دور بعدي مذاكرات با اعلام عمان نهايي خواهد شد
همزمان با سفر رييس‌جمهور امريكا به منطقه خاورميانه، اظهارات متناقض مقامات كاخ سفيد درباره پرونده هسته‌اي ايران نيز ادامه دارد. همزمان با اينكه امريكا از اين سخن مي‌گويد كه در مسير ديپلماسي به دنبال رسيدن به راه‌حلي در پرونده هسته‌اي ايران است، رييس‌جمهور اين كشور در جملاتي تهديد آميز، ادعاهايي غلط را درباره ايران مطرح كرده، موضوعي كه با واكنش وزير خارجه نيز مواجه شده است.
همزمان با سفر رييس‌جمهور امريكا به منطقه خاورميانه، اظهارات متناقض مقامات كاخ سفيد درباره پرونده هسته‌اي ايران نيز ادامه دارد. همزمان با اينكه امريكا از اين سخن مي‌گويد كه در مسير ديپلماسي به دنبال رسيدن به راه‌حلي در پرونده هسته‌اي ايران است، رييس‌جمهور اين كشور در جملاتي تهديد آميز، ادعاهايي غلط را درباره ايران مطرح كرده، موضوعي كه با واكنش وزير خارجه نيز مواجه شده است.
پس از آنكه در يكشنبه هفته جاري، دور چهارم مذاكرات هسته‌اي ميان ايران و امريكا برگزار شد، هنوز مشخص نيست كه چه زماني ادامه اين بحث‌ها برگزار خواهد شد. آن طور كه وزير خارجه عمان گفته، دو طرف پس از دور اخير مذاكرات به پايتخت‌هايشان برگشتند تا جزيياتي از آنچه كه پشت سر گذاشته شده را بررسي كنند و سپس با انجام هماهنگي‌هاي لازم، دور بعدي مذاكرات برگزار مي‌شود. همزمان خبرهايي مي‌رسد از اينكه نمايندگاني از ايران در جمعه پيش رو و در تركيه با نمايندگان سه كشور اروپايي عضو برجام مذاكراتي را خواهند داشت كه احتمالا براي نزديك شدن ديدگاه‌ها و البته جلوگيري از هرگونه اقدام يك طرفه اروپا در فعال كردن مكانيزم ماشه است.
همزمان اما رييس‌جمهور امريكا كه به منطقه سفر كرده، اظهارات متناقض خود درباره ايران را ادامه مي‌دهد. رييس‌جمهور امريكا در سخنراني خود در نشست با رهبران شوراي همكاري خليج فارس با تكرار ادعاهاي خود درباره نقش منطقه‌اي و فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران، ادعا كرد كه مايل است با ايران به توافق برسد. «دونالد ترامپ» رييس‌جمهور امريكا روزچهارشنبه در نشست شوراي همكاري خليج فارس گفت: كشورهاي حاشيه خليج فارس در خط مقدم ايجاد منطقه‌اي با ثبات، در صلح و شكوفا قرار دارند. من شاهد اتحاد و دوستي چشمگيري ميان شما بوده‌ام. تمام جهان نظاره‌گر غرب آسياست و بسياري نيز نگاه حسادت‌آميزي به آن دارند.
رييس‌جمهور امريكا گفت: اگر فقط بتوانيم تاثير بد خصومت گروه كوچكي از بازيگران بد را متوقف كنيم، فرصت‌هاي فوق‌العاده‌اي براي اين منطقه وجود دارد. او با انتقاد از دولت پيشين امريكا گفت: دولت بايدن (رييس‌جمهور پيشين امريكا) اساسا با بي‌كفايتي، با قدرت دادن به ايران و نيروهاي نيابتي آن و سرازير كردن ميلياردها دلار براي آنها ويراني و آشفتگي به‌بار آورد. واقعا احمقانه بود و آن را باورم نميشد. ترامپ گفت: آن روزها به سر رسيده‌اند و افراد حاضر در اين جمع واقفند كه من به چه چيزي وفادارم؛ هيچگاه تزلزلي در آن ايجاد نشده است. ما در كنار دوستان و متحدانمان مي‌مانيم و با خصومتي مقابله خواهيم كرد كه همه ما را تهديد مي‌كند.
با وجود اينكه ايران تاكيد كرده به دنبال ساختن يا دستيابي به سلاح هسته‌اي نيست، رييس‌جمهور امريكا با اشاره به مذاكرات غيرمستقيم تهران-واشنگتن كه تاكنون چهار دور از آن با ميانجي‌گري عمان برگزار شده است، ادعا كرد: من مي‌خواهم با ايران توافق كنم. مي‌خواهم اگر امكانش باشد، كاري انجام بدهم اما براي اين كار، (ايران) بايد حمايت از تروريسم و جنگ‌هاي نيابتي خون‌بار را متوقف كند و مهم‌تر از همه، براي هميشه و به‌صورت راستي‌آزمايي‌شده، تلاش براي دستيابي به سلاح هسته‌اي را متوقف كند. آنها نمي‌توانند يك سلاح هسته‌اي داشته باشند. فكر نمي‌كنم كسي در اين جمع نيز بگويد كه مي‌توانند داشته باشند. ترامپ همچنين گفت: از تمام كشورها مي‌خواهيم از تحريم‌هايي كه عليه ايران وضع كرده‌ايم، حمايت كنند. او با اشاره به اعمال تحريم‌ها عليه ايران گفت: قويا از تمامي كشورها مي‌خواهم به ما در اجراي كامل تحريم‌هايي كه به تازگي عليه ايران اعمال كرده‌ايم، كمك كنند. ما همچنين تحريم‌هاي ثانويه‌اي اعمال كرده‌ايم كه در برخي موارد تاثير بدتري دارند. ترامپ با دفاع از سياست موسوم به «كارزار فشار حداكثري» عليه ايران مدعي شد: وقتي من سمتم را (به عنوان رييس‌جمهور امريكا) ترك كردم، ايران پول نداشت؛ آنها ورشكسته بودند. آنها پولي براي حماس و حزب‌الله نداشتند، نه حمله‌اي در كار بود و نه حتي فكر حمله‌اي. اگر من رييس‌جمهور بودم، هيچ حمله‌اي در كار نمي‌بود.
با اين وجود ترامپ در قطر از اميد براي دستيابي به يك توافق صحبت كرد. رييس‌جمهور امريكا در ادامه سفر منطقه‌اي خود، پس از عربستان وارد قطر شد و مورد استقبال امير اين كشور قرار گرفت. او در گفت‌وگو با امير قطر تصريح كرد: «با امير قطر درباره موضوع ايران صحبت كرديم. احساس مي‌كنم موضوع حل شود. در موضوع ايران موفق خواهيم شد.» «تميم بن حمد آل ثاني» امير قطر با «دونالد ترامپ» رييس‌جمهور امريكا در كاخ سلطنتي در دوحه ديدار كرد. رييس‌جمهور امريكا در طول اين ديدار گفت: «با امير قطر درباره موضوع ايران صحبت كرديم. احساس مي‌كنم موضوع حل شود. در موضوع ايران موفق خواهيم شد.» او همچنين با اشاره به جنگ جاري در اوكراين تصريح كرد: «درباره اوكراين و روسيه نيز صحبت كرديم.» ترامپ با اشاره به امضاي توافقي بين واشنگتن و دوحه براي خريداري ۱۶۰ فروند هواپيماي بوئينگ افزود: «بوئينگ بزرگ‌ترين سفارش خود در تاريخش را تحويل گرفت. توافق خطوط هوايي قطر با بوئينگ به بيش از ۲۰۰ ميليارد دلار مي‌رسد.» رييس‌جمهور امريكا افزود: «درباره موضوعات بسياري صحبت كرديم.» او همچنين از «كمك‌هاي قطر در موضوع ايران» قدرداني كرد. ترامپ در ادامه گفت: «ارتش امريكا در بهترين جايگاه خود قرار دارد. قطر يكي از دوستان امريكا است.» او همچنين از دوستي خود با امير قطر، از او قدرداني كرد. ترامپ در ادامه گفت: «خاورميانه موضوع اصلي جهان شده است. خوشحالم كه روابط و اتحاد تازه‌اي درحال شكل‌گيري است.» او در آخر گفت: «تا آخر راه در كنار قطر خواهيم بود.»
به دنبال مطرح شدن اين اظهارات و البته برخي صحبت‌هاي عجيب كه از سوي ترامپ در عربستان سعودي مطرح شد، وزير خارجه ايران اعلام كرد كه اين صحبت‌ها نوعي از فريبكاري است. وزير امور خارجه كشورمان گفت: منتظر هستيم كشور عمان زمان و محل دور بعدي مذاكرات را اعلام كند، بناي ما تاكنون ادامه مذاكرات است. عباس عراقچي در حاشيه جلسه هيات دولت در جمع خبرنگاران اظهار كرد: منتظر هستيم كشور عمان زمان و محل دور بعدي مذاكرات را اعلام كند. بناي ما تاكنون ادامه مذاكرات است. در دور گذشته مذاكرات بسيار سختي داشته‌ايم. بحث غني‌سازي از اصول بنيادين ما در مذاكرات است. وي درباره اظهارات ترامپ عليه ايران در عربستان، گفت: متاسفانه ديدگاه فريبكارانه‌اي از سوي ترامپ مطرح شد. آنچه كه وي درباره تمايل كشورهاي منطقه به داشتن مسير پيشرفت و شكوفايي اظهار كرد، همان مسيري است كه مردم ايران براي داشتن كشوري آزاد، مستقل، مردم سالار و پيشرفته انتخاب كرده‌اند، ولي امريكا با فشارها، تحريم‌ها و تهديدات نظامي و غير نظامي مانع پيشرفت كشور ما شده است. سياست‌هاي استيلاطلبانه امريكا عامل مشكلات اقتصادي كشورمان است و خواهان يك نظام غيرمستقل است كه اين با خواست ملت ايران متفاوت است.
وزير امور خارجه بيان كرد: ترامپ سياست فشار حداكثري را دنبال مي‌كند. او تمام تهديدات و جنايات اسراييل را ناديده مي‌گيرد و ايران را به عنوان تهديد معرفي مي‌كند. چه كسي در غزه ۶۰ هزار نفر را كشته است و به لبنان، يمن و سوريه حمله مي‌كند؟ ميزان اشغالگري رژيم صهيونيستي در ماه‌هاي اخير در سوريه از كل مساحت غزه هم بيشتر است. ملت غزه را در محاصره قرار داده، ولي ايران را به عنوان تهديد معرفي مي‌كنند. عراقچي درباره سفر رييس‌جمهور روسيه گفت: در حال مشورت با طرف روسي هستيم تا اين سفر در زمان خودش انجام شود.
وزير خارجه درباره دليل سفر خود به عربستان و قطر خاطرنشان كرد: ما كشورهاي منطقه از جمله عربستان، قطرو امارات و دوستان خود چين و روسيه و كشورهاي اروپايي را در به‌طور مرتب در جريان مذاكره قرار داده و مشورت مي‌كنيم و بسيار علاقه‌منديم كه يك تفاهم منطقه‌اي نسبت به توافق احتمالي ايجاد شود تا به افزايش امنيت منطقه‌اي بدون دخالت كشورهاي خارجي منجر شود. اميدواريم هيچ نگراني براي اين كشورها در خصوص مذاكرات ايجاد نشود.
همزمان با تلاش‌‌هاي دولت، نمايندگان مجلس نيز در نامه‌اي، نسبت به آخرين تحولات واكنش نشان دادند. احمد نادري يكي از اعضاي هيات رييسه مجلس شوراي اسلامي در جلسه روز چهارشنبه ۲۴ ارديبهشت ۱۴۰۴ بيانيه نمايندگان مجلس شوراي اسلامي درباره مذاكرات ايران و امريكا را به شرح زير قرائت كرد:
«بسم‌الله الرحمن الرحيم
رويكرد حق طلبانه جمهوري اسلامي ايران در پذيرش مذاكرات غير مستقيم با نمايندگان ايالات متحده امريكا با وساطت كشور عمان، ايجاد فرصت ديگر به امريكاي بدعهد در قبال تمايلات خود با ديگران در مرعا و منظر جهانيان بود. وجوديت امريكا همزاد با پيمان شكني در كشتار بوميان و سرخ پوستان و تبعيض عليه سياه‌پوستان و تهديد مناسبات ظالمانه با ديگر كشورهاي جهان بوده است.
روابط ايران با امريكا از ۱۸۸۹ تا پيروزي انقلاب اسلامي مناسباتي مبتني بر زياده طلبي، دخالت، كودتا و تضييع حق و حقوق ملت بزرگ ايران بوده است. از عدم تامين سوخت رآكتور اتمي تهران برخلاف قرارداد ۱۹۵۷ تا حمله نظامي به ايران در طبس و بيانيه الجزاير و شليك به هواپيماي مسافربري جمهوري اسلامي و فشار به كشورها در تبعيت از تحريم‌هاي غيرقانوني و ظالمانه او عليه ملت ايران تا خروج از توافق برجام به جهانيان نشان داد كه امريكا پايبند هيچ تعهد و قراردادي نيست.
از هدايت داهيانه رهبر دورانديش انقلاب اسلامي سپاسگزاريم كه بار ديگر صفحه آزمون را براي اتمام حجت در برابر جهانيان گشودند. نمايندگان مجلس شوراي اسلامي از يك سو با دقت و حساسيت مذاكرات غير مستقيم جاري بين ايران و امريكا را رصد مي‌كنند و از سوي ديگر با مشاهده خيمه شب‌بازي نمايندگان كنگره امريكا كه جايگاه خود را تا سطح كنست منحوس رژيم صهيونيستي تنزل داده‌اند و اظهارات سخيف رييس‌جمهوري و برخي ديگر از مقامات امريكا نكاتي را براي آگاهي مردم عزيزمان و افكار عمومي در جهان اعلام مي‌داريم:
۱- آقاي ترامپ آگاه باشد كه دليل اصلي شكست او در دور دوم انتخابات رياست‌جمهوري امريكا، سياست خارجي متكبرانه و نادرست او بوده است؛ اكنون نيز خود را در حصار چالش‌هاي متعدد خودخواسته در سياست خارجي از كانادا تا يمن و از غزه تا شبه جزيره كره و چين و در قلب اروپا قرار داده است. براي او رهايي از اين چالش‌ها بدون تغيير سياست‌هاي غلط متصور نيست.
از كور سوي ايجاد شده در مذاكرات هم مي‌توانيد در رسيدن به يك توافق عادلانه بهره بگيريد و هم با اظهارات هتاكانه آخرين شانس خود را از دست داده و ناتواني خويش در اداره امريكا را نه ۴ سال بعد بلكه در همين ماه‌هاي نخست آشكار‌سازيد.
۲- مطمئن باشيد كه جمهوري اسلامي جز به توافقي عادلانه در زمينه فعاليت‌هاي صلح‌آميز هسته‌اي كه تامين‌كننده منافع و حقوق كامل ايران بر اساس ماده چهارم ان پي تي و مواد سوم و يازدهم اساسنامه آژانس و رفع تحريم‌هاي ظالمانه و غيرقانوني يك جانبه و فرامرزي ايالات متحده امريكا رضايت نخواهد داد و در اين راستا قانون اقدام راهبردي مجلس شوراي اسلامي چراغ راه مذاكره‌كنندگان خواهد بود.
۳- به وزير خارجه صهيونيست امريكا و برخي از نمايندگان متكبر و زياده‌خواه كنگره هشدار مي‌دهيم تكرار بازي موش و گربه و رويكرد منافقانه بين كنگره و دولت امريكا خلال مذاكرات برجام را رها كرده و نقش پليس خوب و بد امريكايي را تعريف نكند؛ طرح موضوعاتي كه جايي در مذاكرات ندارد صرفاً آزمودن آزموده‌اي است كه نتايج آن را قبلاً ديده‌اند.
۴- عرصه‌هاي دفاعي و بازدارندگي جمهوري اسلامي ايران با قدرت و سلامت ادامه خواهد يافت تا كركس‌ها و كفتارها جرات دست‌اندازي به امنيت ملي ملت ايران را پيدا نكنند.
۵- مواضع مواضع اعلامي مسوولان امريكا و تحريم‌هاي اخيرشان به ويژه در حوزه انرژي مغاير نيت و اراده ادعايي دولت امريكا در خلال مذاكرات غير مستقيم است. امريكايي‌ها بدانند خليج فارس بيش از ۶۰ درصد نفت و انرژي مورد نياز در جهان را تامين مي‌كند و صادركنندگان و مصرف‌كنندگان انرژي آن در سراسر جهان بايد از امنيت لازم برخوردار باشند؛ مطمئناً ايجاد اختلال و ناامني براي صادرات نفت جمهوري اسلامي ايران و نيز براي خريداران انرژي آن موجب خدشه به امنيت ناامن‌كنندگان خواهد شد.» احتمالا ظرف روزهاي آينده، تا حد زيادي مسير پيش رو مشخص مي‌شود و شايد دو طرف زمان جديدي براي برگزاري دور تازه مذاكرات را نيز اعلام كنند. بايد ديد كه طرف امريكايي با عبور از تناقض‌ها، چه ميزان عقلانيت خود را براي رسيدن به يك توافق نشان خواهد داد.