بورس در انتظار وزير جديد
سايه سياست‌هاي خارجي از روي بورس برداشته شده است؛ اما همچنان تصميم‌گيري مديران در حوزه اقتصادي كشور روي بورس تاثيرگذار است.
سايه سياست‌هاي خارجي از روي بورس برداشته شده است؛ اما همچنان تصميم‌گيري مديران در حوزه اقتصادي كشور روي بورس تاثيرگذار است.
در ماه‌هاي اخير ريسك‌هاي خارجي بيشترين تاثير را روي شرايط كشور از جمله بورس داشت و اكنون با مذاكره ميان ايران و امريكا اين ريسك‌ها تا حد قابل توجهي كاهش يافته و باعث مثبت شدن بازار سهام شده است، در گزارش‌هاي اخير شرايط بازار سهام و تاثير ريسك‌هاي خارجي روي آن را بررسي كرديم و اكنون نوبت به ريسك‌هاي داخلي رسيده است كه مهم‌ترين ريسك درحال حاضر نبود وزير اقتصاد است.
عبدالناصر همتي، وزير اقتصاد و امور دارايي دولت چهاردهم روز ۱۲ اسفند ماه سال گذشته با كسب ۱۸۲ راي موافق از مجلس شوراي اسلامي استيضاح شد و مجلس مهلت ۹۰ روز به نهمين رييس‌جمهور كشور داد تا گزينه پيشنهادي خود را جهت سكانداري وزارت اقتصاد معرفي كند. حال بيش از ۵۰ روز از استيضاح همتي مي‌گذرد و از پس بالا و پايين‌هاي بسيار هرچه سريع‌تر دولت بايد گزينه پيشنهادي خود را براي وزارت اقتصاد معرفي كند.
روز ۲۳ فروردين ماه بود كه جدي‌ترين گزينه براي وزارت اقتصاد معرفي شد. بر همين اساس معاون اجرايي رييس‌جمهور و سرپرست نهاد رياست‌جمهوري، از قرار گرفتن نام علي طيب‌نيا به عنوان گزينه اصلي تصدي وزارت اقتصاد در فهرست پيشنهادي به رييس‌جمهور خبر داد كه اين خبر حواشي بسياري داشت و در نهايت اين خبر تكذيب شد.
پس از آن روز گذشته يعني يك ارديبهشت ماه خبري مبني از پيشنهاد سيدعلي مدني‌زاده به عنوان گزينه وزارت اقتصاد مطرح شد كه تا لحظه تنظيم اين گزارش واكنشي نسبت به اين موضوع نشان داده نشده است.
هنوز هم مشخص نيست چه كسي قرار است وزير اقتصاد شود اما نكته اصلي اينجاست كه انتخاب هر فردي به عنوان وزير مي‌تواند براي بازار سهام حواشي خاص خود را داشته باشد. در دولت‌هاي پيشين اين موضوع كاملا قابل مشاهده بود، براي نمونه در دولت‌هاي پيشين برخي وزراي اقتصاد بورس را به عنوان يك بازار پرپتانسيل نمي‌داستند و فقط در زمان‌هايي كه بازار سهام با مشكلات جدي مواجه مي‌شد براي جلوگيري از اعتراضات شديد سرمايه‌گذاران با مصوبه يا صحبت‌هايي درخصوص بورس در لفظ از اين بازار حمايت مي‌كردند؛ اما در اصل نسبت به اين بازار بي‌توجه بودند و شرايط اين بازار را نايدده مي‌گرفتند.
اين ناديده گرفتن بورس تهران درحالي رخ مي‌داد كه اين بازار به عنوان آينه تمام نماي اقتصاد كشور شناخته مي‌شد و شرايط بورس به‌طور كامل نشان‌دهنده شرايط اقتصادي كشور بود، در نتيجه صحبت‌هاي وزراي اقتصاد درخصوص اينكه شرايط اقتصادي خوب است يك داستان نادرست بود. (البته اين موضوع هميشگي نبوده و در تمامي دولت‌ها رخ نداده بلكه در برخي از دولت‌ها توسط برخي از وزرا شاهد رخ دادن اين شرايط بوديم.) وزير اقتصاد پيشين يعني عبدالناصر همتي برخلاف وزراي قبلي به دنبال ترميم مستقيم بورس و تزريق نقدينگي به آن نبود، بلكه سعي داشت با تغيير شرايط وضعيت بهتري براي بورس رقم بزند كه در برخي از موارد ناكام و در برخي از موارد نيز موفق بود. آرش صفري، كارشناس بازارهاي مالي در اين خصوص گفته بود « همتي تلاش داشت اين شكاف را ترميم كند، نه از مسير تزريق پول به بازار سرمايه، بلكه از مسير اصلاح سازوكارها بود كه قصد بهبود وضعيت بورس را داشت. او در صحبت‌هايش بارها به همين موارد اشاره مي‌كرد، در حالي كه بسياري از وزرا هنوز از اساس منكر چنين بحران‌هايي هستند.زماني كه همتي وارد ميدان شد، ديگر بسيار دير شده بود. اقتصاد به‌ويژه در سطح توليد، تحت فشار بود و منابع قدرت با طرح‌هايي متفاوت، مانع از اجراي ايده‌هاي او شدند.»
حال شرايط وزير اقتصاد جديد نيز براي بازار سهام بسيار مهم است كه آيا وي بازار سهام را به عنوان يك بازار پرپتانسيل مي‌شناسد يا خير؟ بايد صبور بود و ديد چه كسي توسط مسعود پزشكيان به عنوان وزير اقتصاد معرفي خواهد شد، وي مي‌تواند از مجلس راي اعتماد بگيرد يا خير؟
صفري همچنين درخصوص مدني‌زاده گزينه منتشر شده به عنوان وزير اقتصاد گفت: «مدني‌زاده را مي‌توان اقتصادداني ميانه‌رو دانست. او يك آكادميسين با پايه‌هاي فكري شيكاگويي است. با اين حال درك زميني از واقعيت‌هاي اقتصاد ايران دارد و مي‌تواند تحليل درستي از وضعيت در كشور داشته باشد. او به نظم مالي، كنترل نقدينگي و چارچوب‌هاي كلاسيك پولي پايبند است. مدني‌زاده از ضعف سياست‌گذاري، مهاجرت نخبگان و بي‌توجهي به كارآفرينان گلايه كرده است. اين رويكرد، حاكي از دغدغه‌مندي واقعي اوست. اما باز هم سئوال اصلي اينجا است كه آيا به او اجازه كار خواهند داد؟كه بدون اختيارات واقعي، حتي بهترين چهره‌ها هم در باتلاق سياست‌گذاري زمين‌گير مي‌شوند. همتي هم اختيارات لازم براي كار را نداشت. تعيين رييس‌كل بانك مركزي، هماهنگي ميان وزارت اقتصاد و بانك مركزي، هدايت تيم اقتصادي دولت و... تكليف همه اينها در ساختار فعلي مبهم است. اگر اين گره‌ها گشوده نشود، حتي مدني‌زاده هم نمي‌تواند معجزه كند.»
بازار از نگاه معاملات
با شروع ارديبهشت ماه شاخص‌هاي بازار سرمايه كمي آرام گرفتند و روز گذشته نيز شاهد كاهش معاملات در اين بازار بوديم. طي دو روز معاملاتي اخير به واسطه تغيير سيگنال‌ها و نياز بازار به‌آرامش شاهد افت كاهش ورود نقدينگي و آرامش نسبي در معاملات بوديم. برهمين اساس طي چهارمين روز معاملاتي هفته يعني سه شنبه۲ ارديبهشت ۱۴۰۴ شاخص كل بازار سرمايه با كاهش ۴ هزار و ۶۹۵ واحدي معادل ۰.۱۵ درصدي نسبت به معاملات روز گذشته در تراز ۳ ميليون و ۱۳۲ واحدي ايستاد. شاخص كل هم وزن رفتاري عكس شاخص كل را تجربه كرد و در اين روز شاهد افزايش يك هزار و ۲۲۵ واحدي معادل ۰.۱۴ درصدي شاخص هم وزن بوديم كه در نهايت اين شاخص به عدد ۸۹۷ هزار و ۲۱۵ واحدي رسيد.
در سوي ديگر معاملات نيز شاخص كل فرابورس كاهش ۹۸ واحدي را ثبت كرد و در جايگاه ۲۶ هزار و ۳۱۳ واحدي ايستاد.
طي روز مذكور از ميان ۶۹۲ نماد بازار سرمايه ۲۶۹ نماد مثبت و ۳۵۳ نماد منفي بودند. همچنين ۱۵۶ نماد معادل ۲۲ درصد از كل نمادها در صف خريد و ۱۶۵ نماد معادل ۲۳ درصد از كل نمادها در فروش قرار داشتند.
در روز سه شنبه صنايع خودرو، حفاري، چاپ و نشر، ماشين آلات، فرآورده‌هاي نفتي، شيرينيجات، لاستيك و پلاستيك، فعاليت‌هاي مرتبط با اوراق بهادار، خرده فروشي باستثناي وسايل نقليه موتوري، مخابرات، دارويي، ساير محصولات غذايي، ليزينگ، نرم افزار و خدمات، بيمه و محصولات كاغذي در بازه مثبت قرار گرفتند.
در اين بين صندوق‌هاي ديوان، رونق، نارنج اهرم، موج، صنم، شتاب، پالايش، خودران، بيدار، اهرم، جهش، فرصت، دارا يكم، توان، ثروت ساز، مانا، فارماني، سپينود، بازبيمه، رماس، چتر، دي سهام، اميتيس، ديار، سورنافود، هوشيار، عقيق، بهين رو، فراز، پادا، عرش و اتوگاه نيز طي روز سه شنبه بازه مثبت را تجربه كردند.