بازار خودرو به بن‌بست رسيد؟
مسيح فرزانه، كارشناس حوزه خودرو در گفت‌وگو با تجارت‌نيوز گفت: بازار خودرو از هفته آينده با ركودي سنگين‌تر از قبل و سكوتي محسوس مواجه مي‌شود. اين سكون در عمل از ركود تورمي فراتر رفته و در رفتار فروشندگان و خريداران به‌روشني قابل مشاهده است.
مسيح فرزانه، كارشناس حوزه خودرو در گفت‌وگو با تجارت‌نيوز گفت: بازار خودرو از هفته آينده با ركودي سنگين‌تر از قبل و سكوتي محسوس مواجه مي‌شود. اين سكون در عمل از ركود تورمي فراتر رفته و در رفتار فروشندگان و خريداران به‌روشني قابل مشاهده است. نگاه فعالان بازار به سوي نتيجه گفت‌وگو‌هاي ايران و ايالات متحده دوخته شده و بخش زيادي از تصميم‌گيري‌هاي بازار بر اساس تحليل همين متغير انجام مي‌گيرد. او افزود: به رغم احتمال توافق، دو عامل در مسير تحرك بازار قابل ملاحظه است. نخست انتظارات تورمي در سال ۱۴۰۴ و دوم فشار هزينه‌اي كه صنعت خودروسازي و بخش واردات خودرو با آن روبروست. اين فشار از مسير تعرفه، ماليات و نرخ ارز وارد شده و روي تصميم فعالان اثر مستقيم دارد. فرزانه تصريح كرد: در بسياري از كشور‌ها كشف قيمتي تنها به شاخص‌هاي هزينه وابسته نيست و انتظار تورمي در رفتار فروشندگان نقش پررنگي ايفا مي‌كند؛ ايران نيز از قاعده مستثنا نيست. وي ادامه داد: در شرايط كنوني خودرو‌هاي وارداتي به‌ندرت در بازار عرضه مي‌شوند و تعداد فروشندگان آماده به معامله به‌شدت كاهش يافته است. بسياري از فعالان بازار و شركت‌هاي واردكننده با نگاه تحليلي به بازار و انتظارات تورمي به اين نتيجه رسيده‌اند كه حتي در صورت حصول توافق در شرايط فعلي تغييري اساسي رخ نمي‌دهد. اين فعال حوزه خودرو اظهار كرد: با مشخص بودن ابعاد بودجه سال آينده و اعلام رسمي نرخ تورم از سوي نهاد‌هاي آماري، جهت‌گيري بازار وابسته به چشم‌انداز اقتصادي باقي مي‌ماند؛ بنابراين روندي كه طي روز‌هاي پيش رو شكل مي‌گيرد در چارچوب همين پارامتر‌ها قابل پيش‌بيني است.
خطر تشديد توليد ناقص
فرزانه توضيح داد: در كنار آنچه گفته شد، نشانه‌هايي كه از درون صنعت خودرو مخابره مي‌شود، نشان از افزايش محدوديت‌ها دارد. قطعه‌سازان با تنگناي ارزي دست و پنجه نرم مي‌كنند و روند تخصيص ارز با كندي بيشتري نسبت به گذشته همراه شده است. انجمن‌هاي تخصصي اين حوزه مكاتبات متعددي با نهاد‌هاي مسوول انجام داده‌اند تا مسير‌هاي جايگزين براي تأمين ارز گشوده شود. او خاطرنشان كرد: در مجموع، سيگنال‌هاي دريافتي از وضعيت اقتصادي و صنعتي چندان اميدواركننده نيست. بخش بزرگي از مواد اوليه قطعات همچنان وارداتي است. اگر ارز كافي تزريق نشود و قطعات با تأخير به خط توليد برسد، روند توليد خودرو‌هاي ناقص ادامه و افزايش پيدا مي‌كند. روندي كه از ابتداي سال نيز مشهود بوده و به دپوي خودرو‌ها در پاركينگ‌ها و افزايش تعهدات معوق منجر شده است.
التهاب در بازار بدون تقاضاي خودرو
فرزانه تشريح كرد: با وجود كاهش شديد تقاضا در بازار خودرو و نبود خريدار، همچنان بخشي از روند‌هاي قيمتي بازار تابع انتظارات تورمي، سطح عرضه و تقاضا و فضاي رواني ناشي از اخبار و سيگنال‌هايي است كه گاه با ماهيت «خبر‌درماني» يا «آرزو‌فروشي» به بازار تزريق مي‌شوند. در چنين شرايطي حتي اگر تقاضاي موثري وجود نداشته باشد، اما تزريق نشدن خودرو به بازار مي‌تواند تبعات خود را بر قيمت‌ها و فضاي عمومي بازار نشان دهد. او در پايان گفت: طي ۲۴ ساعت گذشته خبري مبني بر باز شدن سامانه ثبت سفارش خودرو‌هاي وارداتي منتشر شده است. اين در حالي است كه از ابتداي سال انتقاد‌هاي فراواني درباره بسته بودن آن مطرح مي‌شد. با اين حال ثبت سفارش تنها يكي از حلقه‌هاي زنجيره واردات محسوب مي‌شود. بررسي آمار ثبت سفارش‌هاي انجام‌شده در سال گذشته در مقايسه با تعداد خودرو‌هاي پلاك‌شده نشان مي‌دهد كه اين دو شاخص همخواني معناداري ندارند؛ بنابراين صرف صدور مجوز ثبت سفارش به تنهايي مسير ورود خودرو را هموار نمي‌كند.