شاخص بورس در كانال جديد
عبور بورس از ابركانال ۳ميليون واحدي، روز شگفت‌انگيزي را در بازار سهام رقم زد. شروع دور دوم مذاكرات غيرمستقيم ميان ايران و امريكا، بازارهاي دارايي را با نوساناتي همراه كرد.
عبور بورس از ابركانال ۳ميليون واحدي، روز شگفت‌انگيزي را در بازار سهام رقم زد. شروع دور دوم مذاكرات غيرمستقيم ميان ايران و امريكا، بازارهاي دارايي را با نوساناتي همراه كرد. تغيير فاز بازار سهام كه از ابتداي سال‌كليدخورده است. نقش پررنگ صندوق‌هاي سهامي به‌خصوص استقبال از اهرمي‌ها به عنوان نماينده بخش غيرمستقيم سرمايه‌گذاري در رونق بازار سهام قابل‌چشم‌پوشي نيست، با اين‌حال همزمان با آرام‌شدن اوضاع سياسي، ثبات نسبي در سياست‌گذاري‌هاي اقتصادي و بازگشايي دامنه‌نوسان از خواسته‌هاي اصلي سهامداران به‌شمار مي‌رود كه در نهايت بورس را براي رشد پايدار آماده خواهد كرد.
به نظر مي‌رسد راه همواري براي تثبيت شاخص‌كل بالاي ۳ميليون پيش‌روي بازار است. بورس به‌دنبال تثبيت نسبي اوضاع سياسي و متغيرها و مفروضات مطابق با واقعيات اقتصادي است. بازار سرمايه طي چند ماه اخير نشان‌داد كه حتي با نوسانات مثبت در نرخ ارز نيز مخالف است، چراكه موجب رخنه هيجان در بازارهاي موازي شده و بورس را در اين مرحله گوشه‌نشين مي‌كند. تداوم كاهش ريسك‌هاي سيستماتيك، ضمن بازگرداندن آرامش به بازار سهام، متغيرهاي مهم بازار را نيز با واقعيت همسان خواهد كرد، دست سياست‌گذار براي تغييرات مهم و بزرگ مانند حذف قيمت‌گذاري دستوري و تك‌نرخي‌شدن ارز بازتر است و ظرفيت‌هاي توليد را در شركت‌هاي بورسي به‌كار مي‌اندازد. پس از آنكه دامنه‌نوسان حدود يك‌سال به دليل شرايط حساس منطقه و ايران، محدود شده بود، اكنون پرسش اصلي سهامداران آن است كه چرا با وجود كاهش اين ريسك‌ها، دامنه‌نوسان بازتر نمي‌شود.
از نهاد ناظر يا سازمان بورس انتظار مي‌رود، با توجه به خواسته عمده اهالي بازار براي بازگشايي دامنه، توجه ويژه‌اي به دامنه قيمتي صندوق‌هاي اهرمي داشته باشند، چراكه اين صندوق‌ها به عنوان يك ابزار جذاب، براي كساني كه ريسك بالاتري را متحمل مي‌شوند، كاربرد دارد. سيدفرهنگ حسيني، كارشناس بازار سرمايه به ارزيابي شرايط بازار سهام پرداخت و گفت: بورس در شرايط فعلي با اقبال خريداران و سرمايه‌گذاران مواجه‌شده و چشم‌انداز مثبت مذاكرات سبب‌شده تا منابع و پول‌ها از بازارهاي موازي از جمله سپرده‌هاي بانكي، صندوق‌هاي درآمدثابت و صندوق‌هاي طلا به سمت خريد سهام هدايت شوند كه شاهد ورود بيش از ۱.۶همت نقدينگي حقيقي در روز جاري بوديم. همزمان كاهش نرخ اخزا مشاهده مي‌شود و به دليل اصلاح قابل‌توجه در بازار طلا و سكه و ارز، پول هنگفتي در حال خروج است كه مي‌تواند سبب اقبال به بازار موازي مانند بازار سرمايه شود. وي افزود: با اين حال، تمركز بازار بر گروه‌هايي بوده كه تحت‌تاثير آثار مثبت توافق قرار دارند، اگرچه توافق سبب كاهش دلار آزاد خواهدشد، اما گام مناسبي براي تك‌نرخي‌سازي و افزايش نرخ فروش شركت‌ها است. حسيني اضافه كرد: گروه بانكي يكي از مهم‌ترين گروه‌هايي است كه تحت‌تاثير مذاكرات و توافق بوده است. از سوي ديگر، بهبود كفايت سرمايه و سودآوري مناسب بانك‌ها و P/E حدود ۲ در برخي از نماد گروه بانكي، پتانسيل رشد مناسبي با اخبار خوب درخصوص FATF خواهدداشت، لذا گروه بانكي بيشترين ورود پول را در بازار داشته است. ساير گروه‌ها نيز تحت‌تاثير موضوعات مطرح‌شده، روندي صعودي داشته‌اند. گروه‌هاي پالايشي، شيميايي و خودرويي نيز ديگر گروه‌هايي بودند كه ورود نقدينگي مناسبي را به‌ثبت رساندند، در نتيجه شاخص‌كل با رشد مناسب، توانست از ۳ميليون واحد با حجم معاملات خرد حدود ۱۰همت عبور كند و شاهد فشار فروش نباشد. مرز رواني ۳ميليون واحد عملا شكسته شده است.
از سوي ديگر، P/E بازار در محدوده حدود ۶ قرار دارد كه به لحاظ تاريخي، در سطح كمينه به‌شمار مي‌رود، در نتيجه با توجه به انتظار براي گزارش‌هاي بهتر زمستان ۱۴۰۳ در مقايسه ۱۴۰۲، در عمده صنايع به‌جز برخي شركت‌هاي انرژي‌بر، بازار به لحاظ بنيادي ارزنده به‌شمار مي‌رود. ارزش بازار در محدوده ۱۰۰ميليارد دلار و كف تاريخي قرار دارد. با توجه به نزديكي مجامع و تحقق سودهاي سال۱۴۰۳ و تقسيم آن، عملا عمده گروه‌هاي بازار ارزنده هستند.
شاخص ۳،۵ ميليون واحدي
در دسترس است؟
علي فراقي، كارشناس بازار سرمايه به ارزيابي وضعيت بازار سهام پرداخت و به صداي بورس گفت: دو فرآيند اصلي را مي‌توان مدنظر قرارداد تا ديدگاهي نسبت به شرايط فعلي و آينده بازار به دست آورد. نخست، بايد به اين نكته توجه كنيم كه ديدگاه منفي نسبت به اقتصاد كشور، انزوا و مشكلات ناشي از وضعيت پرتنش كه در گذشته وجود داشت، تا حدي تعديل‌شده است. همين تعديل، به‌ويژه در بازارهايي مانند بازار سهام كه نسبت به اخبار و رويدادها بسيار اثرپذير هستند، تاثيرگذار بوده است. همانطور كه از نيمه دوم فروردين‌ماه شاهد آن بوده‌ايم، اين فضاي منفي فروكش‌كرده و موجب‌شده ديدگاه‌ها نسبت به بازار مثبت‌تر شود. وي افزود: در مقابل، بايد توجه داشت كه در بخش‌هايي مانند بازار درآمد ثابت و به‌ويژه اوراق خزانه، سقف‌زني‌هايي صورت‌گرفته بود. اين بخش‌ها كه در نقطه مقابل بازار سهام قرار دارند، مي‌توانند منجر به تغيير جهت جريان نقدينگي شوند و در صورتي‌كه اين روند بازگشت بازار ادامه يابد و از سوي ديگر وضعيت سياسي نيز به سمت بهبود حركت كند، اين شرايط مي‌تواند بستري مناسب براي رشد بازار فراهم كند؛ به‌گونه‌اي كه بازار سهام مي‌تواند در سال جاري جزو بخش‌هاي پيشرو درميان بازارهاي داخلي كشور باشد.
فراقي در ادامه گفت: براي بررسي دقيق‌تر نيازمند آن هستيم كه بدانيم موتور محرك بازار صرفا اخبار و تحولات سياسي نيست. اين رويدادها بيشتر نقش يك جرقه را بازي مي‌كنند؛ در واقع اتفاقات بنياديني در حال رخ‌دادن هستند كه شايد چندان مشهود نباشند، اما به‌صورت تدريجي در حال شكل‌گيري بوده و بازار به‌تدريج در حال بازگشت به آنهاست؛ در واقع ما شاهد نوعي عقبگرد هستيم؛ به اين معنا كه روندهايي كه در سال‌گذشته وجود نداشتند يا بسيار ضعيف بودند، اكنون در حال بازگشت هستند. اقتصاد كشور با تحولات بنيادين همراه شده است، اما اين تحولات براي حركت نياز به يك محرك دارند. همان اخبار مثبت يا منفي سياسي مي‌توانند نقش همان جرقه را ايفا كنند و باعث شوند نقدينگي پارك‌شده به سمت بازارهايي مانند بازار سرمايه حركت كند.
نكته مهم اين است كه اين اخبار مي‌توانند مسير نقدينگي را كه به‌تدريج در حال خروج از بازار درآمد ثابت است، به سمت بازار سرمايه هدايت كنند. به عنوان مثال، گاهي با انتشار يك توييت يا يك اظهارنظر خاص، جهت حركت پول تغيير مي‌كند. چيزي كه در نيمه دوم فروردين‌ماه مشاهده كرديم اين بود كه بازار سرمايه هدف اصلي ورود سرمايه شد، درحالي كه براي بسياري از بازارهاي ديگر مانند طلا، دلار يا سكه، شاهد خروج سرمايه بوديم و در صورتي‌كه اين روند ادامه پيدا كند، يعني حجم تقاضا و معاملات همچنان حفظ شود و مسير بازگشت بازار ادامه‌دار باشد، مي‌توان انتظار داشت كه در افق كوتاه‌مدت تا ميان‌مدت، بازار سهام بازدهي مثبتي را تجربه كند. حتي ممكن است درميان بازارهاي داخلي، در صدرجدول بازدهي قرار بگيرد و بسياري از نمادها بتوانند عقب‌ماندگي خود نسبت به سال‌گذشته را جبران كنند. با اين حال، در كوتاه‌مدت، ناگزير هستيم كه نقش اخبار و رويدادها را در نوسانات بازار بپذيريم. به‌عبارت ديگر، اتفاقات بنيادين بيشتر در بازه ميان‌مدت و بلندمدت اثر خود را نشان مي‌دهند، اما در كوتاه‌مدت، بازار به‌شدت تحت‌تاثير اخبار و جريانات لحظه‌اي قرار دارد. اين موضوع منجر به نوساناتي مي‌شود؛ گاهي شاهد رشدهاي يك‌روزه هستيم و گاهي افت شديد كه همه اينها ناشي از واكنش بازار به خبرها و شايعات است. اگر بخواهيم جمع‌بندي داشته باشيم، بايد گفت يكي از مهم‌ترين بازارهاي موازي، بازار درآمد ثابت است كه شامل اوراق و صندوق‌ها مي‌شود. اگر جذابيت اين بازار كاهش پيدا كند، چيزي كه از اسفندماه به‌تدريج در حال وقوع است، بازار سرمايه مي‌تواند سوخت لازم را براي رشد دريافت كند. هم‌اكنون تنها چيزي كه اين سوخت را مشتعل مي‌كند، همان محرك‌هايي است كه در اين مدت از طريق مذاكرات و اخبار مثبت ايجاد شده‌اند. اميدواريم اين روند ادامه پيدا كند و نقدينگي به‌جاي ورود به بازارهاي موازي، به سمت بازار سرمايه هدايت شود. در نهايت، اگر بخواهيم از منظر شاخص‌كل به بازار نگاهي داشته باشيم، دستيابي به عدد ۳.۵ميليون واحد در ميان‌مدت دور از انتظار نيست، پس از آن نيز مي‌توان اهداف بالاتري را متصور شد، مشروط بر اينكه اتفاق خاصي نيفتد يا پارامترهاي كليدي دچار تغييرات اساسي نشوند.