افزايش درآمد ارزي از صادرات پتروشيمي

ظرفيت اسمي توليد صنعت پتروشيمي كشور تا پايان سال ۱۴۰۴ به ۱۰۵ ميليون تن خواهد رسيد و برآورد مي‌شود صادرات اين صنعت نيز به ۳۴.۸ ميليون تن با ارزشي معادل ۱۳.۶ ميليارد دلار افزايش يابد؛ رشدي كه در سايه راه‌اندازي طرح‌هاي جديد، تنوع محصولات و بهره‌گيري از منابع غيرمرسوم خوراك حاصل مي‌شود.با پايان سال ۱۴۰۳، صنعت پتروشيمي ايران به ظرفيت اسمي ۹۷ ميليون تن رسيده به‌طوري كه ۷۵.۲ ميليون تن انواع محصولات را توليد و به بازارهاي داخلي و خارجي عرضه كند. در همين سال، صادرات ۲۹.۲ ميليون تن محصول پتروشيمي با ارزشي در حدود ۱۳ ميليارد دلار انجام شد و بازار داخلي نيز ۱۳.۱ ميليون تن محصول به ارزش تقريبي ۱۱ ميليارد دلار جذب كرد.

افزايش ظرفيت توليد تا ۱۰۵ ميليون تن

افق ترسيم‌شده براي سال ۱۴۰۴ حاكي از شتابي تازه در اين صنعت است. راه‌اندازي طرح‌هايي به ظرفيت ۸.۵ ميليون تن، ظرفيت اسمي را به ۱۰۵ ميليون تن خواهد رساند و توليد واقعي نيز به ۸۳.۵ ميليون تن افزايش خواهد يافت. در همين حال، صادرات ۳۴.۸ ميليون تن محصول با ارزشي حدود ۱۳.۶ ميليارد دلار و فروش خالص داخلي ۱۶.۱ ميليون تن با ارزشي بيش از ۱۰ميليارد دلار هدف‌گذاري شده است. در طرح‌هاي در حال بهره‌برداري، تمركز بر استفاده از خوراك‌هاي غيرگازي است؛ به‌جز يك مورد كه از گاز طبيعي بهره مي‌برد. همچنين براي نخستين‌بار، سه محصول جديد وارد چرخه توليد خواهد شد و با افزودن ۱۰ ميليون مترمكعب گاز حاصل از جمع‌آوري مشعل‌ها به سبد خوراك، منابع جديدي در‌اختيار پتروشيمي‌ها قرار مي‌گيرد.

سرمايه‌گذاري در بازيابي گازهاي مشعل

تامين انرژي مورد‌نياز نيز در دستور كار قرار دارد؛ به‌گونه‌اي كه صنعت پتروشيمي در سال جاري به ۵۱ ميليون مترمكعب گاز طبيعي به عنوان خوراك و ۶۳ ميليون مترمكعب گاز براي سوخت نيازمند خواهد بود. بخشي از اين نياز از طريق سرمايه‌گذاري در بازيابي گازهاي مشعل و همكاري با هلدينگ‌ها تامين مي‌شود.بخش عمده ظرفيت پتروشيمي كشور در جنوب كشور متمركز است؛ به‌طوري كه حدود ۴۸درصد از ظرفيت در منطقه عسلويه و نزديك به ۲۵درصد در ماهشهر قرار دارد. به دليل دسترسي به آب دريا و زيرساخت‌هاي موجود، توسعه اين صنعت در سواحل جنوبي به‌ويژه منطقه مكران ادامه دارد و سرمايه‌گذاران جديد نيز در اين منطقه متمركز شده‌اند. در مناطق غيرساحلي، باتوجه به محدوديت منابع آبي، سياست استفاده از آب‌هاي نامتعارف دنبال مي‌شود. تجربه پتروشيمي خراسان كه از آب چاه به تصفيه فاضلاب شهري روي آورده، نمونه‌اي از اين تغيير رويكرد است. در برنامه هفتم توسعه نيز تاكيد شده كه در صورت برداشت از منابع سد يا رودخانه، قيمت آب معادل هزينه تمام‌شده تصفيه پساب محاسبه خواهد شد. صنعت پتروشيمي ايران با تكيه بر افزايش ظرفيت توليد، صادرات هدفمند، تنوع محصولات و مديريت منابع، در مسير تثبيت جايگاه خود در اقتصاد ملي و بازارهاي بين‌المللي قرار گرفته است البته براي رسيدن به اهداف تعيين شده نيازمند سياست‌گذاري‌هاي درست است كه بايد فكر اساسي براي آن صورت بگيرد.