افزايش خام‌فروشي ايران به چين
به گفته رييس كل سازمان توسعه تجارت ايران، اكنون ۱۹ رايزن تجاري ايران در ۱۸ كشور دنيا مستقر هستند.
به گفته رييس كل سازمان توسعه تجارت ايران، اكنون ۱۹ رايزن تجاري ايران در ۱۸ كشور دنيا مستقر هستند. مجيدرضا حريري، رييس اتاق مشترك بازرگاني ايران و چين در گفت‌وگو با خبرنگار ايلنا درباره كيفيت عملكرد اين رايزنان گفت: حدود ۷۵ تا ۸۰ درصد از تجارت خارجي غيرنفتي ايران با كمتر از هشت كشور جهان صورت مي‌گيرد در نتيجه اين ابهام پيش مي‌آيد كه حضور رايزنان بازرگاني در ۱۰ كشوري كه ايران با آنها تجارتي ندارد چه الزامي دارد؟
وي افزود: مبادي واردات كالا به ايران از پنج كشور بيشتر نمي‌شود كه برجسته‌ترين آنها امارات، چين و تركيه هستند و ۸۰ درصد واردات كالا به ايران از اين پنج كشور صورت مي‌گيرد. در همين حال اصلي‌ترين مقاصد صادرات كالاهاي ايراني چين، عراق، تركيه و افغانستان و چند مورد ديگر هستند و چنانكه مشاهده مي‌كنيد در مبادي وارداتي و مقاصد صادراتي نام كشورهاي مشابه نيز ديده مي‌شود، در نتيجه كشورهايي كه شريك تجاري ايران محسوب مي‌شوند پرشمار نيستند. حريري ادامه داد: علاوه بر اينها ميزان كارايي رايزن‌هاي تجاري در كشورهايي كه شريك تجاري ايران به شمار مي‌آيند نيز شفاف نيست و هيچ گزارش كاري از عملكرد آنها ارايه نمي‌شود كه گوياي تاثير حضور ايشان در افزايش حجم تجارت ايران باشد، به‌طور مثال از حضور رايزن كنوني ايران در پكن چهار سال مي‌گذرد اما در اين چهار سال حجم تجارت ايران و چين تغييري نكرده البته ممكن است آمار تجاري حاكي از رشد ارزش تجارت باشد اما اين رشد برآمده از تغيير قيمت‌هاي جهاني است و در پي افزايش وزن كالاهاي تجاري حاصل نشده است.
رييس اتاق مشترك ايران و چين تصريح كرد: همچنين علاوه بر اينكه وزن تجارت تغيير نكرده مدل تجارت هم عوض نشده و همچنان ايران صادركننده مواد خام به چين است و از اين كشور محصول نهايي وارد مي‌كند به‌طوري كه چهار سال پيش ۸۶ درصد از صادرات غيرنفتي ايران به چين را محصولات بر پايه نفت و محصولات معدني تشكيل مي‌داد و به عبارت ديگر خام‌فروشي صورت مي‌گرفت و امروز اين رقم به ۹۱ درصد افزايش پيدا كرده و خام‌فروشي بيشتر شده است. وي يادآور شد: مهم‌ترين وظيفه رايزنان بازرگاني گشايش مسير تجارت براي بخش خصوصي در پيشبرد فعاليت‌هاي اقتصادي است. اما دست‌كم در حوزه چين رايزن بازرگاني ايران در اين كشور نه تنها كمكي به بخش خصوصي نمي‌كند بلكه بر سر راه فعالان بخش خصوصي مانع‌تراشي نيز مي‌كند. حريري در پاسخ به اينكه بهتر است رايزن بازرگاني از ميان بخش خصوصي انتخاب شود، اظهار كرد: اين درست نيست زيرا رايزني بازرگاني يك وظيفه حاكميتي است و كار بخش خصوصي نيست. رايزنان بازرگاني در واقع مامورين دولت هستند اما اكنون نه ماموريت رايزنان بازرگاني ايران در كشورهاي هدف مشخص است و نه هيچ معياري براي سنجش عملكرد آنها وجود دارد و اين در حالي است كه فعاليت يك رايزن تجاري در يك كشور خارجي و تسهيلاتي كه براي حضور او فراهم مي‌آيد هزينه‌اي را بر كشور تحميل مي‌كند.
رييس اتاق مشترك بازرگاني ايران و چين در پاسخ به پرسشي درباره كيفيت عملكرد رايزنان در جذب سرمايه‌گذاري خارجي به ايران گفت: آمار گوياي اين است كه در ۲۵ سال گذشته به‌طور متوسط سرمايه‌گذاري خارجي در ايران سالانه رقمي بين ۲ ميليارد تا ۲.۵ ميليارد دلار بوده و اين رقم بسيار ناچيز است در نتيجه وقتي بستر لازم براي جذب سرمايه‌گذار خارجي در كشور فراهم نيست حضور رايزن به تنهايي نمي‌تواند به اين اتفاق بينجامد.
وي ادامه داد: ايران به‌طور بالقوه كشور جذابي براي سرمايه‌گذاري است. منابع غني زيرزميني و بازاري ۸۰ ميليون نفري در اختيار دارد و از نظر جغرافيايي در نقطه‌اي از جهان قرار گرفته كه مي‌تواند قطب صادرات مجدد باشد. در همين حال در تمام زيربناها كمبودهايي دارد كه نشانگر نياز به جذب سرمايه و امكان سرمايه‌گذاري سودآور است اما محيط كسب و كار در ايران جذابيت لازم را ندارد و شاخص‌هاي بين‌المللي سرمايه‌گذاران را از ورود به ايران بر حذر مي‌دارد به‌طور مثال شاخص ادراك فساد در ايران در ميان ۱۷۰ كشور پايين‌تر از ۱۵۰ است و چنين موضوعي به سرمايه‌گذار سيگنال منفي مي‌دهد.