برنامه امريكا براي نفت و گاز ايران

عضو هيات علمي موسسه مطالعات بين‌المللي انرژي گفت: نياز امروز ما به درآمد نفت، مربوط به جهش توليد و اقتصاد نيست، ما براي حفظ وضعيت موجود نياز به درآمد نفت و ارز داريم و اگر روي مخازن نفت، گاز، صنايع صنعت نيروگاهي سرمايه‌گذاري نشود، امكان تداوم وضعيت فعلي را هم نخواهيم داشت.

مرتضي بهروزي‌فر در گفت‌وگو با ايلنا، درباره محدود شدن صادرات نفت، گاز و برق ايران به بازارهايي از جمله چين، عراق، تركيه يا پاكستان اظهار داشت: اخيرا سخنگوي وزارت خارجه امريكا پايان معافيت تحريمي عراق براي واردات برق از ايران را اعلام كرده به اين ترتيب كه واشنگتن اجازه نمي‌دهد ايران به هيچ درجه‌اي از تسهيل مالي يا اقتصادي دست يابد. بنابراين علاوه بر برق صادرات گاز به اين كشور نيز تحت تاثير سياست امريكا قرار دارد، ضمن اينكه عراق باتوجه به حجم بالاي ذخاير گازي در ميادين مستقل توسعه‌نيافته و همچنين حجم زياد گاز فلر پيش‌بيني مي‌شود در سال‌هاي نه چندان دور تبديل به صادركننده گاز خواهد شد و اين بدان معناست كه بازار عراق براي ايران يك بازار موقت بوده و تا زماني ما اين بازار را در اختيار داريم كه عراق مشكلات خود را در زمينه جمع‌آوري گازهاي فلر و توسعه مخازن مستقل گازي حل كند و اگر هم واردات داشته باشد براي ري‌اكسپورت و نه مصرف داخلي است.

وي با اشاره به قرارداد گازي با تركيه نيز گفت: تركيه قرارداد گازي با ايران را تمديد مي‌كند زيرا يك كشور واردكننده به دنبال اين است كه مبادي تامين نياز خود را متنوع كند ولي حساب كردن روي تركيه به عنوان بازاري كه از ايران گاز وارد و مشكلات ما را حل كند منطقي نيست، زيرا در هر حال تركيه نيز زير بليت امريكا است و همان‌گونه كه عراق براي واردات از ايران تحت نظر امريكا است تركيه هم همين شرايط را دارد، باتوجه به اينكه زير چتر ناتو است و ارتباطات نزديكي هم با امريكا دارد؛ بعيد است خارج از منويات ترامپ اقدامي انجام دهد. عضو هيات علمي موسسه مطالعات بين‌المللي انرژي درباره اينكه آيا بايد بازار پاكستان را پايان‌يافته تلقي كنيم تصريح كرد: واقع امر اينكه روسيه بازار پاكستان را از ما قاپيد. در بنادر شرقي پاكستان پلنت دريافت ال‌ان‌جي احداث كرده تا بخشي از نياز گاز پاكستان را از طريق ال‌ان‌جي تامين كند اما ما با تمام فشاري كه طي دو دهه گذشته وارد كرديم كه خط لوله صلح از ايران تا پاكستان و هند و چين كشيده شود به خاطر مشكلاتي كه بين هند وپاكستان وجود داشت سال‌ها قبل اين خط منتفي شد، ضمن اينكه پاكستان بازار كوچكي است و ديگر اينكه بخش عمده صنعت و مناطق مسكوني پاكستان در بخش شرقي اين كشور قرار دارد و بخش غربي اين كشور كه همسايه ما است مناطق لم‌يزرع و بيابان‌ است. بنابراين تصور تامين امنيت خط لوله در منطقه‌اي كه اكثرا سلفي و تندرو و ايران را دشمن مي‌دانند؛ آسان نيست، به همين دليل هم بوده كه پاكستان اقدامي انجام نداده و ترجيح داده كه نياز خود را از واردات ال‌ان‌جي تامين كرده و از ايران واردات نداشته باشد. بعبارت ديگر روي بازار پاكستان و همچنين افغانستان حساب كردن آب در هاون كوبيدن است، چراكه اولا امكان‌پذيري آن دور از ذهن است و ديگر اينكه بازارهاي كوچك و فقيري هستند كه امكان بازپرداخت پول را ندارند. وي بيان داشت: يكي از محل‌هايي كه اقتصاد كشور ما تنفس مي‌كرد و ارتباطاتي داشتيم و تاحدي ارز و كالا وارد كشور مي‌شد بازار افغانستان، عراق، امارات، تركيه و چين بود كه با توجه به سياست‌هايي كه رييس‌جمهور امريكا براي فشار حداكثري عليه ايران در پيش گرفته، نگه داشتن اين بازارها كار سختي است.

وي گفت: متاسفانه باتوجه به امكاناتي كه دولت امريكا در اختيار دارد، بزرگ‌ترين اقتصاد جهان است و ارز غالب را در اختيار دارد؛ روي تمام مسائل اقتصادي دنيا تسلط كامل دارد همه اينها را كنار هم بگذاريم امريكا مي‌تواند اقتصاد ايران را تحت تاثير قرار بدهد.

بهروزي‌فر ادامه داد: اكنون امريكا از يك سو، روي عراق فشار مي‌آورد و معافيتش را تمديد نمي‌كند، روي امارات و تركيه نيز فشار وارد كرده و دسترسي ما را به بازار افغانستان دچار مشكل مي‌كند و از سوي ديگر برنامه دارد كه در تنگه مالاكا، كشتي‌هاي در حال تردد را بازرسي كند تا در ارسال محموله‌ها تاخير ايجاد كرده يا نفت را مصادره كند.

وي خاطرنشان كرد: در مورد بازار چين نيز موضوع اين است كه بعد از امريكا بزرگ‌ترين اقتصاد دنيا، كشور چين است ترنور اقتصادي چين و امريكا بيش از يك تريليون دلار است بنابراين چين هيچ‌وقت بين ايران و امريكا، ايران را انتخاب نمي‌كند حتي اگر دچار جنگ تعرفه‌اي شديد شوند، زيرا منافعي كه در اين كشور دارد قابل مقايسه با منافعي نيست كه در ايران دارد، بنابراين نبايد تصور كنيم عضو بريكس يا شانگهاي هستيم و مي‌توانيم فشار را كم كنيم زيرا حتي روسيه و چين با فشار امريكا خم مي‌شوند و اين مي‌تواند روي ايران تاثير گذاشته و منافذ تنفس ما را ببندد.

عضو هيات علمي موسسه مطالعات بين‌المللي انرژي افزود: اكنون تنها كشور واردكننده نفت ايران، چين است و اين كشور اگر امريكا روي چين فشار وارد كند حتي جلوي شركت‌هاي كوچك و دورافتاده براي خريد نفت از ايران را بگيرد، مي‌تواند اقتصاد ما را دچار چالش كند.

وي يادآور شد: درنظر داشته باشيم كه سياست ترامپ اين است كه اقتصاد ايران را دچار مشكل كند و صادرات نفت ايران را به حداقل برساند مسلما صادرات نفت ايران صفر نخواهد شد اما اينكه رقم صادرات در حد بسيار پايين خود مي‌رسد و نتوانيم پول را نيز وارد كشور كنيم كشور ما را دچار مشكلات شديد اقتصادي خواهد كرد.

وي گفت: در نظر داشته باشيم نياز امروز ما به درآمد نفت، مربوط به جهش توليد و اقتصاد نيست، ما براي حفظ وضعيت موجود نياز به درآمد نفت و ارز داريم و اگر روي مخازن نفت، گاز، صنايع صنعت نيروگاهي سرمايه‌گذاري نشود، امكان تداوم وضعيت فعلي را هم نخواهيم داشت.

بهروزي‌فر ادامه داد: اگر صادرات نفت صفر شود زمستان سال آينده شرايط بسيار بدتر از امسال خواهد بود و تابستان هم با توجه به مشكل كم‌آبي، بخش قابل توجهي از ظرفيت برقابي حذف مي‌شود و از طرف ديگر به خاطر كمبود ظرفيت و سوخت، مشكلات عديده‌اي براي تامين برق كشور خواهيم داشت.