ظرفيت‌هاي بازار سرمايه در تامين مالي شهرداري‌ها

حميد ياري، معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار، چهارشنبه، ۲۴ ارديبهشت ۱۴۰۴، در نشست مشترك معاونان عمراني شهرداري‌ها، شهرداران مراكز استان‌ها، معاونان شهرداران كلان‌شهرها و همچنين مديران بانك شهر كه در محل وزارت كشور و با هدف بررسي راهكارهاي تامين مالي شهرداري‌ها و دهياري‌ها برگزار شده بود، ظرفيت‌هاي بازار سرمايه را در تامين مالي شهرداري‌ها تشريح كرد.

ياري، در اين نشست گفت: شهرداري‌ها و دهياري‌ها به عنوان نهادهاي اجرايي محلي، نقش حائز اهميتي در توسعه زيرساخت‌ها، ارتقاي كيفيت زندگي شهروندان و گسترش رفاه اجتماعي ايفا مي‌كنند.

او توضيح داد: سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بازار سرمايه، در ساليان اخير ظرفيت‌ها و ابزارهاي مالي موثري را براي تامين مالي ايجاد كرده است.

اين مسوول گفت: ابزارهاي مالي طراحي شده در بازار سرمايه، از اين قابليت برخوردار است كه به‌صورت منفرد يا در تركيب با يكديگر، ابزارهاي نويني را براي تامين مالي در اقتصاد ايران پديد آورند.

به گفته او، در حال حاضر، بيش از هزار نهاد مالي فعال در بازار سرمايه حضور دارند كه مي‌توانند، اقدامات موثري را براي افزايش نقش بازار سرمايه در تامين مالي شهرداري‌ها انجام دهند.

معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس با اشاره به اينكه موضوع تامين مالي شهرداري‌ها از گذشته‌هاي دور مطرح بوده، تاكيد كرد: در حال حاضر، صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري تخصصي در حوزه‌هاي شهري و روستايي و همچنين مدل‌هاي مشاركت عمومي-خصوصي براي كمك به اين فرايند وجود دارد.

به گفته ياري؛ از جمله ابزارهاي ديگري كه در سطح بين‌المللي كاربرد دارد و در ايران نيز مورد بهره‌برداري قرار گرفته‌، مدل‌هاي تامين مالي جمعي است كه در مجموع با هدف پوشش‌دهي به نيازهاي تامين مالي در بخش‌هايي با مقياس كوچك‌تر طراحي شده‌اند.

معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس با اشاره به جذابيت‌هاي اين روش تامين مالي، اعلام كرد: طي ساليان گذشته بيش از ۱۲۳۰ طرح از اين طريق تامين مالي شده‌اند.

ياري تاكيد كرد: بسياري از مدل‌هاي تامين مالي جمعي در سطح جهاني از شهرداري‌ها آغاز شده‌اند، يعني در بخش‌هايي از شهر كه نيازي احساس مي‌شده و مردم نيز براي مرتفع كردن آن مشكل، مشاركت و مبالغي را جمع‌آوري كرده‌اند.

او توضيح داد: از جمله نمونه‌هاي بين‌المللي مي‌توان به پروژه كاشت درخت در اوهايو، توسعه مسيرهاي دوچرخه سواري در هلند، بازسازي فضاهاي عمومي و باستاني شهرها و توسعه زيرساخت‌هاي شهري در آلمان اشاره كرد.

معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس افزود: اين فرآيند مزاياي متعددي براي شهرها به همراه دارد كه از جمله مي‌توان به نقش‌آفريني پررنگ‌تر شهروندان در روند توسعه، افزايش حس تعلق و مشاركت جمعي، كاهش وابستگي به بودجه‌هاي دولتي و ارتقاء شفافيت و نظارت عمومي اشاره كرد.

ياري در عين حال توضيح داد: بسياري از شركت‌هاي وابسته به برخي نهادها، مي‌توانند فرآيند IPO را طي و وارد بازار سرمايه شوند.

معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس تاكيد كرد: بهره‌گيري از ظرفيت گواهي صرفه‌جويي انرژي نيز از ديگر ابزارهايي است كه قابليت استفاده دارد.

او با اشاره به آمار انتشار اوراق شهرداري‌ها در بازار سرمايه توضيح داد: در سال ۹۷ صرفا ۲ همت اوراق شهرداري را از طريق بازار سرمايه پذيرش شد اما اين رقم در سال گذشته به ۱۱.۸ همت افزايش يافته است.

ياري گفت: در اين زمينه، برخي موانع و مشكلات وجود داشت كه سبب كاهش جذابيت اين اوراق مي‌شد، ليكن با مصوبه شوراي عالي بورس در تاريخ ۱۰ مهرماه سال گذشته، شرايط تسهيل شد.

به گفته او، طبق مصوبه شوراي عالي بورس، مقرر شد؛ «حداكثر ۵ درصد از نصاب مجاز سرمايه‌گذاري در اوراق بهادار با درآمد ثابت منتشر شده توسط دولت با تضمين سازمان برنامه و بودجه مي‌تواند به خريد اوراق منتشر شده توسط شهرداري‌ها با تضمين سازمان برنامه و بودجه اختصاص يابد.»

معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: سازمان بورس خواستار آن است كه صورت‌هاي مالي شهرداري‌ها به صورت منظم و به موقع افشا شوند تا بررسي موضوعات در چارچوب وظايف قانوني امكان‌پذير باشد.

او افزود: قرار شده با همكاري كانون نهادهاي سرمايه‌گذاري، برنامه‌اي مشترك تدوين شود تا شهرداري‌ها ظرفيت‌هاي خود را به فعالان بازار سرمايه معرفي كنند.

ياري تاكيد كرد: سازمان بورس آمادگي دارد با بهره‌گيري از ابزارهاي موجود يا در صورت لزوم با طراحي ابزارهاي تركيبي و راهكارهاي نوين، بتواند در مسير تامين مالي پايدار و اثربخش شهرداري‌ها و دهياري‌ها اقدامات موثر و راهگشايي انجام دهد.