دور نخست مذاكرات و بازارهايي كه سبزپوشند

مذاكره ايران با طرف امريكايي در عمان برگزار شد و در پايان دور نخست مذاكرات، طرفين توافق كردند مذاكرات را در هفته آينده ادامه دهند. همزمان با آغاز مذاكرات ايران با امريكا، فضاي كلي بازارهاي اقتصادي كشورمان به سمت بهبود نسبي حركت كرد. ديروز هم قيمت ارز و سكه كاهش قابل‌توجهي پيدا كرد و با قرار گرفتن طرفين در اتاق‌هاي همجوار اين روند كاهشي بيشتر نيز شد.

بر اين اساس بازار ارز و سكه پس از دوره‌اي رشد مستمر در دالان نزولي قرار گرفتند، ضمن اينكه بازار سهام هم سبزپوش شد. همه اين گزاره‌هاي اقتصادي اما گوياي اين واقعيت هستند كه اقتصاد ايران تحت‌الشعاع اخبار و انتظارات مرتبط با اقتصاد سياسي قرار دارد. يك خبر مثبت و اميدبخش كافي است تا بازارها را به سمت بهبود سوق دهد و در نقطه مقابل يك خبر منفي، باعث نوسانات پي در پي مي‌شود. اميدواريم دست‌اندركاران سياسي بتوانند اين خبرهاي خوش را به واقعيت بدل ساخته و مذاكراتشان به جهتي حركت كند كه نهايتا معادلات ايران با ساير كشورها حل و فصل شود. در واقع لازم است هم در راستاي اعتمادسازي گام‌هايي برداشته شود تا شرايط كشور به گونه‌اي تغيير كند كه نوسان و تكانه و رخدادهاي غيرقابل پيش‌بيني جاي خود را به ثبات و آرامش و بهبود بدهد. بسياري از كسب و كارهاي ايراني طي سال‌هاي اخير فعاليت‌هاي خود را يا كاهش داده يا كاملا تعطيل كرده‌اند. نتيجه اين روند باعث گسترش بيكاري و كاهش رشد اقتصادي و كاهش قدرت خريد مردم بوده است. دليل اين وضعيت اين است كه نظام تصميم‌سازي‌هاي كشور در حوزه ديپلماسي و سياست خارجي در راستاي منافع ملي عمل نكرده‌اند. اميدواريم اين دولت با تصميماتي كه اتخاذ كرده، سياست تنش‌زدايي را در دستور كار قرار داده تا بتواند در دوره يكي از پيچيده‌ترين روساي جمهور امريكا، مذاكرات را به ثمر رسانده و منافع ملي ايرانيان را محقق كنند. در اين ميان در مورد بازار بورس مي‌توان گفت كه بازار دچار خوش‌بيني مقطعي و موقت شده است‌. نوسانات موقت چند روزه وقتي افزايش ميداودي كند يا نزول شاخص‌ها اتفاق مسوافتتد، ريكشن‌هاي سريع بازار به اخبار است. اتفاق واقعي و رشد مطلوب زماني رخ مي‌دهد كه شركت‌ها بتوانند درآمدها و فروش محصولات خود را ارتقا دهند. اتفاقي كه امروز در حال رخ دادن است، اين است كه شركت‌ها در تعاملات خارجي امكان فروش محصولات خود را نداشته يا مجبورند با هزينه‌هاي بالاي بيمه، هزينه نقل و انتقال مالي و... صادرات خود را انجام دهند. در عرصه داخلي هم شركت‌ها به واسطه ركود و تورمي كه وجود دارد و قدرت خريد مردم را كاهش داده، فروش پاييني دارند و در وضعيت نيمه تعطيل يا تعطيل قرار دارند. بنابراين اگر اتفاقي بيفتد كه تحريم‌ها كاهش يافته و شاخص‌هاي اقتصادي به صورت پايدار بهبود يابند، رونق به بازار كسب و كار و توليد كشور باز مي‌گردد. پرسش مهم در اين شرايط اين است كه اگر مذاكرات با امريكا به نتيجه برسد چه اتفاقي محتمل خواهد بود.

در دولت روحاني يك تيم منسجم ديپلماسي با رهبري ظريف شكل گرفته بود كه با هدف دستيابي به توافق با امريكا وارد عمل شدند. 

سيد عباس عراقچي، وزير خارجه فعلي در آن دوران يكي از افراد موثر تيم مذاكرات محسوب مي‌شد كه امروز رهبري مذاكرات را به عهده گرفته است. بيان اظهاراتي از اين دست كه براساس فتاواي مراجع تقليد، ايران برنامه‌اي براي توليد سلاح هسته‌اي ندارد، براي جامعه جهاني مسموع نيست و ايران بايد با استفاده از استدلال‌ها و ادبيات ديگري با افكار عمومي جهاني گفت‌وگو كند. براي اين منظور ايران بايد هرچه سريع‌تر برنامه ديدار‌ها و بازديدهاي مديران آژانس از ايران را تنظيم كرده و اجازه ندهد مقامات امريكايي به بهانه تسليحات هسته‌اي اجماع جهاني عليه ايران شكل دهند. در نقطه مقابل، بايد توجه داشت كه ترامپ امروز رهبري جامعه جهاني را به دست گرفته و ساير كشورها تلاش مي‌كنند مناسبات ارتباطي خود را حتي در ظاهر با ترامپ هماهنگ سازند. اين فرصت مناسبي دراختيار ايران قرار مي‌دهد كه از طريق مذاكرات دوجانبه با امريكا همه تحريم‌ها يا بخشي از آنها را رفع كند. اين مهم در صورتي محقق مي‌شود كه مذاكره‌كنندگان ايراني در عمان، بتوانند عملكرد مناسبي داشته و مذاكره‌كنندگان امريكايي را قانع سازند.