خليج جاودان فارس و هياهوي جاعلان

۱۴۰۴/۰۲/۱۷ - ۲۱:۳۵:۵۵
|
کد خبر: ۳۴۲۳۶۸

خبرگزاري آسوشيتدپرس روز چهارشنبه به نقل از «دو مقام امريكايي كه نخواستند نامشان فاش شود» گزارش داد دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا، قصد دارد هفته آينده در جريان سفرش به عربستان سعودي اعلام كند كه ايالات متحده از اين پس خليج فارس را با نام «خليج عربي» يا «خليج عربستان» خطاب خواهد كرد. البته ساعاتي پس از اين رخداد، خبري هم به نقل از يكي از پسرهاي ترامپ منتشر شد كه خبر آسوشيتدپرس را تكذيب مي‌كرد.

عزت‌الله يوسفيان‌ملا

خبرگزاري آسوشيتدپرس روز چهارشنبه به نقل از «دو مقام امريكايي كه نخواستند نامشان فاش شود» گزارش داد دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا، قصد دارد هفته آينده در جريان سفرش به عربستان سعودي اعلام كند كه ايالات متحده از اين پس خليج فارس را با نام «خليج عربي» يا «خليج عربستان» خطاب خواهد كرد. البته ساعاتي پس از اين رخداد، خبري هم به نقل از يكي از پسرهاي ترامپ منتشر شد كه خبر آسوشيتدپرس را تكذيب مي‌كرد. اما آيا اصرار و تاكيد ايراني‌ها مبني بر اينكه نام اين ‌باريكه، خليج هميشگي فارس است، ناشي از تعصب و وطن‌دوستي است يا اينكه از منظر علمي، تاريخي، اصول آكادميك جغرافيايي و حتي نظام بين‌الملل هم دلايلي براي اطلاق عنوان خليج فارس بر اين ‌باريكه وجود دارد؟ ضرورت پاسخگويي به اين پرسش در روزهايي كه برخي اخبار درباره تلاش ترامپ درباره تغيير عنوان خليج فارس منتشر شده، ضروري به نظر مي‌رسد. از منظر نظام بين‌الملل، قانون و دستورالعمل خاصي كه بر اساس آن، اسامي كشورها و مناطق مختلف و درياها و آبراهه‌ها درج شده باشد، وجود ندارد، بلكه اين اسامي در محاورات، مكاتبات تاريخي، اسناد و كتيبه‌هاي بين‌المللي ثبت شده و مبتني بر آن، اسامي نقاط مختلف رسميت پيدا مي‌كند. كسي هم نمي‌تواند به دلخواه خود ناگهان عنوان كند نام خليج مكزيك يا كانال پاناما خليج امريكا يا كانال امريكاست! يا ناگهان كسي ميلش بكشد كه نام خليج فارس را به برخي اسامي جعلي تغيير دهد. در هيچ قرني از قرون گذشته از زمان هخامنشيان تا دوران صفويه و قاجار و... جز خليج فارس (Persian golf) هيچ نام ديگري براي اين‌ باريكه ثبت نشده است. نه فقط در اسناد، مكاتبات و نامه‌هاي رد و بدل شده از سوي مقامات ايراني، بلكه در اسناد و مداركي كه در فضاي بين‌المللي ميان رهبران ساير كشورها نيز جريان داشته شاهد چنين امري نبوده‌ايم. حتي در جنگ‌هايي كه در قرن حاضر در خليج فارس و منطقه خاورميانه اتفاق افتاده و سربازارن امريكايي و انگليسي و...كشته مي‌شدند، روي تابوت آنها محل كشته شدن سربازان غربي را خليج فارس درج مي‌كردند. امروز در بسياري از گورستان‌هاي امريكايي و اروپايي، عنوان خليج فارس به عنوان محل دفن نيروهاي نظامي يا سربازان اين كشورها قيد شده است. قبل از نبردهاي قرن اخير در جنگ‌هاي پرتغالي‌ها در بوشهر و بندرعباس، عنوان اين منطقه فقط و فقط خليج فارس است. حتي در اسناد و مدارك سازمان ملل، اطلاق عنوان خليج فارس براي اين منطقه تثبيت شده است. اين‌گونه نيست كه فردي ناگهان از خواب بيدار شود و بگويد، گرينلند بايد به امريكا تعلق پيدا كند! خليج مكزيك با نام خليج امريكا يا خليج فارس با برخي عناوين جعلي نامگذاري شود. 

ترامپ حتي كانادا كه يك كشور مستقل در نظام بين‌الملل است را با عنوان استان 51 امريكا خطاب مي‌كند. رييس‌جمهور امريكا حتي پا را از اين هم فراتر گذاشته و اعلام كرده، مردم غزه و كرانه باختري بايد به اردن و مصر و...كوچ كرده و اين منطقه كاملا در اختيار اسراييل قرار گيرد! رفتارهايي كه نشان مي‌دهد ترامپ چندان با اصول روابط بين‌الملل آشنا نيست. اگر كانال پاناما چند ده سال است كه اين عنوان را بر تارك خود دارد، هزاران سال است كه خليج فارس با اين عنوان شناخته مي‌شود. اين نوع فعاليت‌هاي جعلي، دست بردن در تاريخ و ميراث ماندگار بشري است. نخستين‌بار عبدالناصر بود كه با رويكردهاي افراطي ناسيوناليسم عربي، از عناوين جعلي براي خليج فارس بهره برد.‌اي كاش ما در ايران فقط در زمان تهاجم‌ها در اين زمينه فعاليت صورت ندهيم و مبتني بر رويكردهاي علمي و با دعوت از اساتيد تاريخ در اين زمينه كارهاي فرهنگي و ارتباطي جامعي صورت دهيم. از هر استاد تاريخي در سطح بين‌المللي درباره اين موضوع سوال شود، پاسخ خواهد داد كه نام اين‌ باريكه خليج فارس است. اما از آنجا كه كار فرهنگي دامنه‌داري در اين زمينه صورت نگرفته است، متاسفانه هر از گاهي شاهد دست‌اندازي‌هاي اينچنيني به هويت و تاريخ كشورمان هستيم. اميدوارم تكذيبيه‌هايي كه به نقل از پسر ترامپ در اين زمينه منتشر مي‌شود، درست باشد.