تصوير كلوزآپ از ناترازي برق

ديروز رييس شوراي اطلاع‌رساني دولت از ميراث 122هزار ميليارد توماني دولت قبل در حوزه برق براي دولت جديد خبر داد. اين مقام مسوول همچنين نگاهي به حجم ناترازي برق در ايران داشت و رفع اين ناترازي را نيازمند مشاركت يك‌يك ايرانيان ارزيابي كرده است. اظهاراتي كه تصويري از مشكلات صنعت برق و چرايي بروز ناترازي‌هاي فعلي را نمايان مي‌كند. بايد توجه داشت كه كمبود فعلي برق دلايل مختلفي دارد كه مي‌توان آن را در كلاسه موضوعاتي چون عدم سرمايه‌گذاري مناسب در احداث نيروگاه‌ها، قيمت‌گذاري‌هاي دستوري، مصرف بالا، عدم سرمايه‌گذاري در انرژي‌هاي تجديد‌پذير، تجهيزات عمومي نامناسب و... دسته‌بندي كرد. بسياري از فعالان اقتصادي بخش خصوصي كه مايل به سرمايه‌گذاري در حوزه احداث نيروگاه‌هاي برق هستند، با مشكل بروكراسي پيچيده و هفت‌خوان كسب مجوز و تسهيلات در ايران دست به گريبان بوده و نمي‌توانند در اين حوزه مهم مشاركت كنند. اين در حالي است كه به راحتي مي‌توان زمينه‌هاي مشاركت بخش خصوصي و سرمايه‌گذاري پايدار در اين زمينه را فراهم كرد. استفاده از ظرفيت انرژي‌هاي تجديد‌پذير، حوزه مهم ديگري است كه مي‌تواند الگوي مناسبي براي مصرف برق در ايران شكل دهد. استفاده از انرژي‌هاي خورشيدي براي مجتمع‌هاي مسكوني و تامين تجهيزات مناسب براي توليد برق از خورشيد، مي‌تواند كمك زيادي به بهبود وضعيت ناترازي برق در ايران كند. براي اين منظور لازم است تجهيزات پنل‌هاي خورشيدي وارد كشور شوند و مقررات ملي ساختمان به گونه‌اي تغيير يابد كه استفاده از انرژي‌هاي تجديد‌پذير به عنوان يك ضرورت مطرح شود.

در اين ميان اما مساله استفاده از ماينرهاي غيرمجاز هم به دفعات از سوي مسوولان به عنوان يكي از دلايل اصلي ناترازي برق عنوان شده است. اخيرا رييس‌جمهور از مقامات حقوقي دولت و دستگاه قضايي خواسته نظارت بيشتري براي مقابله با اين تخلفات انجام شود. برخي آمارهاي مستند حاكي از آن است كه ماينرهاي غيرمجاز بيش از 2هزار مگاوات برق مصرف مي‌كنند. ميزان مصرفي كه دو برابر كل برق توليدي توسط نيروگاه اتمي بوشهر است. با توجه به افزايش سودآوري رمزارزها، تلاش براي استخراج رمز ارز در كشور افزايش يافته است. شخصا در اردبيل از نزديك در جريان اين مزارع غيرمجاز رمز ارز قرار داشتم. تنها در يكي از مناطق اردبيل حدود 2هزار مزرعه استخراج رمزارز كشف كرديم. اين رمزارزها برق مصرفي بالايي دارند، و حجم انبوهي از برق مرغوب كشور را مي‌بلعند. اما بايد ديد چرا نظارت‌هاي مناسبي براي مقابله با اين رفتارهاي غيرقانوني انجام نمي‌گيرد؟ كشف مزارع رمزارز غيرمجاز در شهرها ساده است؛ با توجه به اينكه استفاده از ماينرها باعث بروز نوسان برق ديگر شهروندان مي‌شود بلافاصله مورد شناسايي قرار مي‌گيرد. اما مشكل اصلي در مناطق و كسب و كارهايي است كه برق اختصاصي دارند. سوله‌هاي توليدي و كارخانجات، بخش‌هاي كشاورزي، پادگان‌ها و... از جمله اين مناطق هستند كه شناسايي آنها به اين سادگي‌ها امكان‌پذير نيست. شخصا معتقدم بخش اصلي استفاده از برق مرتبط با بخش دوم است. صنايع، كارخانجات، پادگان‌ها و مزارع كشاورزي بدون اينكه پاسخگوي برق مصرفي خود باشند از اين ماينرها استفاده مي‌كنند. تنها در يك شهر كوچك مانند سرعين در استان اردبيل، هر هفته چندين و چند مزرعه بزرگ رمزارز و ماينر كشف مي‌شود. در كنار مصرف ماينرهاي غيرمجاز، هرگز آماري در خصوص مصرف ماينرهاي مجاز در كشورمان وجود ندارد!»

وزارت صمت به عنوان مسوول اعطاي مجوز استخراج رمزارز در كشور است، شفاف اعلام نمي‌كند چه ميزان مجوز در اين خصوص صادر كرده است. لازم است وزارت صمت به صورت شفاف مجوزهاي صادر شده براي ماينرهاي قانوني را نيز اعلام كند. معتقدم چنانچه در اين زمينه شفافيت لازم صورت گيرد در كوتاه‌مدت و ميان مدت مي‌توان مشكل برق در كشور را حل كرد.