1403؛ سالي براي ماندن در تاريخ

اگر در اسفند سال 1402، فردي خطاب به جامعه ايران، پيشگويي مي‌كرد كه در 1403 اين حجم از اتفاق و حادثه و تغيير و تحول در راه است، احتمالا هيچ‌كس اين صحبت را جدي نمي‌گرفت اما آنچه كه در 12 ماه گذشته در ايران رخ داد، احتمالا جز چند سال ابتدايي پس از پيروزي انقلاب اسلامي، در تاريخ معاصر ايران بي‌سابقه بوده است. سقوط بالگرد رييس و وزير خارجه دولت سيزدهم، برگزاري انتخابات زودهنگام و پيروزي دوباره نامزد رسمي احزاب اصلاح‌طلب، تداوم جدي تحولات منطقه‌اي زير سايه جنگ ميان اعضاي جبهه مقاومت با اسراييل و تداوم عمليات‌هاي نظامي و ترورهاي هدفمند تل‌آويو، بازگشت دونالد ترامپ به كاخ سفيد پس از ماه‌ها حضور در محاكمه‌هاي قضايي و پشت سر گذاشتن ترورهاي نافرجام، تنها چند محور اصلي از تجربياتي بود كه جامعه ايران و البته منطقه و جهان آن را تجربه كردند. اتفاقات سال 1403 به حدي گسترده و همه‌جانبه بود كه در هر ماه، به اندازه چند سال تحول و رخدادهاي تاريخي و اثرگذار از خود به جاي گذاشت و البته به نظر مي‌رسد كه بسياري از اين اتفاقات تبعاتي دارند كه باعث مي‌شود پاي آنها به سال 1404 و حتي پس از آن نيز باز شود. 1404 احتمالا در همان ابتدا، بايد خود را آماده پاسخگويي به سوالاتي مهم كند. بازگشت ترامپ به كاخ سفيد با امضاي حكمي همراه شد كه در قالب آن، رييس‌جمهور امريكا از بازگشت فشارهاي حداكثري عليه اقتصاد ايران خبر داد. او همزمان نامه‌اي را خطاب به مسوولان ايراني نوشته كه چند روز قبل از سوي سفيري از امارات متحده عربي به تهران تحويل شد و آن‌طور كه وزارت خارجه اعلام كرده كار براي پاسخ به آن آغاز شده و براساس صلاحديد تهران به زودي نهايي مي‌شود. از طرف ديگر هر چند در غزه و لبنان، آتش‌بسي كوتاه‌مدت اجرايي شده اما هر لحظه احتمال شعله‌ور شدن دوباره آتش جنگ وجود دارد. همزمان دولت ترامپ حملاتي را عليه حوثي‌هاي يمن آغاز كرده كه مشخص نيست دامنه و زمان‌بندي آن چه ميزان گسترده خواهد شد. به اين ترتيب احتمالا در 1404، اين بحران‌ها نيز بايد پاسخي دقيق‌تر دريافت كنند.

در داخل، همچنان چالش اصلي اقتصاد است. نرخ بالاي تورم و رشد نقدينگي، تلاطم در برخي بازارهاي اصلي، نگراني از ورود به توليد و دشوار شدن جذب سرمايه‌هاي جديد، كاهش قدرت خريد مردم و نياز به تغيير وضعيت معيشت گروه‌هاي كم‌درآمد و البته در راس بسياري از آنها، موضوع تحريم‌هاي اقتصادي و بلاتكليف باقي ماندن سرنوشت عضويت ايران در اف‌اي‌تي‌اف، تنها بخشي از سرفصل‌هايي است كه از سال جاري راه خود را به سال آينده نيز باز خواهند كرد و دولت چهاردهم كه در همان شش ماهه نخست فعاليتش، با راي مجلس مجبور به خداحافظي با وزير اقتصاد شده، بايد براي بسياري از آنها، راه‌حل يا راهكارهايي تازه پيدا كند.
در كنار هم قرار گرفتن تمام اين مسائل، اين سوال را به وجود مي‌آورد كه آيا با پايان 1403، شگفتي‌ها، اتفاقات عجيب، تجربيات و حوادث تاريخي بزرگ نيز به پايان مي‌رسد يا در بهار 1404 نيز جامعه ايران بايد خود را براي رخدادهايي تازه آماده كند. براي پاسخ به اين سوال لااقل بايد چند هفته ديگر صبر كرد.