اعتبارِ «تقريبا هيچ» براي كاهش هدررفت آب در شبكه

مديركل مديريت مصرف و كاهش هدر رفت آبفاي كشور گفت: براي كاهش سالي ۰.۳ درصد آب بدون درآمد كشور، سالي ۹۰۰۰ ميليارد تومان اعتبار نياز داريم، اما در سال ۱۴۰۲ چيزي در حدود ۳۰ ميليارد تومان و در سال ۱۴۰۳ بالغ بر ۱۶ ميليارد تومان اعتبار داده شده است.

به گزارش تسنيم، اين يك واقعيت انكار ناپذير است كه ارزش آب با هيچ چيزي قابل مقايسه نيست و مصرف بهينه آن در هر جامعه‌اي اولويت دارد. حال اگر در كشوري زندگي كنيم كه متوسط بارش‌هاي سالانه آن، يك‌سوم متوسط بارش‌هاي سالانه جهان باشد، اين مديريت بهينه، اهميتي دوچندان خواهد داشت. در گفت‌وگويي با سيدعلي سيدزاده، مديركل مديريت مصرف و كاهش هدر رفت شركت مهندسي آب و فاضلاب كشور، ابعاد مختلف مديريت بهينه مصرف آب در كشور را بررسي كرده‌ايم.

ميانگين سرانه مصرف آب بخش خانگي كشور 195 ليتر به ازاي هر نفر در شبانه روز است؛ درحالي كه بر اساس الگوي مصرف سال 1403 بايد اين ميزان 150 ليتر به‌ازاي هر نفر باشد. خوزستان، زنجان، قزوين، فارس، آذربايجان غربي، البرز و تهران، بيشترين سرانه مصرف آب خانگي را دارند. بايد سطح سواد آبي مردم بالا برود؛ اينكه ما در منطقه‌اي خشك و نيمه‌خشك واقع شده‌ايم و چاره‌اي نداريم جز اينكه با كم آبي خودمان را سازگار كنيم، بايد مورد شناخت همه مردم قرار گيرد. بايد حتما با اتخاذ راهكارها و انجام اقداماتي در زمينه افزايش ظرفيت توليد و تأمين آب، در كنار مديريت بهينه مصرف عمل كنيم و همزمان درخصوص كاهش هدررفت آب برنامه‌ريزي و اقدام كنيم.

سيد‌علي سيدزاده، مديركل مديريت مصرف و كاهش هدر رفت آبفاي كشور در گفت‌وگو با تسنيم، اظهار داشت: كل آب توليدي ما در بخش شرب حدود 9 ميليارد مترمكعب در سال است؛ درواقع از مجموع 100 ميليارد مترمكعب منابع آب تجديدپذير كه در طول سال در اختيار داريم، 9 ميليارد مترمكعب آب در بخش شرب به مصرف مي‌رسد. وي افزود: از مجموع 9 ميليارد مترمكعب آب شرب توليدي در سال، 15 درصد هدررفت فيزيكي داريم؛ يعني آبي كه بر اثر شكستگي لوله‌هاي آب از شبكه هدر مي‌رود.

سيدزاده با بيان اينكه «علاوه بر 15 درصد هدررفت واقعي، حدود 17 درصد هدررفت ظاهري داريم» گفت: اين هدررفت ظاهري به معناي آن است كه آبي هدرنرفته، بلكه به دست مصرف‌كننده رسيده، اما ما نتوانسته‌ايم پولي بابت آن دريافت كنيم و در محاسبات ما، به‌نوعي گم شده است؛ يا كنتور خراب بوده يا استفاده غيرمجاز شده و پيش‌بيني مي‌كنيم در فلان شهر از ميزان‌آبي كه توليد كرده‌ايم و ميزان قبض آبي كه صادر و محاسبه شده، مقدار آبي گم شده كه مي‌تواند بر اثر استفاده غيرمجاز باشد. وي ادامه داد: با معضل انشعاب‌هاي غيرمجاز به‌دلايل مختلف در بخش‌هاي متعددي از كشور مواجه‌ايم. مديركل مديريت مصرف و كاهش هدر رفت آبفاي كشور با بيان اينكه «مجموع آب بدون درآمد كشور حدود 32 درصد است » گفت: در قوانين بالادستي، هم در قوانين پنج‌ساله توسعه و هم قانون بهينه‌سازي آب شرب، موضوع كاهش آب بدون درآمد ديده شده؛ بر اساس قانون برنامه هفتم توسعه برنامه‌ريزي كرده‌ايم سالي 0.3 درصد بتوانيم آب بدون درآمد را كم كنيم. وي افزود: آب بدون درآمد و هدررفت در شبكه توزيع، مثل زعفران است؛ همان‌طور كه آن را با كيلوگرم نمي‌سنجند، اين‌را هم با درصد نمي‌سنجند، بلكه با دهم درصد اندازه‌گيري مي‌كنند؛ وقتي مي‌گوييم آب بدون درآمد كشور را سالي 0.3 درصد كم كنيم، يعني 0.3 درصدِ 9 ميليارد مترمكعب آب كه رقم بزرگي مي‌شود.

سيدزاده خاطرنشان كرد: برنامه‌ريزي شده در انتهاي برنامه هفتم، 32 درصد آب بدون درآمد كشور، به‌اندازه 1.5 درصد كاهش يابد. وي ادامه داد: اين هدف‌گذاري با قانون، الزام، تبصره و بخش‌نامه محقق نمي‌شود، اينها لازم هست اما كافي نيست؛ در كنار اينها منابع مالي لازم بايد در نظر گرفته شود.

مديركل مديريت مصرف و كاهش هدر رفت آبفاي كشور تصريح كرد: فعاليت‌ها در صنعت آب و فاضلاب، فعاليت‌هاي بسيار هزينه‌بري هستند؛ يكي از اين اقدامات، اصلاح و بازسازي شبكه فرسوده آب است. وي افزود: به‌طور ميانگين براي هركيلومتر اصلاح و بازسازي شبكه فرسوده آب، حدود يك ميليارد و 500 ميليون تومان اعتبار لازم است؛ در ايران حدود 70 هزار كيلومتر شبكه فرسوده آب داريم.

سيدزاده با بيان اينكه اقدامات ديگر از جمله كنتورگذاري منابع تأمين در ورودي‌هاي شبكه توزيع، نوسازي و هوشمندسازي كنتورهاي مشتركين، اصلاح و بازسازي انشعابات مشتركين، استانداردسازي انشعابات و انجام فعاليت‌هايي در شبكه از جمله نصب شيرهاي فشارشكن كه در قالب طرح‌هاي مديريت فشار بيان مي‌شود، همه و همه در كاهش هدررفت آب موثر است، گفت: درشهرهايي كه ميزان فشار آب از استانداردها بالاتر است، به‌دليل اينكه فشار بالا خود عاملي براي تركيدگي لوله است كاهش فشار شبكه، يك اقدام موثر خواهد بود.

وي ادامه داد: اجراي سيستم‌هاي تله‌متري و اسكادا، مديريت هوشمند شبكه‌هاي توزيع كه به‌موقع بتوانيم حوادث را تشخيص و مرتفع كنيم، ارتقاي سيستم‌هاي ارتباط با مشتركين، تجهيز ناوگان رفع حادثه به ماشين‌آلات مختلف و ... اقداماتي هستند كه هر سال روي آن برنامه‌ريزي مي‌كنيم و اقداماتي روي آن انجام مي‌شود اما لازم است منابع مالي لازم براي اجراي اين طرح‌ها در اختيار ما قرار بگيرد.