قیمت جواهر چگونه تعیین می‌شود؟ / بازار جواهرات؛ آیینه نوسانات ارزی
بازار جواهرات ایران، در سال‌های اخیر دستخوش تغییرات شدید ناشی از نوسانات ارزی و تغییرات قیمت جهانی طلا و بازار طلای داخلی شده است. این در حالی است که فارغ از موضوع تورم و نوسانات شدید قیمت دلار و طلا در بازار داخلی، جواهر به‌عنوان کالایی لوکس، در ایران مشتریان خاص خود را دارد. این گزارش به بررسی مختصری از سازوکار قیمت‌گذاری جواهرات، تأثیر دلار و طلا بر قیمت نهایی و رفتار متقاضیان این بازار می‌پردازد.
به گزارش تجارت نیوز، جواهرات از گذشته تاکنون نه تنها به‌عنوان کالایی لوکس و تزئینی، بلکه به عنوان ابزاری برای حفظ ارزش دارایی مورد توجه عده معدودی بوده است. هر چند این بازار مشتریان مخصوص خود را دارد، اما چند سالی است که این بازار لاکچری دستخوش شرایط اقتصادی ناپایدار، نوسانات مداوم نرخ ارز و قیمت جهانی طلا قرار گرفته و همین نوسانات به یکی از اصلی‌ترین عوامل افزایش قیمت در بازار جواهرات ایران تبدیل شده است.
در این گزارش به نحوه قیمت‌گذاری جواهرات و تاثیر نوسانات متغیرهای اساسی بر این بازار و روند تقاضا برای این کالا می‌پردازیم.
سازوکار قیمت‌گذاری جواهرات در ایران
قیمت نهایی یک قطعه جواهر در ایران از ترکیب چند عامل اصلی به‌دست می‌آید که در نمودار زیر نشان داده شده است؛
باید در نظر داشت قیمت هر یک از فاکتورهای تعیین ارزش جواهر نیز به متغیرهایی نظیر قیمت دلار و اونس جهانی طلا وابسته است.
به طور مثال قیمت روز طلا بر اساس هر گرم طلای ۱۸ عیار که تابع قیمت اونس جهانی و قیمت دلار است، تعیین می‌شود. اجرت جواهرات خاص و دست‌ساز نیز بالاتر است و سود فروشنده هم با توجه به ارزش و نوع جواهر بین هفت تا ۲۰ درصد از قیمت کل، متغیر است.
باید در نظر داشت قیمت طلا در بازار ایران به نرخ جهانی آن (بر حسب دلار) و نرخ تبدیل ارز وابسته است. بنابراین، حتی اگر قیمت جهانی طلا ثابت بماند، افزایش قیمت دلار می‌تواند موجب افزایش قیمت جواهرات شود.
بررسی‌ها از برخی فعالان در حوزه جواهر حاکی از آن است که افزایش قیمت دلار افزایش سریع قیمت جواهر را در پی دارد؛ همانند اثری که بر قیمت طلا می‌گذارد. بنابراین به اعتقاد فعالان انگشت‌شمار این حوزه، بازار جواهرات عملا آینه نوسانات ارزی در کشور است.
چشم‌انداز بلندمدت سرمایه‌گذاری در جواهرات
در همین راستا یکی از فعالان حوزه جواهرات به «تجارت‌نیوز» گفت: «جواهر همیشه مشتری‌های محدود، اما خاص خود را دارد. درست است که طی چند سال اخیر بازار طلا رکودی است، اما این بازار همیشه مشتری‌هایی دارد که موضوع تورم یا نوسانات قیمت برایشان چندان اهمیتی ندارد.»
وی عنوان کرد: «خریداران جواهر به‌عنوان مشتری‌های لاکچری محسوب می‌شوند و برخی حتی با دیدگاه سرمایه‌گذاری به این دارایی با ارزش نگاه نمی‌کنند. آنها این کالا را تهیه می‌کنند تا به‌عنوان میراث خانوادگی حفظ کنند. برخی نیز اگر با دید سرمایه‌گذاری به این بازار ورود می‌کنند چشم‌انداز بلندمدتی دارند.»
بیمه بازار جواهر با وفاداری مشتریان
بازار جواهرات ایران، اگر چه از نوسانات بازار ارز و قیمت جهانی طلا تأثیر می‌پذیرد، اما ویژگی منحصر به فرد این بازار در نوع مشتریان آن نهفته است. خریداران جواهرات عمدتاً از قشر مرفه و لاکچری جامعه هستند که نوسانات اقتصادی و تورمی، تأثیر قابل توجهی بر قدرت خرید آنها ندارد؛ بنابراین این بازار بیش از آنکه تحت تاثیر فشارهای کوتاه‌مدت اقتصادی باشد، تابع سلیقه، برند، طراحی و ارزش‌گذاری زیبایی‌شناختی و سرمایه‌ای آن است.
بنابراین، می‌توان گفت که جواهرات در ایران علاوه بر ارزش زینتی و سرمایه‌گذاری، به عنوان کالایی خاص و ممتاز برای اقلیتی از جامعه مطرح است؛ کالایی که همواره مشتریان وفادار خود را حتی در شرایط ناپایدار اقتصادی دارد.