صنعت تبديل دلار به آلودگي به جاي طرح‌هاي عمراني!
وزير نفت در حاشيه نمايشگاه بين‌المللي از اعداد و ارقام نجومي مربوط به واردات دو ماهه گازوييل جهت تامين خوراك نيروگاهها پرده برداشت. پاك‌نژاد گفت كه ۶۰۰ ميليون دلار فرآورده گازوييل (حدود ۴۱ همت) براي تامين كسري سوخت نيروگاهها به دليل جلوگيري از قطع شدن گاز منازل در اوج زمستان اختصاص يافته است.
وزير نفت در حاشيه نمايشگاه بين‌المللي از اعداد و ارقام نجومي مربوط به واردات دو ماهه گازوييل جهت تامين خوراك نيروگاهها پرده برداشت. پاك‌نژاد گفت كه ۶۰۰ ميليون دلار فرآورده گازوييل (حدود ۴۱ همت) براي تامين كسري سوخت نيروگاهها به دليل جلوگيري از قطع شدن گاز منازل در اوج زمستان اختصاص يافته است. او اضافه كرد كه «افتخار نمي‌كنم كه اين عدد را اعلام مي‌كنم.» نكته مهم‌تر اينكه به گفته وزير نفت بالغ بر 70درصد اين هزينه دود مي‌شود. با اين اوصاف بنا بر اظهارات وزير نفت حداقل ۴۰۰ ميليون دلار (معادل ۲۷ هزارميليارد تومان) از اين هزينه به جاي تبديل شدن به برق در نيروگاه‌هاي كشور، تبديل به دود هوا و آلودگي شده است. لازم به ذكر است كه اين عدد نجومي فقط طي دو ماه هدر رفته است. از حيث مقايسه مي‌توان گفت كه نياز بودجه‌اي نوسازي مدارس در يك دوره يك ساله چيزي حدود يك‌سوم اين مبلغ است. به عبارتي طي دو ماه بيش از سه سال بودجه مدرسه‌سازي كشور كه مي‌توانست كمك به بالندگي فكري و فرهنگي كشور باشد، صرفا به خاطر كهنگي، فرسودگي، عدم ارتقاي تكنولوژيكي و دلايل ديگر در نيروگاهها نه تنها هدر مي‌رود بلكه به خاطر فيلتراسيون نامناسب تبديل به آلودگي و معضلات ديگر در حوزه بهداشت محيط‌زيست و سلامت مي‌شود. ارايه مقايسه با نهضت مدرسه‌سازي از اين جهت صورت گرفت كه رييس‌جمهور محترم اخيرا از هلدينگ خليج‌فارس درخواست كرده براي جبران عقب‌ماندگي در اين حوزه، بودجه مسووليت اجتماعي هلدينگ را به امر مدرسه‌سازي اختصاص دهد. ممكن است عدد مذكور اغراق‌آميز به نظر برسد، چراكه بالاخره بايد ميزاني هدررفت را در صنعت نيروگاهي قبول كرد، ولي مساله اينجاست كه اگر صرفه‌جويي و بهره‌وري وسايل گازسوز خانگي تا ۱۵درصد و بهره‌وري حداقل ۵درصدي اتفاق بيفتد، آنگاه هيچ نيازي به واردات اين مقدار گازوييل براي هدر دادن در نيروگاهها وجود نخواهد داشت. اين دومين‌بار است كه يك مقام دولتي هشدار جدي عدم بهره‌وري نيروگاهها و كم‌بازده بودن آنها را مي‌دهد. در جلسه سال گذشته سوال از وزير نفت در مجلس شوراي اسلامي نيز پاك‌نژاد به صراحت از كم بهره‌ور بودن نيروگاهها انتقاد كرد. با اين حال همچنان بهره‌وري پايين تجهيزات احتراقي صنايع، نيروگاهها و حتي خانگي و همچنين خودروها در موضوع بهينه‌سوز شدن و عدم همگام شدن با تكنولوژي روز، گريبان توليدات انرژي كشور را گرفته است. اين وضعيت در همه عرصه‌هاي توليد انرژي اعم از گاز، گازوييل و بنزين نه تنها موجب ناترازي شده، بلكه عملا حجم زيادي از بودجه‌هايي را كه مي‌بايستي صرف امور عمراني و زيرساختي و رفاهي عموم مردم شوند را همچون نهنگي سيري‌ناپذير بلعيده و موجب عقب‌ماندگي طرح‌هاي بزرگ كشور شده‌اند.
تنها راه برون‌رفت از اين وضعيت به تعبير مقام معظم رهبري «پيگيري» جدي تمام قوانين و دستورالعمل‌هاي منجر به بهره‌وري و بهينه‌سازي تجهيزات احتراقي است. در ديدار نوروزي رهبري با مسوولان، ايشان به صراحت از حلقه مفقوده «پيگيري» در سيستم مديريت كشور گلايه كردند. سياست‌گذار در شرايط كنوني بيشتر از آنكه با گذران روزمره به دنبال دو پاسخ دم‌دستي «ارضاي نياز مصرف انرژي با هر هزينه‌اي» و «گران‌سازي انرژي» باشد بايد ابتدا و با قوي‌ترين سياست و كمك از ابزارهاي نظارتي و اعمال تنبيه‌هاي قيمتي، معطوف صنايع عمده و سپس صنايع پايين‌دستي شده و آنها را وادار به هزينه‌كرد در بهينه‌سوز كردن سيستم‌هاي احتراقي خود كند. البته لازم است دولت و حاكميت در سطوح بالا درباره اين مساله و تبعات غيرقيمتي آن با مردم، كارشناسان و صاحبان صنايع به صورت جدي مفصل و همدلانه صحبت كنند و تشريح كنند كه چرا بايد جلوي دود شدن ميليون‌ها دلار سرمايه مردم گرفته شود. اين مهم وقتي اتفاق مي‌افتد كه برنامه ملموس، زمان‌بندي شده با آينده روشن و اميدبخش و ساز و كارهاي نظارت و «پيگيري» شفاف سيستمي و مردمي با ارايه گزارش‌هاي كارآمد، طراحي شود و با اعتمادسازي جلب مشاركت و همدلي را موجب شود.