲۰ تريليون دلار به اين بازار اضافه خواهند كرد. منبع ديگري نيز اشاره كرد كه بلاكچين ۷۶ تريليون دلار به GDP جهاني مي‌افزايد و دارايي‌هاي توكني‌شده ۱۶ تا ۲۰ تريليون دلار به بازار رمزارزها اضافه مي‌كنند) . آستراكي از ضعف سياست‌گذاري در ايران انتقاد كرد. او هدف دي‌بلاك را ايجاد پل ارتباطي ميان سه ضلع دولت، كسب‌وكارها و دانشگاه‌ها براي رفع چالش‌هاي قانون‌گذاري و توسعه كاربردهاي عملي بلاكچين دانست. وي افزود: «دي‌بلاك مي‌خواهد ايران را به هاب بلاكچين منطقه تبديل كند و به بزرگ‌ترين كنفرانس رمزدارايي جهان بدل شود». او به رشد ۴۰ درصدي نيروي انساني در صنعت بلاكچين جهاني اشاره كرد كه به گفته وي «نشانه بازار كار پوياي بلاكچين است». وي همچنين انتقاد كرد كه «بلاكچين در ايران اغلب به استخراج و رمزدارايي محدود شده، در حالي كه پتانسيل آن بسيار فراتر است». آستراكي دي‌بلاك را فرصتي براي ورود ايران به بازارهاي فرامرزي و تعامل با اقتصادهاي نوظهور مانند بريكس دانست. آستراكي بيان كرد كه عمده فعاليت‌هاي بلاكچين در ايران در بخش خصوصي صورت گرفته است. او اظهار داشت: «تا امروز حتي يك ريال از سوي دولت صرف پژوهش در اين حوزه نشده است. دي‌بلاك تلاش مي‌كند با پيوند ميان دولت، بخش خصوصي و دانشگاه، فصل تازه‌اي را آغاز كند». محمدامين زارعي، دبير علمي كنفرانس و استاد دانشگاه علامه طباطبايي، از مشاركت علمي گسترده در اين رويداد خبر داد. او گفت كه ۱۰۷ مقاله تاكنون در چهار محور اصلي (اقتصاد و مالي، كسب‌وكار، قانون‌گذاري و فناوري) دريافت شده است. حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از اين مقالات از كشورهاي خارجي ارسال شده‌اند. زارعي پيش‌بيني كرد كه ۷۰ تا ۷۵ مقاله پس از ارزيابي نهايي پذيرش خواهند شد. او اعلام كرد كه ۲۰ مقاله برتر انتخاب و تقدير خواهند شد. نويسندگان پنج مقاله برتر در مجموع ۱۲ واحد اتريوم جايزه دريافت خواهند كرد. او جزييات جوايز را تشريح كرد: مقاله اول ۱.۵ اتريوم، مقاله دوم ۰.۷۵ اتريوم و مقالات سوم تا پنجم هركدام ۰.۲۵ اتريوم جايزه مي‌گيرند. زارعي ابراز اميدواري كرد كه دي‌بلاك به دبيرخانه دايمي تبديل شود تا توسعه بلاكچين در ايران شتاب گيرد. او نقش دانشگاه علامه طباطبايي را در تدوين مقررات و بررسي ابعاد فرهنگي و اقتصادي بلاكچين كليدي دانست. وي توضيح داد كه دانشگاه علامه طباطبايي به عنوان متولي علمي انتخاب شد، زيرا «بزرگ‌ترين چالش‌هاي بلاكچين به حوزه‌هاي علوم انساني، اقتصاد و قانون‌گذاري مربوط مي‌شود». عباس آشتياني، دبير اجرايي و هم‌بنيان‌گذار كنفرانس دي‌بلاك، نام «دي‌بلاك» را به معناي «مانع‌زدايي» معرفي كرد. او گفت: «اين رويداد موانع مالي، رگولاتوري و كاربردپذيري بلاكچين را هدف گرفته و ايران را به كانون گفت‌وگوي جهاني اين فناوري تبديل مي‌كند». وي همچنين اظهار داشت كه هدف، برطرف كردن موانع مالي و كاربردپذيري بلاكچين در كشور و منطقه است. آشتياني بر رشد سريع فناوري‌هاي رمزنگاري در جهان و لزوم بهره‌برداري صحيح از بلاكچين تأكيد كرد. او از حضور سفراي كشورهاي گروه هشت (G8)، كشورهاي عضو بريكس، اجلاس شانگهاي و وزراي دعوت‌شده توسط وزير ارتباطات در كنفرانس خبر داد. او تأكيد كرد: «اين رويداد مي‌تواند آغاز يك پارادايم شيفت مهم در منطقه باشد». او افزود كه براي استفاده از اين فناوري، لازم است يك پارادايم شيفت در بين كشورها به وجود‌آيد. وي بيان كرد كه در تمام دنيا براي چندين سال است كه كريپتواست‌ها يا رمزدارايي‌ها به عنوان يك كلاس دارايي شناخته شده و از اين مرحله عبور كرده‌اند. او اظهار داشت كه موسسات بين‌المللي و آينده‌پژوهانه پيش‌بيني مي‌كنند كه تا سال ۲۰۳۰، حدود ۱۶۰ تريليون دلار از ارزش دارايي‌هاي جهان روي بلاكچين توكن خواهد شد. او افزود: «توكن‌ايز كردن دارايي‌ها و استفاده از فناوري بلاكچين براي يكپارچه كردن و ۲۴ ساعته‌شدن بازارها جزو حداقل پيش‌بيني‌ها درباره اين فناوري نوظهور است». اصغر رضانژاد، عضو سازمان نظام صنفي رايانه‌اي و نماينده اين سازمان، دي‌بلاك را فرصتي براي ساماندهي اقتصاد ديجيتال خواند. او بر نقش سازمان نظام صنفي رايانه‌اي در حمايت از فناوري‌هاي نوظهور تأكيد كرد. او گفت: «از وظايف اصلي سازمان نصر، ساماندهي و حمايت از فناوري‌هاي نوين است و تاكنون نيز در همه حوزه‌هاي ديجيتال، نقش فعالي ايفا كرده‌ايم». وي افزود: «فناوري بلاكچين به‌دليل اهميت بالا و كاربردهاي گسترده‌اش، مورد حمايت كامل سازمان نصر است و ما در تلاشيم اين كنفرانس در شأن ايران برگزار شود». او همچنين بيان كرد كه اقتصاد ديجيتال براي همه پررنگ شده و وظيفه آنها حمايت از هر پديده نوظهوري است و در اين مسير، بلاكچين اهميت ويژه‌اي دارد. كميل شاه‌حسيني، مديركل مركز توسعه كسب‌وكار رايتل (كه در يك منبع كميل شبستري، مدير توسعه كسب و كار رايتل ناميده شده است)، از تأسيس مركز نوآوري «راينو» خبر داد. او گفت: «رايتل بلاكچين را زيرساختي تحول‌آفرين مي‌داند و آماده همكاري با بخش خصوصي و دانشگاه‌ها براي توسعه كاربردهاي آن است». وي افزود كه بلاكچين تنها يك فناوري نيست، بلكه زيرساخت تحول و نوآوري است. او اظهار داشت كه رايتل علاقه‌مند است با همكاري بخش خصوصي، دانشگاه‌ها و شركت‌هاي فناوري، كاربردهاي بلاكچين را در صنايع مختلف توسعه دهد. سخنرانان در نشست خبري بر پتانسيل بلاكچين به عنوان يك فناوري بنيادين براي اقتصاد ديجيتال، نقش آن در افزايش اعتماد و شفافيت، چالش‌هاي پيش رو و اهميت كنفرانس دي‌بلاك ۲۰۲۵ در پرداختن به اين مسائل و ترويج توسعه و پذيرش آن در ايران و منطقه تأكيد كردند.
حضور جهاني و هدف تبديل شدن
به هاب منطقه‌اي
كنفرانس دي‌بلاك ۲۰۲۵ با هدف تبديل ايران به «هاب بلاكچين منطقه» و تبديل شدن به «بزرگ‌ترين كنفرانس رمزدارايي جهان» برگزار مي‌شود. براي نيل به اين هدف، حضور بين‌المللي در اين رويداد مورد توجه ويژه قرار گرفته است. عباس آشتياني از حضور «سفراي كشورهاي مختلف و مقام‌هاي بين‌المللي در كنفرانس» خبر داد. وي اشاره كرد كه دي‌بلاك «ميزبان سفراي گروه هشت (G8)، اجلاس شانگهاي و هيات‌هايي از كشورهاي دعوت‌شده خواهد بود». كميل شبستري نيز اشاره كرد كه اين كنفرانس «با همكاري كشورهاي عضو بريكس برگزار مي‌شود» تا «فرصت‌هاي اقتصادي برابر در شرايط نابرابري‌هاي موجود در نظام مالي جهاني را فراهم كند». هدفگذاري شده كه اين كنفرانس ميزبان سفراي كشورهاي D8، كشورهاي عضو بريكس و اجلاس شانگهاي و وزرايي از كشورهايي باشد كه «به دعوت وزير ارتباطات» حضور خواهند داشت. آشتياني ابراز اميدواري كرد كه اين رويداد «آغاز يك پارادايم شيفت مهم در منطقه» باشد. وي با اشاره به رشد ۴۰ درصدي نيروي انساني در صنعت بلاكچين جهاني، اين رشد را «نشانه بازار كار پوياي بلاكچين» دانست و اظهار داشت: «اميدواريم دي‌بلاك بتواند آغازي باشد براي قانون‌گذاري بين‌المللي مشترك، مقابله با پول‌شويي و حل چالش‌هاي فراگير در اين حوزه». آستراكي نيز دي‌بلاك را «فرصتي براي ورود ايران به بازارهاي فرامرزي و تعامل با اقتصادهاي نوظهور مانند بريكس» خواند.
آينده‌اي روشن با بلاكچين
كنفرانس بين‌المللي دي‌بلاك ۲۰۲۵، فراتر از يك گردهمايي تخصصي، به مثابه گامي استراتژيك براي تثبيت جايگاه ايران در نقشه جهاني اقتصاد ديجيتال و فناوري بلاكچين تلقي مي‌شود. با تمركز بر همگرايي ميان دولت، صنعت و دانشگاه، هدف اين است كه موانع موجود بر سر راه توسعه و پذيرش بلاكچين برداشته شود و از پتانسيل‌هاي بي‌شمار اين فناوري براي شتاب‌بخشي به رشد اقتصادي، افزايش شفافيت و اعتماد اجتماعي بهره‌برداري شود. برگزاري موفقيت‌آميز كنفرانس‌هايي نظير دي‌بلاك مي‌تواند به شتاب‌گيري زيست‌بوم بلاكچين در كشور كمك كرده و مسير بهره‌برداري گسترده‌تر از ظرفيت‌هاي آن را هموار سازد. اين رويداد با تركيب علم، صنعت و سياست‌گذاري، نقطه عطفي در مسير شفافيت، اعتماد و توسعه پايدار خواهد بود.