پشت پرده صادرات با کارت‌های بازرگانی اجاره‌ای و یک بار مصرف
محدودیت های صادراتی با کارت های بازرگانی و بی توجهی به ضوابط در تسهیل صدور مجوزها از مهمترین دلایل پشت پرده ای صادرات با کارت های بازرگانی اجاره‌ای یا یک بار مصرف است که منجر به تخلف در حوزه تجارت و ایجاد مشکلات برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان واقعی می شود.
به گزارش تجارت نیوز،استفاده تجار یا صادرکنندگان از کارت‌های بازرگانی دیگران به روال عادی در عرصه تجارت تبدیل شده است هر چند این امر مشکلاتی را برای تولیدکنندگان و اختلاف در آمارهای صادراتی کارخانه‌ای و گمرکی به وجود آورده است.
کارت بازرگانی مانند کارت ملی و شناسنامه‌ای، سند هویت تجار در حوزه صادرات و واردات به شمار می رود که تنها اختصاص به همان شخص دارد و غیرقابل انتقال و خرید و فروش است؛ از این رو استفاده از کارت‌های بازرگانی قرضی یا یک بار مصرف باعث ایجاد مشکلاتی از جمله نقض قوانین تجارت و گمرک، فرار مالیاتی، احتمال استفاده برای قاچاق کالا و عدم شفافیت در معاملات می شود اما این موضوع به خاطر منفعت در تقسیم سود تجارت مورد غفلت قرار گرفته است.
خرید و فروش کارت بازرگانی یک اقدام غیرقانونی و دارای عواقب سنگین حقوقی، مالی، و کیفری برای هر دو طرف (خریدار و فروشنده) است به گونه ای که در ماده ۱۱۳ قانون امور گمرکی ایران، هرگونه استفاده غیرمجاز از کارت بازرگانی جرم محسوب می‌شود و مجازات‌هایی از جمله جریمه‌های سنگین مالی، ممنوعیت فعالیت تجاری، حبس و در مواردی، مصادره اموال در انتظار متخلفین خواهد بود اما گاهی مورد بی توجهی قرار می گیرد.
استفاده از کارت های بازرگانی یک بار مصرف در صادرات فولاد
بر اساس گزارش های صورت گرفته، کارت های بازرگانی یک بار مصرف یا قرضی در حوزه های مختلف صنعتی و کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد و مشکلاتی را برای تولیدکنندگان و خسارت به صنعت مورد نظر را در پی دارد.
استفاده از کارت بازرگانی یک بار مصرف صدای هشدار بهرام سبحانی رئیس هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران را درآورده است؛ او با اشاره به اختلاف آمار صادرات محصولات فولادی ارائه شده توسط گمرک و کارخانه‌ها می گوید: وقتی آمارها اعلام می شود، آمارهای ارائه شده توسط گمرک بالاتر از میزان صادراتی است که کارخانه های تولیدکننده گزارش داده اند.
وی اضافه می کند: برخی تجار محصولات فولادی را از کارخانه یا کف بازار خریداری می کنند و با استفاده از کارت‌های بازرگانی یک‌بار مصرف، کالاهای خریداری شده را صادرات می کنند که این نوع آمارها در گزارش کارخانه ها ثبت نمی شود اما در گزارش گمرک ثبت می شود.
رئیس هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران تاکید می کند: استفاده از کارت بازرگانی یک بار مصرف تبعاتی را در حوزه تولید و صادرات به همراه دارد به گونه‌ای که اصلا مشخص نیست آیا ارز حاصل از این صادرات به کشور بازمی‌گردد یا خیر! همچنین باید بررسی شود که آیا این صادرکنندگان دارای هویت تجاری هستند یا خیر!
سوءاستفاده از کارت‌های بازرگانی یک فاجعه در صنعت فولاد است
وی بیان می کند: تجاری که از کارت بازرگانی دیگران یا یک بار مصرف استفاده می کنند به دنبال سود زیادی هستند چرا که این افراد ارز حاصل از صادرات را در بازار آزاد با نرخ بالا می فروشند یا با آن کالا وارد کشور می کنند که به نفع زیادی دست پیدا می کنند حتی می توانند محصولات فولادی را با نرخ پایین تر از کارخانه در بازار عرضه کنند.
سبحانی با بیان اینکه سوءاستفاده از کارت های بازرگانی یک فاجعه در صنعت فولاد است می گوید: سوءاستفاده از این کارت ها نه تنها در بازار داخلی به ضرر تولید و عرضه است بلکه در بازارهایی جهانی نیز مشکلاتی را به وجود می آورد و منجر به قیمت شکنی می شود.
این فعال صنعت فولاد ادامه می دهد: به عنوان مثال یک کارخانه دار محصول خود را به یک قیمت مشخص صادر می کنند اما صادرکننده غیر رسمی چون همان محصول را از بازار خریداری کرده است، برای منفعت در سود حاصل از ارز، حاضر است تا آن محصول را با قیمت پایین تر در عرصه جهانی معامله کند که منجر به قیمت شکنی و به ضرر تولیدکننده و صادرکننده واقعی است.
رئیس هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران اضافه می کند: این نوع قیمت شکنی و بازار شکنی ها در بازار جهانی با عنوان «دامپینگ» معروف است.
دامپینگ درتجارت بین المللی به نام بازارشکنی یا قیمت‌شکنی شناخته می شود که در تعریف آن آمده است: فروش یا صادرات یک کالا با قیمت کمتر از هزینه‌های تمام شده یا به عبارتی دیگر فروش کالا در خارج به قیمتی کمتر از قیمت داخلی می گویند هر چند در معانی دیگر به رقابت مکارانه و مخربی که به دنبال انحصارطلبی است نیز یاد شده است.
استفاده از کارت بازرگانی اجاره‌ای به خاطر محدودیت در صادرات
ندیر پورجم نائب رئیس کمیسیون گمرک اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز می گوید: اعمال برخی سیاست های صادراتی منجر به سخت شدن تجارت شده است؛ به عنوان مثال بازرگانی که 30 سال سابقه کار دارد تنها می تواند ۵۰۰ هزار دلار صادرات داشته باشد در حالی که یک تاجر در هفته پنج میلیون دلار صادرات دارد و باید به تعهدات خود در قبال شرکای خارجی متعهد باشد.
وی ادامه می دهد: این تاجر مجبور است به خاطر محدودیت های صادراتی از کارت های سایر تجار استفاده کند تا بتواند به تعهد خود عمل کند در غیر این صورت از عرصه رقابت خارج می شود.
نائب رئیس کمیسیون گمرک اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با اشاره به اینکه محدودیت منجر به بروز تخلف شده است می گوید: برای کارت های صادرات محدودیت قرار دادند هر جا که تجارت روان باشد هیچ تخلفی صورت نمی گیرد بلکه باید نظارت ها دقیق صورت بگیرد.
وی عنوان می کند: در سال ۱۴۰۰ قانون تسهیل صدور مجوز کسب و کارها مصوب شد بر اساس این قانون یک سامانه با عنوان درگاه ملی با نام مجوزها راه اندازی شد، هر کسی داخل آن ثبت نام می کند مرجع صادر کننده مکلف است که بر اساس شرایط اولیه، مجوز کسب و کار را صادر کنند این در حالی است که این گونه مجوز صادر کردن ها منجر به بروز مخاطرات عدیده می شود.
پورجم تاکید می کند: بارها به مسئولان مربوطه توضیح داده و اعتراض کردیم که صدور کارت بازرگانی از ماهوی با سایر مجوزها فرق دارد؛ کسی که وارد عرصه تجارت می شود باید اهلیت داشته باشد و سنجیده شود این در حالی است که در قانون تسهیل صدور مجوزها بر روی نظارت پسینی تاکید و نظارت پیشینی برداشته شده است.
وی اضافه می کند: گاهی افرادی که کارت بازرگانی می گیرند، حتی نمی دانند که تجارت با کدام «ت» نوشته می شود این افراد با قرض دادن کارت ها و یا استفاده یک بار مصرف از کارت بازرگانی می توانند مشکلاتی از جمله فرار مالیاتی، عدم بازگشت ارز صادراتی و سایر موارد را ایجاد کنند.
نائب رئیس کمیسیون گمرک اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با بیان اینکه تجار واقعی به تجارت و کارت بازرگانی نگاه یک بار مصرفی ندارند، می گوید: کسی که دارای کارت بازرگانی است، مستمر صادرات انجام داده، پس یک بار مصرف نیست.
وی بیان می کند: کارت بازرگانی در سه گروه کالایی صادر می شود و تجار می توانند تمام کالاهای مجاز که از سوی صنعت، معدن و تجارت اعلام شده است را صادر کنند و هیچگونه ممنوعیت و محدودیتی نیست.
مشکلات بازگشت ارز حاصل از صادرات به کشور
پورجم با اشاره به مشکلات بازگشت ارز حاصل از صادرات به کشور می گوید: یکسری مصنوعات فلزی و فولادی هستند که تولیدکنندگان آن را صادر نمی کند و افراد دیگری صادر می کنند که خلاف قانون و انحصار نیست.
وی می گوید: امکان اینکه تشخیص داده شود که تجار از کارت یک بار مصرف یا کارت دیگری استفاده می کند غیر قابل تشخیص است این امر نیاز به نظارت و اهلیت تجار دارد به عنوان مثال تجاری که در صنایع غذایی مشغول به کار است وقتی یک دفعه اقدام به صادرات مصنوعات فولادی می کند شبه برانگیز است هر چند دلیل حقوقی و منطقی برای توقف صادرات این فرد نیست.
نائب رئیس کمیسیون گمرک اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران تاکید می کند: هر تاجری که کالایی صادر می کند باید ارز حاصل از صادرات را به کشور بازگرداند در غیر این صورت تولیدکنندگان دچار چالش می شود ضمن اینکه کسانی که از کارت بازرگانی یک بار مصرف استفاده می کنند، تاجر نیستند.