آشفتگي ادامه‌دار بازار سهام
بورس تهران شرايط وخيمي را پشت مي‌گذارد و اين روزها شاهد خروج نقدينگي و اعتماد از بازار هستيم؛ اين شرايط درحالي رخ مي‌دهد كه فرصتي تا پايان سال باقي نمانده است و احتمالا بورس تهران در اين فرصت باقي مانده نتواند رنگ سبز و روزهاي خوش را ببيند. در اين شرايط شاخص كل نيز در آستانه تغيير كانال قرار گرفته كه اين تغيير كانال مي‌تواند خروج نقدينگي از بورس را بيش از پيش تقويت كند.
بورس تهران شرايط وخيمي را پشت مي‌گذارد و اين روزها شاهد خروج نقدينگي و اعتماد از بازار هستيم؛ اين شرايط درحالي رخ مي‌دهد كه فرصتي تا پايان سال باقي نمانده است و احتمالا بورس تهران در اين فرصت باقي مانده نتواند رنگ سبز و روزهاي خوش را ببيند. در اين شرايط شاخص كل نيز در آستانه تغيير كانال قرار گرفته كه اين تغيير كانال مي‌تواند خروج نقدينگي از بورس را بيش از پيش تقويت كند. از سوي ديگر ارزش دلاري بازار نيز در كف ۵ ساله خود قرار گرفته و به‌طور كل مي‌توان گفت كه پس از چهارسال نزول همچنان روزگار بازار سرمايه تلخ است.
آمارهاي منتشر شده از ارزش دلاري بازار سرمايه نشان مي‌دهد كه ارزش همچنان روند نزولي دارد و به كف ۵ ساله خود رسيده و به محدوده ۱۰۷ ميليارد دلار نزديك شده است. كاهش ارزش دلاري بازار سرمايه مي‌تواند چالش‌هاي بازاررا تا حدود زيادي افزايش دهد و شرايط حساس براي بازار پديد سازد. كاهش ارزش دلاري بازار سرمايه به محدوده ۱۰۷ ميليارد دلاري نشان مي‌دهد كه بورس تهران همچنان عملكرد بسيار ضعيفي درحوزه جذب نقدينگي دارد و به‌طور خاص مي‌توان گفت كه كاهش اعتماد يكي از مهم‌ترين دلايل كاهش ارزش دلاري بازار سرمايه است. كاهش ارزش دلاري بازار سرمايه در ميان مدت مي‌تواند تاثير منفي بسزايي روي بازار داشته باشد و خروج نقدينگي نيز از بازار سهل‌تر از گذشته دنبال شود.
ارزش دلاري بازار سرمايه به‌طور معمول تحت‌تاثير عوامل مختلفي مانند تغييرات نرخ ارز، ميزان سرمايه‌گذاري خارجي و عملكرد كلي شركت‌هاي حاضر قرار دارد. روند صعودي ارزش دلاري نشانه‌اي از افزايش ارزش شركت‌ها به دلار است كه مي‌تواند ناشي از افزايش قيمت سهام يا رشد ارزش ريالي شركت‌ها و تقويت نرخ ارز باشد. در مقابل، كاهش ارزش دلاري به تضعيف بازار يا نوسانات نرخ ارز اشاره دارد. كاهش ارزش دلاري بازار سرمايه را مي‌توان ناشي از افزايش نرخ دلار دانست.
به جز ارزش دلاري بازار سرمايه اين روزها شاخص كل بورس نيز چالش‌هاي بسياري را براي سرمايه‌گذاران به وجود آورده است. شاخص كل بورس تهران نيز در محدوده حساس ۲.۷ ميليوني قرار گرفته و احتمال سقوط آن به كانال ۲.۶ ميليوني وجود دارد. اين كاهش شاخص، كه يكي از مهم‌ترين معيارهاي عملكرد بازار سرمايه است، نشان‌دهنده فشار فروش قابل توجه در بازار است. عوامل متعددي مي‌توانند در اين روند نزولي نقش داشته باشند، از جمله تحريم‌ها، نوسانات نرخ ارز، آزادسازي نرخ ارز، تورم بالا و عدم ثبات اقتصادي. اين شرايط باعث شده است كه بسياري از سرمايه‌گذاران، به ويژه سرمايه‌گذاران خرد، با احتياط بيشتري عمل كنند و تمايل كمتري به ورود به بازار نشان دهند. يكي از مهم‌ترين دلايل ريزش شاخص را مي‌توان موازي‌كاري بانك مركزي دانست. بانك مركزي روز پنج شنبه هفته گذشته اطلاعيه‌اي مبني بر عرضه گواهي سكه داد كه اين موضوع باعث شد بازار سهام روند منفي را تجربه كند. بورس كالا چندسالي مي‌شود كه اوراق گواهي سكه را منتشر مي‌كند و اكنون بانك مركزي با موازي‌كاري در تلاش است كه نقدينگي‌هاي سرگردان در بازارهاي موازي و نقدينگي‌هاي موجود در بورس را جذب كنند كه احتمالا همانند پروژه پيش فروش سكه موفق باشد.
بانك مركزي در بهمن ماه سال جاري با پيش‌فروش سكه باعث شد كه نقدينگي موجود در بازارها جمع‌آوري و به سمت بورس روانه شود. حال با عرضه اين گواهي نيز در تلاش است كه نقدينگي را جذب خود كند. نكته قابل توجه اينجاست كه قرار بود اين گواهي تا پايان سال عرضه شود اما با اعتراض فعالان و مديران بورسي همراه شد و بانك مركزي اعلام نموده كه سال آتي قرار است گواهي طلا عرضه شود.
به‌طور كلي مي‌توان گفت كه عرضه گواهي سكه غيرقانوني است و نتيجه آن سقوط بيش از پيش بورس تهران خواهد بود. درحال حاضر به واسطه فشارهاي وارد شده برخي از كارشناسان عقيده دارند كه شاخص تا پايان حتي به محدوده ۲.۶ ميليوني نيز برسد و اين تغيير كانال مي‌تواند نقدينگي‌ها را از بورس فراري دهد. همانطور كه انتشار گواهي توسط بانك مركزي غيرقانوني است و حتي مديرعامل بورس كالا هم در نامه‌اي به معاونت حقوقي رييس‌جمهور نوشته بود: انتشار گواهي سكه توسط بانك‌مركزي با قانون اوراق بهادار مغايرت دارد و بايد مانند هر ناشر ديگري با طي كردن رويه قانوني بازار سرمايه اقدام به انتشار اوراق كند.
به‌طور كلي وزارت اقتصاد بايد با تدبيري مشخص جلوي دخالت بانك مركزي در بورس را بگيرد و به نوعي اجازه ندهد بانك مركزي با موازي‌كاري عامل خروج نقدينگي و سقوط مجدد بورس تهران شود. بايد ديد كه مسوولان چه تدبيري براي بورس و جلوگيري از دخالت در بازار خواهند انديشيد.
بازار از دريچه معاملات
در سومين روز كاري هفته يعني دوشنبه ۲۰ اسفند ۱۴۰۳، شاخص كل بورس تهران رشد ناچيزي داشت و با افزايش ۲ هزار و ۵۹۸ هزار واحدي به تراز ۲ ميليون و ۷۲۴ هزار واحدي رسيد. همچنين شاخص كل هم‌وزن نيز ۳ هزار و ۸۷۵ واحد معادل ۰.۴۸ درصد افت را ثبت كرد و به محدوده ۷۹۹ هزار و ۳۰۲ واحدي رسيد. در سوي ديگر معاملات نيز شاخص كل فرابورس ۱۲۲ واحد كاهش را ثبت كرد و به ۲۴ هزار و ۵۵۱ واحدي رسيد.
از ميان ۶۳۱ نماد بازار سرمايه و ۱۳۲ نماد مثبت و ۴۲۷ نماد منفي بودند. همچنين ۴۱ نماد معادل ۶ درصد از نمادها در صف خريد و ۲۱۳ نماد معادل ۳۳ درصد از نمادها نيز در صف فروش قرار داشتند. همچنين خروج پول حقيقي هم نسبت به روزهاي گذشته با شدت كمتري انجام شد و حدود 282 ميليارد تومان از بازار سرمايه خارج شد تا مجموع خروج سرمايه حقيقي از بازار در 6 روز معاملاتي اخير از مرز 5 هزار ميليارد تومان عبور كند. ارزش معاملات خرد هم افزايش محسوسي داشت و پس از اينكه دو روز متوالي در كانال 6 همتي قرار داشت طي روز دوشنبه به 8228 ميليارد تومان رسيد. طي روز دوشنبه صنايع توليد فلزات گرانبهاي غيرآهن، خودرو، نساجي، بانك‌ها و موسسات اعتباري، محصولات كاغذي، توليد كود و تركيبات نيتروژن، بيمه، مواد شيميايي متنوع، فرآورده‌هاي نفتي، فعاليت مهندسي، زغال سنگ و سيمان، آهك و گچ بازه مثبت را تجربه كردند.