دور بعدي مذاكرات در انتظار طرح مكتوب!
رييس‌جمهور ايالات متحده امريكا، در روزهاي گذشته با يك برنامه‌ريزي قبلی به خاورميانه سفر كرد و به ترتيب مهمان عربستان سعودي، قطر و امارات متحده عربي بود.
رييس‌جمهور ايالات متحده امريكا، در روزهاي گذشته با يك برنامه‌ريزي قبلی به خاورميانه سفر كرد و به ترتيب مهمان عربستان سعودي، قطر و امارات متحده عربي بود. هرچند در اين سفر بخش مهمي از صحبت‌ها و برنامه‌هاي ترامپ، حول محور توسعه همكاري‌هاي امريكا با كشورهاي عربي منطقه تعريف شده بود اما رييس‌جمهور امريكا در بسياري از برنامه‌هاي خبري خود به موضوع مذاكرات هسته‌اي با ايران نيز اشاره و ابراز اميدواري كرد كه دو طرف در نهايت به يك توافق جديد دست پيدا كنند. البته همچنان اين صحبت‌ها تحت تاثير حرف‌هاي دو پهلو مقامات امريكايي باقي مانده و ترامپ در سفر اخير خود نيز ادعاهايي را مطرح كرد كه از سوي وزير خارجه ايران يك فريب‌كاري ناميده شد. دونالد ترامپ در حالي دور دوم رياست‌جمهوري خود، مذاكره با جمهوري اسلامي را در برنامه گذاشته كه پيش از اين و در سال 97، به تنهايي از توافق جهاني برجام خارج شد و تحريم‌هايي را تحت عنوان فشار حداكثري عليه ايران اعمال كرد. هرچند اين طرح برنامه داشت تا اقتصاد ايران را به فروپاشي برساند امابا گذشت حدود 7 سال، دولت جديد او بار ديگر با ايران پاي ميز مذاكره نشسته است. ترامپ در روزهاي گذشته بار ديگر گفته كه اميدوار است كه به نحوي در رابطه با برنامه هسته‌اي ايران به جمع‌بندي برسد. «دونالد ترامپ» رييس‌جمهور امريكا در جريان سفر به منطقه در جمع خبرنگاران در ابوظبي گفت: «به هر شكل مساله برنامه هسته‌اي ايران را حل خواهيم كرد.» روزنامه صهيونيستي تايمز اسراييل به نقل از ترامپ نوشت: ما با آنها در حال مذاكره هستيم. به نظرم آنها (در مذاكرات) پيشرفت زيادي داشته‌اند.
ترامپ همچنين مدعي شد: ايران مي‌داند كه بايد سريع اقدام كند. اگر ايران حركتي نكند، اتفاق بدي خواهد افتاد. تاكنون ايران و امريكا چهار دوره مذاكرات غيرمستقيم با ميانجيگري عمان برگزار كرده‌اند. دور چهارم اين مذاكرات در يكشنبه گذشته از سوي طرفين، دشوار، سازنده و درحال پيشرفت توصيف شد. طرفين با برگزاري دور پنجم مذاكرات در هفته آينده توافق كردند. اما زمان دقيق برگزاري اين دوره را عمان، به عنوان ميانجي‌گر بين ايران و امريكا اعلام خواهد كرد. سيدعباس عراقچي، وزير امور خارجه ايران اخيرا درباره تحولات روند مذاكرات غيرمستقيم با واشنگتن گفت: برنامه ما اين است كه در برابر رفع تحريم‌ها نسبت به برنامه صلح‌آميز هسته‌اي خود اعتمادسازي كنيم. وزير خارجه جمهوري اسلامي ايران همچنين در پاسخ به سوالي مبني بر اينكه آيا با توجه به اينكه شاهد صحبت‌هاي ضد و نقيض مقامات امريكايي هستيم، به آينده اين مذاكرات خوشبين است، بيان كرد: مواضع ما در مذاكرات روشن است. ما بر اساس مواضع و مباني خود به مذاكرات ادامه مي‌دهيم تا زماني كه طرف مقابل هم با ثبات قدم در مذاكره بگذارد و آمادگي رسيدن به توافقي را داشته باشد به‌طوري كه امتيازات ما در آن تامين شده باشد. ترامپ درباره غزه نيز گفت: اتفاقات خوب زيادي در ماه آينده رخ خواهد داد. ما بايد به فلسطيني‌ها كمك كنيم، بسياري در غزه از گرسنگي رنج مي‌برند. رژيم صهيونيستي ضمن تداوم محاصره انساني غزه به حملات هوايي خود به اين شهر ادامه مي‌دهد. او با اشاره به مذاكرات امريكا با طرفين جنگ غزه گفت: چيزهاي خوب زيادي در ماه آينده اتفاق خواهد افتاد.رييس‌جمهور امريكا بيان كرد: ما وضعيت غزه را رصد مي‌كنيم و به آن رسيدگي خواهيم كرد. ترامپ در بخش ديگري از اظهاراتش پيش از ترك امارات درباره سوريه گفت: شانس سوريه براي موفقيت با وجود پابرجا بودن تحريم‌ها صفر است. رييس‌جمهور امريكا پيشتر در جريان سفر به رياض تصميم خود براي لغو كليه تحريم‌هاي واشنگتن عليه سوريه را اعلام كرده بود. او گفت كه از مقام‌هاي رژيم صهيونيستي خواسته دولت جديد حاكم بر سوريه را به رسميت بشناسند كه از نظر او، كار درستي است. همزمان با اين اظهارات اما در روزهاي اخير گمانه زني مطرح شده كه امريكا در قالب يك طرح مكتوب، پيشنهاد رسمي خود براي توافق با ايران را ارائه كرده است، موضوعي كه از سوي شخص ترامپ نيز مورد تاييد قرار گرفته است. «دونالد ترامپ» رييس‌جمهور امريكا امروز در جمع خبرنگاران بر ادعاي پايگاه خبري-تحليلي آكسيوس درباره ارايه پيشنهاد مكتوب واشنگتن درباره توافقي جديد درباره برنامه هسته‌اي ايران در دور چهارم مذاكرات عمان صحه گذاشت. خبرگزاري ريانووستي با انتشار اين مطلب گزارش داد كه او در پاسخ به سوال يكي از خبرنگاران در اين باره مدعي شد كه «آنها اين پيشنهاد را در اختيار دارند.»
ترامپ همچنين اشاره كرد كه توافقي درباره برنامه هسته‌اي ايران در حال تكميل است. او نسبت به پرهيز از اقدامي نظامي عليه تاسيسات هسته‌اي ايران ابراز خوشبيني كرد. روز گذشته، آكسيوس به نقل از يك مقام ايالات متحده و دو منبع آگاه ديگر مدعي شد كه دولت ترامپ در دور چهارم مذاكرات غيرمستقيم با تهران كه يكشنبه گذشته برگزار شد، پيشنهادي كتبي براي توافق هسته‌اي به ايران ارائه داده است. به نوشته اين رسانه، اين، اولين‌بار از زمان آغاز مذاكرات ايران و امريكا در اوايل ماه آوريل است كه «استيو ويتكاف» فرستاده ويژه ايالات متحده در امور غرب آسيا پيشنهادي مكتوب به ايراني‌ها ارائه مي‌كند. آكسيوس مدعي شد: «سيد عباس عراقچي» وزير امور خارجه ايران اين پيشنهاد را براي مشورت با مقامات ارشد كشور خود به تهران برده است. بنابر گزارش آكسيوس، رييس‌جمهور امريكا روز سه‌شنبه در جريان سفر خود به عربستان سعودي گفت كه شاخه زيتون را به ايراني‌ها ارائه داده است اما تأكيد كرد كه «اين پيشنهادي نيست كه براي هميشه دوام بياورد. اكنون زمان انتخاب آنهاست.» اين اظهارات در حالي مطرح شده كه ايران دريافت هر طرح مكتوبي را رد كرده است. «سيدعباس عراقچي» وزير امور خارجه در حاشيه حضور در نمايشگاه بين‌المللي كتاب در پاسخ به سوال ايسنا مبني بر اينكه آكسيوس رسانه امريكايي مدعي شده كه ويتكاف در دور چهارم مذاكرات سندي را به صورت مكتوب به ايران ارايه داده است، گفت: ما هنوز چيزي را دريافت نكرديم. وي افزود: ما در طول مذاكرات ايده‌هايمان را به صورت مكتوب ارايه كرديم آنها نيز گفته‌اند كه ارايه خواهند كرد ولي ما هنوز چيزي را به صورت مكتوب دريافت نكرديم. وي در همين ارتباط در جمع خبرنگاران گفت: ممكن است از طريق طرف عماني چيزي منتقل شود ولي هنوز ما چيزي دريافت نكرديم. عراقچي همچنين در مورد زمان و مكان دور بعدي مذاكرات ايران و امريكا نيز گفت: هنوز چيزي در اين ارتباط مشخص نشده است و قرار است كه طرف عماني با رايزني با دو طرف اين موضوع را مشخص كند.
اين ديپلمات عاليرتبه جمهوري اسلامي ايران همچنين در پاسخ به سوالي در ارتباط با اخذ ضمانت از امريكايي‌ها در ارتباط با رفع تحريم‌ها اظهار كرد: در اين مذاكرات اگر به يك چارچوب توافقي برسيم، مسائل ديگري نيز وجود دارد كه يكي از آنها، آن چيزي است كه شما گفتيد ولي هنوز به آن نقطه نرسيده‌ايم . وزير خارجه همچنين در مورد صحبت‌هاي علي شمخاني در مصاحبه با يكي از شبكه‌هاي امريكايي گفت: من مطمئن نيستم كه صحبت‌هاي آقاي شمخاني را آن رسانه امريكايي به دقت منتقل كرده يا نه؟ ولي به‌طور كلي همانطور كه بارها اشاره كرده‌ايم برنامه ما اين است كه در برابر رفع تحريم‌ها نسبت به برنامه صلح‌آميز هسته‌اي خود اعتمادسازي كنيم . رييس تيم مذاكره‌كننده هسته‌اي ايران همچنين از اهميت همه‌جانبه ديدن مذاكرات هسته‌اي سخن گفته است. اين ديپلمات عاليرتبه جمهوري اسلامي ايران خاطرنشان كرد: اگر امريكايي‌ها اميدوار بودند كه از طريق تحريم‌ها ايران را به زانو درآورند، حتماً مذاكره نمي‌كردند و تحريم‌ها را ادامه مي‌دادند. وي افزود: نمي‌گويم كه تحريم‌ها اذيت نمي‌كند و فشار نمي‌آورد اما نمي‌تواند جمهوري اسلامي ايران به زانو درآورد و اگر امريكايي‌ها مطمئن بودند كه فشار حداكثري نتيجه مي‌دهد به آن ادامه مي‌دادند و احتياج به مذاكره نداشتند. عراقچي در پاسخ به سوالي با ارايه توضيحاتي در مورد تفاوت مذاكرات مستقيم و غيرمستقيم و سختي‌هاي مذاكرات غير مستقيم تاكيد كرد: احتمال رسيدن به توافق حتي در مذاكرات به شكل غير مستقيم وجود دارد و اميدواريم كه در اين مذاكرات موفق باشيم . مذاكره غيرمستقيم اصلا موضوع عجيب و غريبي نيست و در روابط بين‌الملل بسيار سابقه دارد. فلسفه ميانجيگري از همينجا آغاز شد كه كشورها به هر دليلي حاضر نيستند با هم روبرو شوند. مذاكرات غيرمستقيم مثال‌هاي معاصر زيادي دارد. همين الان روسيه و اوكراين به واسطه امريكا مذاكره غيرمستقيم مي‌كنند. وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران در پاسخ به سوالي در ارتباط با موضوع رسانه‌ها و مذاكرات گفت: در كنار مذاكرات هسته‌اي كه بين ما و امريكا مي‌گذرد، يك جنگ رسانه‌اي نيز بين دو طرف است، ازجمله در مورد اينكه چه كسي روايت اول را مي‌دهد و چگونه مي‌دهد. اين موضوع مهم است چرا كه از اين طريق نه تنها مي‌تواند ذهن جامعه خود بلكه جامعه بين‌المللي را شكل بدهد . وي گفت: در مذاكرات اخير ما تلاش كرده‌ايم با همكاري خوبي كه با رسانه‌ها داريم، اجازه نداديم كه روايت دشمن غلبه كند، متاسفانه در گذشته بعضا اين اتفاق افتاده است و همانطور كه اشاره كردم در اين دوره از مذاكرات ما تلاش كرديم كه با همكاري نزديكي كه بين رسانه‌ها و وزارت خارجه وجود دارد، اين اتفاق بار ديگر رخ ندهد. همزمان با اين تحولات، مذاكره‌كنندگان ايراني با نمايندگان اروپا نيز ديدار كردند. معاون حقوقي و بين‌المللي وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران گفت: ايران و سه كشور اروپايي مصمم به حفظ و استفاده بهينه از ديپلماسي هستند. كاظم غريب آبادي با اشاره برگزاري نشست ايران و مديران سياسي سه كشور اروپايي «فرانسه، آلمان و انگليس» در محل كنسولگري ايران در استانبول در اين ارتباط در شبكه اجتماعي ايكس نوشت: دكتر تخت روانچي و من ميزبان مديران سياسي سه كشور اروپايي در استانبول بوديم. وي افزود: ما به تبادل نظر و بحث در مورد آخرين وضعيت مذاكرات غيرمستقيم هسته‌اي و لغو تحريم‌ها پرداختيم. غريب آبادي تاكيد كرد: ايران و سه كشور اروپايي مصمم به حفظ و استفاده بهينه از ديپلماسي هستند. وي خاطرنشان كرد: در صورت لزوم، دوباره براي ادامه گفت‌وگوها ديدار خواهيم كرد. مديركل سياسي وزارت امور خارجه انگليس در پي نشست ا مديران سياسي فرانسه، انگليس و آلمان (ترویيكاي اروپا) با ديپلمات‌هاي ايراني در استانبول درباره برنامه هسته‌اي ايران اعلام كرد كه اين كشورها از مذاكرات غيرمستقيم تهران- واشنگتن در اين زمينه استقبال مي‌كنند. «كريستين ترنر» مديركل سياسي وزارت خارجه انگليس در پيامي در شبكه اجتماعي ايكس درباره نشست امروز ديپلمات‌هاي ايراني و تروئيكاي اروپا (فرانسه، انگليس و آلمان) در استانبول نوشت: مديران سياسي ترویيكاي اروپا امروز با ديپلمات‌هاي وزارت امور خارجه ايران در استانبول ديدار كردند. ما تعهدمان نسبت به گفت‌وگو را اعلام كرديم. ترنر افزود: ما از مذاكرات ايران و امريكا و فوريتي كه به آن داده شده استقبال و توافق كرديم كه باز هم ديدار كنيم. احتمالا ظرف روزهاي آينده برنامه زماني جديد براي دور پنجم مذاكرات ميان ايران و امريكا مشخص مي‌شود و البته بايد ديد كه طرح مكتوب اعلامي از سوي امريكا به دست طرف ايراني مي‌رسد يا فعلا اين موضوع در سطح گمانه زني باقي خواهد ماند.