افزايش 46 درصدي هزينه‌هاي درمان و بيماراني كه از گردونه خارج مي‌شوند
در حالي كه اين روزها يك بار ديگر وزارت بهداشت و درمان به بحث پزشك خانواده پرداخته و اجرايي شدن آن را يكي از ضرورت‌هاي اين حوزه مي‌داند افزايش هزينه‌هاي درمان به شكل غير قابل قبولي باعث شده تا بسياري از افراد ديگر به وعده‌ها دلخوش نباشند و در سكوت از گردونه درمان خارج شده و جان و زندگي شان را به دست تقدير بسپارند.
گراني درمان، كمبود دارو و نبود پزشك متخصص چالش‌هايي است كه بيماران با آن مواجه اند
گلي ماندگار|
در حالي كه اين روزها يك بار ديگر وزارت بهداشت و درمان به بحث پزشك خانواده پرداخته و اجرايي شدن آن را يكي از ضرورت‌هاي اين حوزه مي‌داند افزايش هزينه‌هاي درمان به شكل غير قابل قبولي باعث شده تا بسياري از افراد ديگر به وعده‌ها دلخوش نباشند و در سكوت از گردونه درمان خارج شده و جان و زندگي شان را به دست تقدير بسپارند. مدت‌هاست كه افزايش هزينه‌هاي درمان به معضلي لاينحل تبديل شده و هر بار مسوولان سعي دارند با وعده‌هايي كه البته هيچگاه اجرايي نمي‌شوند مردم را دلخوش كنند اما حالا ديگر اين ماجرا نه تنها براي قشر كم برخوردار جامعه كه براي قشر متوسط هم به نوعي غير قابل تحمل شده است. افزايش روز افزون قيمت داروهاي بيماران خاص از يك طرف، افزايش تعرفه‌هاي درمان از طرف ديگر و نبود و كمبود پزشك متخصص در بيمارستان‌هاي دولتي عملا جان مردم را به خطر انداخته است. بيمارستان‌ها اغلب با كمبود كادر درمان مواجه‌اند. به گفته بسياري از پرستاران مديران بيمارستان در جواب اعتراض آنها به كمبود نيرو مي‌گويند شما فقط فرم شرح حال بيماران را پر كنيد براي اين كار لازم نيست زمان زيادي صرف كنيد در واقع از پرستار مي‌خواهند بدون اينكه علائم بيمار را چك كند تنها براي اينكه حضور خود را تاييد كند فرم را پر كرده و برود. كاري كه عملا مي‌تواند جان بيماران را به خطر بيندازد.
از سوي ديگر وقتي به سراغ مردم سرگردان در داروخانه‌ها مي‌رويم همه از كمبود و نبود داروهايي گلايه دارند كه جان خود يا عزيزان‌شان به مصرف آن وابسته است.
از نبود داروي بيماران پيوند كليه تا ادعاي سازمان غذا و دارو
يكي از داروهايي كه اين روزها بسياري از افراد از نبود آن شكايت مي‌كنند دارويي است كه بيماران پيوند كليه بايد آن را استفاده كنند و مصرف اين دارو برايشان بسيار حياتي است اما به گفته برخي از اين بيماران بيش از يك ماه است كه اين دارو در داروخانه‌ها نيست. مسوولان داروخانه مي‌گويند دارو توزيع نشده است اما در همين حال روابط عمومي سازمان غذا و دارو در واكنش به گزارش‌هاي اخير درباره چالش‌هاي دسترسي به داروهاي حياتي، به‌ويژه داروي راپاميون براي بيماران پيوند كليه، اعلام كرد: اين دارو هيچ افزايش قيمتي نداشته و با پوشش بيمه‌اي كامل در اختيار بيماران پيوند كليه قرار مي‌گيرد. سازمان غذا و دارو نظارت مستمر و دقيق بر روند تأمين و توزيع داروي راپاميون دارد. بازرسان سازمان به‌صورت جدي بر عرضه اين دارو نظارت مي‌كنند و در صورت مشاهده هرگونه تخلف يا عرضه غيرقانوني، برخورد قانوني صورت مي‌گيرد. طبق اعلام اين سازمان، تأمين و توزيع اين دارو تحت كنترل و نظارت دقيق است تا بيماران با كمبود مواجه نشوند و خدمات درماني آنان بدون اختلال ادامه يابد. روابط عمومي سازمان غذا و دارو تأكيد كرده كه بازرسي‌ها به‌طور منظم و گسترده در داروخانه‌ها و مراكز توزيع انجام مي‌شود تا دسترسي بيماران به اين دارو تسهيل شود.
ترك درمان به دليل گراني پذيرفتني نيست
اما در حالي كه مسوولان وزارت بهداشت و درمان و سازمان غذا و دارو سعي دارند بارها و بارها گراني درمان و دارو را تكذيب كرده و با اظهارنظرات كلي اين مساله را ناديده بگيرند اما اعتراض‌هايي كه هر از گاه از سوي نمايندگان مجلس در اين زمينه مطرح مي‌شود به خوبي نشان مي‌دهد كه ماجرا پيچيده‌تر از آن است كه بتوان با يك تكذيبيه همه‌چيز را رفع و رجوع كرد. حسن حسن‌نتاج، عضو كميسيون بهداشت مجلس با اشاره به افزايش قيمت دارو و كاهش قدرت خريد بيماران، خواستار ورود جدي‌تر دولت و بيمه‌ها براي حمايت از اقشار ضعيف جامعه شد و گفت: اينكه برخي بيماران به دليل هزينه‌هاي بالاي درمان ناچار شوند به پزشك مراجعه نكنند يا از دريافت دارو منصرف شوند پذيرفتني و قابل قبول نيست. او با اشاره به افزايش قيمت دارو در ماه‌هاي اخير، گفت: ارزش ريالي و قيمت محصولات دارويي افزايش و توان خريد مردم به‌ويژه خانواده‌هاي داراي بيمار يا افراد مبتلا به بيماري‌هاي مزمن كاهش يافته و به‌رغم اينكه هزينه‌هاي زندگي بالا رفته اما درآمد اقشار ضعيف رشد چنداني نداشته، بنابراين بايد فكري اساسي براي اين بخش از جامعه كرد. وي با يادآوري اينكه بيمه در كشورهاي پيشرفته از اركان اصلي تأمين سلامت عمومي محسوب مي‌شوند و بايد نقش جدي‌تري ايفا كنند، ادامه داد: اينكه برخي بيماران به دليل هزينه‌هاي بالاي درمان ناچار شوند به پزشك مراجعه نكنند يا از دريافت دارو منصرف شوند، پذيرفتني نيست؛ عمده بيمه‌ها در ايران دولتي يا وابسته به دولت هستند و اين نهاد بايد حمايت‌هايش را از بيمه‌ها افزايش دهد.
چرا عمده منابع صرف درمان مي‌شود
نماينده مردم بابل در مجلس دوازدهم با تأكيد بر ضرورت برنامه‌ريزي براي حمايت از بيماران خاص و صعب‌العلاج، گفت: اين قشر بايد به‌طور ويژه تحت پوشش حمايتي قرار گيرند و در عين حال، مساله مهم‌تر اين است كه چرا عمده منابع نظام سلامت صرف درمان مي‌شود در حالي كه پيشگيري و بهداشت بايد در اولويت قرار گيرد. حسن نتاج ادامه داد: ما هنوز نتوانسته‌ايم گام‌هاي موثري در حوزه بهداشت عمومي‌برداريم و عمده بودجه‌ها صرف درمان مي‌شود در حالي كه اگر به سلامت آينده مردم فكر مي‌كنيم بايد نگاه را از درمان‌محور به سمت بهداشت‌محور تغيير دهيم. عضو كميسيون بهداشت و درمان مجلس با اشاره به چالش‌هاي موجود در توان مالي بيمه‌ها گفت: بيمه‌ها به تنهايي توانايي پاسخگويي به همه نيازها را ندارند و در بخش درمان اغلب با زيان مواجه هستند بنابراين نقش دولت در حمايت از بيمه‌ها بايد پررنگ‌تر شود البته اكنون نيز دولت به نحوي از طريق بودجه‌هاي حمايتي با بيمه‌ها همراهي مي‌كند اما اين حمايت‌ها بايد افزايش يابد تا پرداخت از جيب مردم كاهش پيدا كند. او تاكيد كرد كه مجلس و كميسيون بهداشت به‌طور جدي پيگير ارتقای نظام سلامت كشور هستند و موضوع تقويت حمايت‌هاي بيمه‌اي و بهداشت‌محور شدن سياست‌هاي سلامت را دنبال خواهند كرد.
معضلاتي كه هر روز بر تعدادشان افزوده مي‌شود
اما مشكلات و معضلات حوزه بهداشت و درمان بر خلاف آن چيزي كه دست اندركارانش مدعي هستند نه تنها رو به بهبود نيست كه هر روز بر تعداد آنها افزوده مي‌شود. وقتي در همين كلانشهر تهران تامين هزينه‌هاي درمان كاري دشوار است و بسياري از بيمارستان‌هاي دولتي به دلايل متعدد از ارايه خدمات با كيفيت به بيماران عاجز مانده‌اند قطعا وقتي ماجرا به شهرهاي دور افتاده و مناطق مرزي مي‌رسد بغرنج‌تر هم مي‌شود.
نبود امكانات بيمارستاني در شهرهاي مرزي
در اين بين رييس جامعه پزشكان متخصص داخلي ايران در مصاحبه‌اي گفت: نبود امكانات بيمارستاني و پاتولوژي يا پاراكلينيكي به خصوص در شهرهاي مرزي شرق و غرب كشور باعث مي‌شود تا دانش و توانايي متخصص داخلي زير سوال برود و دستان او در تشخيص و درمان بسته باشد.
ايرج خسرونيا با بيان اينكه همكاران متخصص طب داخلي، بيماران ۱۰ تا ۹۰ساله را ويزيت مي‌كنند، افزود: همكاران براي ويزيت و بررسي مشكلات يك فرد بالاي ۶۰ سال بايد وقت بررسي بيشتر صرف كنند چون افراد هر چه افزايش سن بيشتري پيدا مي‌كنند مشكلات و بيماري‌هاي آنان نيازمند بررسي و شرح حال گرفتن بيشتر و دقيقتر خواهد بود. او در مورد پزشك خانواده و نظام ارجاع يادآور شد: پزشك خانواده، طبيبي است كه بايد صدها خانواده را زيرنظر مراقبتي، پايش سلامت و درمان قرار دهد. هر پزشك خانواده بايد توانايي درمان يك نوزاد تا يك فرد سالمند ۹۰ساله را داشته باشد، بنابر اين پزشك خانواده بايد دانش و تجربه كافي داشته باشد و دوره‌هاي آموزشي را نيز گذرانده باشد. خسرونيا گفت: نظام ارجاع هنوز به جايگاه اصلي خود نزديك نشده و بسياري از مردم به محض احساس بيماري، مستقيم به پزشكان فوق تخصص مراجعه مي‌كنند و حتي درخواست انجام آزمايش‌ها و خدمات تصويربرداري پزشكي و پاراكلينيكي مي‌دهند! اين استاد دانشگاه علوم پزشكي افزود: بهره‌گيري از توان پزشك خانواده نيازمند فرهنگسازي و بودجه كافي است اما بودجه وزارت بهداشت امسال هم رشد كافي نداشت! هر چقدر تعرفه كم باشد كيفيت درمان كاهش پيدا مي‌كند و براي پياده‌سازي مناسب برنامه پزشك خانواده نيز همين مساله مطرح است.
داروهايي كه كمياب مي‌شوند تا گران شوند
يكي ديگر از مشكلات اين روزهاي افراد در حوزه درمان، كمياب و ناياب شدن داروهايي كه است كه اغلب براي بيماران با مشكلات خاص تجويز مي‌شود. يك دارو ناگهان به‌طور مقطعي ناياب مي‌شود و بعد از اينكه دوباره به داروخانه‌ها باز مي‌گردد با افزايش قيمت چشمگيري همراه است. به گفته بسياري از بيماران اين هم روشي تازه براي افزايش قيمت داروهاست كه البته معلوم نيست از سوي توليد‌كننده، وارد‌كننده يا مسوولان ديگر انجام مي‌شود و مشكلات بيماران را صد چندان مي‌كند.
گره كور معضلات دارويي و درماني با دندان باز نمي‌شود
استارت كمبود دارو و معضلات درماني در كشور از زماني زده شد كه كرونا به‌طور ناگهاني بر حوزه سلامت سايه انداخت. بعد از آن عدم توجه كافي به اين حوزه، حذف ارز ترجيحي دارو در سال 1400 و حذف ارز ترجيحي تجهيزات پزشكي در سال 1403 دست به دست هم دادند تا بيماران را با معضلات روز‌افزون مواجه كنند. معضلاتي كه مسوولان سعي دارند تنها در قالب وعده‌هاي غير اجرايي آن را حل و فصل كنند. اما حقيقت، به غايت دردناك است؛ آزادسازي بي‌نظير هزينه‌هاي درمان، راهي جز انصراف از درمان و انتظار براي مرگ، براي اكثريت بيماران به خصوص كارگران بازنشسته باقي نگذاشته است؛ بيمه تكميلي بازنشستگان آب رفته است، ديگر هيچ كاركردي ندارد و مردمان فرودست در گرداب عميق بيماري گرفتار آمده‌اند وقتي قرار نيست قايق نجات از راه برسد.