كاهش 3 درصدي ازدواج
مساله جواني جمعيت به عوامل زيادي در كشور بستگي دارد. اگر بخواهيم واقع‌گرايانه به ماجرا نگاه كنيم تا زماني كه نرخ ازدواج در كشور افزايشي نباشد و سن ازدواج بالا برود نمي‌توان به هدف نهايي كه همان جواني جمعيت است، نزديك شد.
مساله جواني جمعيت به عوامل زيادي در كشور بستگي دارد. اگر بخواهيم واقع‌گرايانه به ماجرا نگاه كنيم تا زماني كه نرخ ازدواج در كشور افزايشي نباشد و سن ازدواج بالا برود نمي‌توان به هدف نهايي كه همان جواني جمعيت است، نزديك شد. مساله‌اي كه اين روزها بيش از هر زمان ديگري به دغدغه اصلي مسوولان تبديل شده است اما اين دغدغه تنها به ارايه آمار و گله‌مندي‌ها خلاصه مي‌شود در حالي كه قبل از هر چيز اين مسوولان هستند كه بايد با فراهم آوردن زير ساخت و برقرار رفاه حداقلي در جامعه هم شرايط ازدواج جوانان را فراهم كنند و هم زمينه فرزندآوري را. مساله اينجاست كه اگر نرخ ازدواج در كشور كاهشي شده است بستگي به عواملي دارد كه جوانان نه دورنماي روشني از آينده خود دارند و نه حتي امنيت شغلي مناسبي را تجربه كرده‌اند و به اين ترتيب هر چه بيشتر اين مشكلات نمود عيني در جامعه داشته باشد رسيدن به هدف نهايي كه همان جواني جمعيت است دور از دسترس‌تر خواهد بود.
آمار ازدواج كاهشي شده است
دبير ستاد ملي جمعيت با اشاره به كاهش سه‌درصدي آمار ازدواج در كشور اظهار كرد: متوسط سن ازدواج در كشور براي دختران ۲۴.۱ سال و براي پسران ۲۸.۳ سال بوده است، همچنين، ميانگين سني ازدواج در استان تهران نسبت به ساير استان‌هاي كشور بالاتر است. مرضيه وحيد دستجردي در گفت‌وگو با تسنيم به‌مناسبت روز ازدواج اظهار كرد: متأسفانه در سال 1403 نسبت به سال 1402 شاهد كاهش سه‌درصدي آمار ازدواج در كشور بوده‌ايم. در سال 1402، بر اساس آماري كه سازمان ثبت احوال ارائه كرده، تعداد ازدواج‌ها در كشور بالغ بر 484 هزار مورد بوده، در حالي كه اين آمار در سال 1403 به 470 هزار مورد كاهش يافته است.
ميانگين سن ازدواج دختران و پسران ايراني؛ تهراني‌ها ديرتر ازدواج مي‌كنند
دبير ستاد ملي جمعيت درباره ميانگين سن ازدواج در كشور افزود: متوسط سن ازدواج اول در سال گذشته، براي دختران 24.1 سال و براي پسران 28.3 سال بوده است، استان تهران بالاترين متوسط سن ازدواج را بين استان‌هاي كشور دارد؛ به‌طوري‌كه متوسط سن ازدواج ميان دختران تهراني 27.1 سال و ميان پسران 30.6 سال است.
سيستان و بلوچستان داراي كمترين ميانگين سني ازدواج
دستجردي ادامه داد: كمترين ميانگين سني ازدواج دختران و پسران مربوط به استان سيستان و بلوچستان است؛ به‌گونه‌اي كه ميانگين سن ازدواج اول ميان دختران اين استان 20.8 سال و ميان پسران 24.9 سال گزارش شده است، استان خراسان جنوبي نيز پس از سيستان و بلوچستان كمترين ميانگين سني ازدواج را دارد، همچنين، متوسط سن ازدواج مردان در استان‌هاي تهران، ايلام، كهگيلويه و بويراحمد، البرز و فارس بالاي 30 سال است. وي تأكيد كرد: براي كاهش سن ازدواج در كشور، بايد تسهيلات و برنامه‌ريزي‌هاي دقيقي در نظر گرفته شود.
دلايل اصلي تأخير جوانان در ازدواج چيست؟
دبير ستاد ملي جمعيت درباره عوامل تأخير در ازدواج و افزايش تجرد در استان‌هاي كشور بيان كرد: عواملي نظير مسكن، شرايط اقتصادي، بازار كار و رفاهيات، تأثير زيادي بر تأخير در ازدواج دارند، عامل موثر ديگر«مطلوبيت ازدواج» است كه بايد با ديدگاه‌ها، ارزش‌ها و نگرش‌هاي نسل جديد هماهنگ شود. به همين منظور لازم است برنامه‌هايي مبتني بر ارزش‌ها و هنجارهاي اجتماعي براي افزايش مطلوبيت ازدواج اجرا شود. وي ادامه داد: يكي ديگر از دلايل موثر، عدم توازن بين دو جنس است، به‌دليل تحولات جمعيتي، تغيير نرخ باروري، مرگ‌ومير و مهاجرت، شاهد به‌هم خوردن توازن ميان تعداد زنان و مردان هستيم، همچنين، تفاوت سني، ناهماهنگي در سطح تحصيلات زنان و مردان و تعارض ميان زندگي شغلي و خانوادگي از ديگر عواملي هستند كه به تأخير در ازدواج جوانان منجر مي‌شوند.
نسبت تجرد در دختران روستايي
بيشتر از دختران شهري است
دستجردي با بيان اينكه نسبت تجرد در دختران روستايي بيش از دختران شهري است، گفت: براي مردان، اين وضعيت معكوس است؛ به‌طوري كه نسبت تجرد پسران در مناطق شهري بيشتر از مناطق روستايي است، علت اين امر، مهاجرت پسران از روستاها به شهرهاست كه در نهايت منجر به افزايش نرخ تجرد ميان دختران روستايي مي‌شود.
80 درصد زوجين وام ازدواج را صرف مسكن مي‌كنند
دبير ستاد ملي جمعيت اضافه كرد: در سال‌هاي گذشته، تسهيلات بانكي براي ازدواج و فرزندآوري به‌خوبي ارائه شده، اما با توجه به محدود بودن منابع بانكي، تعداد زيادي از متقاضيان در صف دريافت اين تسهيلات قرار گرفته‌اند، اميدواريم در بودجه سال 1404، مجلس تمهيدات مناسبي براي اين مساله بينديشد تا جوانان بتوانند از اين امكانات بهره‌مند شوند. وي ادامه داد: يكي از مزاياي وام ازدواج، بازپرداخت 10ساله آن است كه فشار زيادي بر زوجين وارد نمي‌كند، حدود 80 درصد زوجين اين وام را براي تأمين مسكن استفاده مي‌كنند؛ بنابراين توجه به اين مساله مي‌تواند نقش موثري در تسهيل ازدواج جوانان ايفا كند. دستجردي با اشاره به كاهش نرخ باروري خاطرنشان كرد: در زمينه فرزندآوري، بايد براي سه گروه، برنامه‌هاي ويژه‌اي طراحي شود؛ نخست، مجردها كه متأسفانه تاكنون كمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند و لازم است براي تسهيل ازدواج آنان اقدام شود؛ دوم، متأهليني كه هنوز فرزندي ندارند؛ و سوم، خانواده‌هايي كه تنها يك فرزند دارند، براي اين دو گروه اخير نيز بايد برنامه‌هايي جهت تسهيل فرزندآوري طراحي و اجرا شود.