چرا ناترازي؟ چرا كمبود برق؟
معضل انرژي در ايران معضلي مرتبط با عملكرد اين دولت و دولت قبل نيست، دهه‌هاست كه روند سرمايه‌گذاري و مديريت درست در اين بخش متوقف شده و نتيجه آن را امروز در قطع برق و احتمال خاموشي صنايع و كسب و كارها مي‌توان ديد.
معضل انرژي در ايران معضلي مرتبط با عملكرد اين دولت و دولت قبل نيست، دهه‌هاست كه روند سرمايه‌گذاري و مديريت درست در اين بخش متوقف شده و نتيجه آن را امروز در قطع برق و احتمال خاموشي صنايع و كسب و كارها مي‌توان ديد. آخرين تجربه‌هاي سرمايه‌گذاري مناسب در صنعت برق كشور به دوره دولت‌هاي هفتم و هشتم و مجالس ششم و هفتم باز مي‌گردد. با عبور از اين دوران علي‌رغم اينكه كشور با درآمدهاي نجومي نفتي حدفاصل سال‌هاي 84تا 92 (700ميليارد دلار) روبه رو بود، اقدامي براي حل مشكل انرژي و احداث نيروگاه‌ها صورت نگرفت.
در زمستان سال قبل، زماني كه مسوولان اجرايي وعده حل مشكل در تابستان 1404 را مي‌دادند، اعلام كردم و نوشتم كه حل اين معادله طي چند ماه ممكن نيست و دولت بايد ضمن صحبت صادقانه با مردم اعلام كند كه حداقل 2الي 3سال زمان براي عبور از اين چالش زمان نياز است. اما به اين تذكارها و هشدارها توجهي نشد تا كار به جايي برسد كه برخي فعالان اقتصادي از خطر قطعي 15 روزه برق صنايع صحبت كنند.
1) بايد توجه داشت كه مساله كمبود برق در ايران يك مشكل چند وجهي است. چند دليل مختلف دست به دست هم داده‌اند تا يك چنين شرايطي ايجاد شود. دليل اول، فقدان سرمايه‌گذاري مناسب طي دو الي 3دهه اخير است. از ميانه‌هاي دهه 80 به اين سو سرمايه‌گذاري مناسبي براي ارتقاي سيستم‌ها، افزايش ظرفيت‌ها و نوسازي نيروگاه‌هاي برق نشده است. اين در حالي است كه طي 2الي 3دهه اخير ايران با پنجره جمعيتي بزرگ خود مواجه شده بود و نيازمند سرمايه‌گذاري مضاعفي بود. به نيازهاي نسل‌هاي جديد كه تشكيل خانواده داده و ازدواج مي‌كردند پاسخ داده نشد تا روند عرضه و تقاضا در بخش انرژي به خصوص برق به هم بخورد. اين دوران نه تنها روند سرمايه‌گذاري و بهبود زيرساخت‌ها افزايش نيافت بلكه به دلايل مختلف از جمله سوءمديريت‌هاي داخلي و تحريم‌ها، روند نوسازي و احياي ساختارها و ايجاد ظرفيت‌هاي تازه كند شد.
2) فقدان توجه به مساله خشكسالي در كشور دليل ديگري است كه مشكلات امروز را شكل داده است. ايران طي سال‌هاي اخير با معضل جدي خشكسالي روبه رو بوده است. مشكلي كه مي‌بايست از قبل شناسايي مي‌شد و براي آن راهكارهاي مناسب تدارك ديده مي‌شد. خشكسالي باعث خارج شدن نيروگاه‌هاي برقابي كشور از چرخه و اضافه شدن 8الي 9هزار مگاوات به ناترازي برق شده است. اين روند از قبل قابل پيش‌بيني بود و دولت مي‌توانست براي آن راهبردهاي مناسب تدارك ببيند. حدود 9هزار مگاوات ظرفيت برقابي كشور از رده خارج شد و اين‌بار سنگيني بر دوش دولت ايجاد كرد.
3) استفاده از لوازم خانگي و تجهيزات پر مصرف در كشور آسيب‌هاي زيادی را به انرژي كشور وارد ساخته. در زمستان استفاده از بخاري‌هاي غير استاندارد و در تابستان استفاده از كولرهاي گازي پر مصرف، باعث بلعيده شدن حجم انبوهي از برق كشور شده است. در زمان نمايندگي مجلس طرح خروج بخاري‌هاي پر مصرف را آغاز كرديم اما تا به امروز اقدام مناسبي براي اين موضوع انجام نشده است. كشوري مانند ايران كه با معضل كمبود برق و ساير گونه‌هاي انرژي
روبه روست، نبايد به راحتي بازارهايش را در اختيار تجهيزات و لوازم پر مصرف قرار دهد. امروز ايران با كمبود آب، برق و گاز روبه‌روست اما اقدامات صورت گرفته هيچ تناسبي با اين كمبود ندارد. در هر خانه‌اي در اين كشور يك بخاري گازي غير استاندارد و يك كولر گازي قرار داده شده است. كولرهايي كه مصرف بالاي برق و آب و...دارند و بر ناترازي مي‌افزايند.
4) نظارت در ايران به درستي صورت نمي‌گيرد. بر اساس اعلام مسوولان در ايران تعداد زيادي ماينرهاي غيرمجاز فعاليت مي‌كنند كه هر كدام از آنها نقش برجسته‌اي در بلعيدن برق كشور دارند. 2هزار مگاوات از برق ايران صرف ماينرهاي غيرمجازي مي‌شود كه مشخص نيست چرا اينقدر زياد شده‌اند؟ 2هزار مگاوات به اندازه 2برابر برق توليدي نيروگاه اتمي بوشهر است. همچنين در حوزه انرژي‌هاي تجديدپذير هم اقدامات مناسبي صورت نگرفته است.