برق تجديدپذيرها به تابستان مي‌رسد؟
در شرايطي كه افزايش دماي هوا و رشد مصرف برق، بار ديگر ناترازي در شبكه برق كشور را به يك چالش جدي تبديل كرده، انرژي‌هاي تجديدپذير به‌ويژه خورشيدي، به عنوان يكي از اصلي‌ترين راهكارهاي عبور از اين بحران وارد ميدان شده‌اند. وزارت نيرو با اجراي طرح‌هاي متعدد در استان‌هاي مختلف، به‌دنبال رساندن ظرفيت نيروگاه‌هاي خورشيدي از ۱۷۰۰ مگاوات فعلي به بيش از ۴۷۰۰ مگاوات تا پايان تابستان امسال است.
در شرايطي كه افزايش دماي هوا و رشد مصرف برق، بار ديگر ناترازي در شبكه برق كشور را به يك چالش جدي تبديل كرده، انرژي‌هاي تجديدپذير به‌ويژه خورشيدي، به عنوان يكي از اصلي‌ترين راهكارهاي عبور از اين بحران وارد ميدان شده‌اند. وزارت نيرو با اجراي طرح‌هاي متعدد در استان‌هاي مختلف، به‌دنبال رساندن ظرفيت نيروگاه‌هاي خورشيدي از ۱۷۰۰ مگاوات فعلي به بيش از ۴۷۰۰ مگاوات تا پايان تابستان امسال است.
به‌گزارش ايسنا، در هفته‌هاي اخير، تحركاتي چشمگير در توسعه نيروگاه‌هاي خورشيدي كشور ديده مي‌شود؛ تحركاتي كه در قالب طرح ملي احداث ۵۰۰۰ مگاوات نيروگاه خورشيدي در حال اجراست.
براساس اعلام محسن طرزطلب، معاون وزير نيرو و رييس سازمان ساتبا، عمليات اجرايي احداث نيروگاه‌هاي خورشيدي كوچك‌مقياس با ظرفيت‌هاي ۳ مگاوات در استان‌هايي مانند مركزي، سمنان و ديگر مناطق كشور آغاز شده و پيش‌بيني مي‌شود اين واحدها تا شهريورماه به شبكه برق سراسري متصل شوند.
در حال حاضر ظرفيت نصب‌شده نيروگاه‌هاي خورشيدي كشور از ۱۷۰۰ مگاوات فراتر رفته و برنامه‌ريزي شده كه تا تيرماه، ۲۰۰۰ مگاوات ديگر به آن افزوده شود.
در ادامه با اضافه شدن حدود ۱۰۰۰ مگاوات ديگر در ماه‌هاي مرداد و شهريور، ظرفيت كل نيروگاه‌هاي خورشيدي كشور از مرز ۴۷۰۰ مگاوات عبور خواهد كرد. اين رشد سريع در كمتر از شش ماه، بيانگر عزم جدي دولت براي رفع ناترازي برق از مسير توسعه تجديدپذيرهاست.
در همين راستا، طرح ملي ساخت ۶۰۰ مگاوات نيروگاه خورشيدي نيز با سرعت در حال اجراست. مجري اين طرح، محمد دوست‌محمدي اعلام كرده كه ۱۵۰ مگاوات از اين ظرفيت تا پايان خرداد ۱۴۰۴ وارد مدار خواهد شد. به گفته او، نيروگاه‌هايي مانند خمين (۳ مگاوات)، آشتيان ۱ و ۲ و ميان‌دره سمنان (۱۲ مگاوات قابل توسعه تا ۱۸ مگاوات) بخشي از اين برنامه هستند.
نكته مهم در اين رويكرد، توجه به توان داخلي و بومي‌سازي تجهيزات مورد نياز است. برنامه‌ريزي براي تامين اينورتر به ميزان حداقل ۱۷۰۰ مگاوات ظرفيت خورشيدي ويژه دستگاه‌هاي دولتي مطرح شده است، اينورتر كه نقش قلب سيستم خورشيدي را ايفا مي‌كند، بايد از جريان مستقيم برق DC توليدشده توسط پنل‌هاي خورشيدي، برق متناوب AC مناسب براي شبكه توليد كند.
امير دودابي‌نژاد، معاون برنامه‌ريزي و نوآوري ساتبا در اين رابطه گفته كه توان توليد داخلي در حال حاضر مي‌تواند در بازه ۲ تا ۳ ماهه، تا ۱۰۰ مگاوات اينورتر توليد كند و اگر تخصيص ارز و قراردادهاي قطعي صورت گيرد، امكان توليد حداقل ۱۰۰۰ مگاوات اينورتر در سال توسط توليدكنندگان داخلي فراهم خواهد شد.
در همين چارچوب، دولت طبق مصوبه‌اي، كليه دستگاه‌هاي اجرايي را موظف كرده تا حداقل ۲۰ درصد برق مصرفي خود را از طريق انرژي خورشيدي تامين كنند. به همين منظور، اين دستگاه‌ها بايد نيازهاي خود را به ساتبا اعلام كرده و پس از تاييد، از طريق پيمانكاران ذي‌صلاح و با استفاده از تسهيلات بانكي نسبت به اجراي پروژه‌ها اقدام كنند.
از سوي ديگر، فرصت‌هاي تازه‌اي نيز براي بخش خصوصي فراهم شده است. وزارت نيرو اعلام كرده است كه قصد نيروگاه‌داري ندارد و پس از احداث پروژه‌هاي دولتي، آنها را با دريافت مجوزهاي لازم به بخش خصوصي واگذار خواهد كرد.
همچنين از افراد حقيقي نيز دعوت شده تا در صورت بهره‌برداري از نيروگاه‌هاي خورشيدي پيش از پيك تابستان، از حمايت‌ها و تسهيلات ويژه ساتبا بهره‌مند شوند.
افزايش ظرفيت نيروگاه‌هاي خورشيدي از ۱۷۰۰ به ۴۷۰۰ مگاوات تنها طي شش ماه، الزام دستگاه‌هاي دولتي به تامين ۲۰ درصد برق خود از انرژي خورشيدي، ساخت نيروگاه‌هاي ۳ مگاواتي در استان‌ها و تكيه بر توان شركت‌هاي دانش‌بنيان داخلي براي ساخت تجهيزات، همگي نشانه‌هايي از آغاز يك تحول اساسي در نظام تامين برق ايران هستند.
هرچند موانعي مانند ثبت سفارش، تامين ارز و بروكراسي اداري همچنان وجود دارند، اما اگر سياست‌هاي حمايتي به درستي اجرا شود، مي‌توان تابستان ۱۴۰۴ را نه با خاموشي، بلكه با برق توليدي از انرژي پاك پشت سر گذاشت.