تهديد جدي ناترازي انرژي براي صنايع فلزي
ارزش صنعت فلزات اساسي در بازار سرمايه ايران به بيش از ۲۰۳۷ هزار ميليارد تومان مي‌رسد و دومين صنعت بزرگ بورسي كشور محسوب مي‌شود- اما بحران ناترازي انرژي در كشور، به‌ويژه كمبود برق در تابستان و گاز در زمستان، به تهديدي ساختاري براي اين صنعت بدل شده است- كاهش توليد، افت درآمد‌هاي صادراتي و تأثير مستقيم بر عملكرد صندوق‌هاي سهامي، از جمله پيامد‌هاي اين بحران هستند.
ارزش صنعت فلزات اساسي در بازار سرمايه ايران به بيش از ۲۰۳۷ هزار ميليارد تومان مي‌رسد و دومين صنعت بزرگ بورسي كشور محسوب مي‌شود- اما بحران ناترازي انرژي در كشور، به‌ويژه كمبود برق در تابستان و گاز در زمستان، به تهديدي ساختاري براي اين صنعت بدل شده است- كاهش توليد، افت درآمد‌هاي صادراتي و تأثير مستقيم بر عملكرد صندوق‌هاي سهامي، از جمله پيامد‌هاي اين بحران هستند. ارزش صنايع فلزات اساسي در بازار سرمايه ايران بيش از ۲۰۳۷ هزار ميليارد تومان است- اين صنعت، دومين صنعت باارزش بازار سرمايه ايران به شمار مي‌رود و از آنجا كه عمده محصولات آن، كالا‌هاي صادراتي هستند، موجب شده است تا اين صنعت را از صنايع صادرات‌محور بازار سرمايه يا به‌اصطلاح صنايع دلاري بدانند. از آنجا كه قيمت محصولات و عمده مواد اوليه شركت‌هاي توليدكننده مس و فولاد، با نوسانات نرخ دلار افزايش مي‌يابد، سهام شركت‌هاي فعال در صنعت فلزات اساسي همواره مورد توجه فعالان بازار سرمايه قرار داشته‌اند.اما در چند سال اخير، اقتصاد ايران با بحراني جدي و خطرناك به نام ناترازي انرژي مواجه شده است؛ بحراني كه اگر حل نشود، مي‌تواند تمامي صنايع كشور را زمينگير كند.ناترازي در تأمين برق موجب شد توليدات صنعت فلزات اساسي در تابستان ۱۴۰۳ نسبت به ديگر ماه‌هاي سال كاهش يابد. توليد در ماه‌هاي تير و مرداد نيمه نخست سال نسبت به ساير ماه‌ها به‌شدت كاهش يافته است؛ مساله‌اي كه ناشي از قطعي برق بوده است- همچنين در ماه‌هاي دي و بهمن نيز به دليل كمبود گاز، توليدات اين صنعت افت چشمگيري داشته‌اند.صنعت فلزات اساسي كه از صنايع صادرات‌محور بازار سرمايه است، به تأمين پايدار انرژي وابسته است- در صورت تداوم ناترازي انرژي و كاهش دسترسي اين صنايع به منابع مورد نياز، صادرات و درآمد ارزي شركت‌ها كاهش خواهد يافت- اين روند در نهايت منجر به افت قيمت سهام شركت‌ها و فرار سرمايه‌گذاران از اين صنعت خواهد شد. بنابراين، مي‌توان نتيجه گرفت كه ناترازي انرژي يك ريسك جدي و سيستماتيك است كه صنعت فلزات اساسي و به‌طور كلي اقتصاد ايران را تهديد مي‌كند.در نتيجه، با افت قيمت سهام شركت‌هاي حاضر در اين صنعت، صندوق‌هاي سهامي كه وزن بالايي از پرتفوي خود را به اين گروه اختصاص داده‌اند، نيز آسيب قابل‌توجهي خواهند ديد. دو تهديد جدي، صنايع فلزات اساسي را در معرض خطر قرار داده‌اند:
۱- ريسك‌هاي سياسي كه نه‌تنها صنايع فلزات اساسي، بلكه كل بازار سرمايه را تهديد مي‌كنند و مي‌توانند به مانعي جدي در مسير توسعه بازار سرمايه بدل شوند.
۲- ناترازي انرژي كه موجب شد توليد فولاد مياني در شش‌ماهه نخست سال ۱۴۰۳ نسبت به مدت مشابه سال قبل، حدود ۱.۱ ميليون تُن كاهش يابد- ارزش اين كاهش توليد، حدود ۴۵۰ ميليون دلار برآورد شده است كه علت اصلي آن، محدوديت‌هاي ناشي از كمبود برق و گاز عنوان شده است.
صنايع فلزات اساسي مانند فولاد، مس و آلومينيوم از بزرگ‌ترين مصرف‌كنندگان انرژي كشور هستند- در شرايطي كه با محدوديت گاز در زمستان و برق در تابستان مواجه هستيم، اين صنايع ناچار به كاهش يا توقف توليد مي‌شوند- اين ناترازي ديگر يك مشكل موقتي نيست، بلكه به يك چالش ساختاري تبديل شده است. صندوق‌هاي سهامي معمولاً بخشي از پرتفوي خود را به نماد‌هاي بزرگ بازار اختصاص مي‌دهند كه تعداد زيادي از آنها در گروه فلزات اساسي قرار دارند؛ بنابراين اگر عملكرد اين گروه ضعيف باشد، كل عملكرد صندوق نيز تحت تأثير منفي قرار خواهد گرفت.