ثبات همزمان با مقاومت حبابي!

سال 1403 درحالي به روزهاي پاياني خود نزديك مي‌شود كه شرايط در اقتصاد جهاني نيز نظم گذشته را ندارد. چند هفته پس از آغاز به كار دوباره دونالد ترامپ در كاخ سفيد، جنگ تعرفه‌اي كه از سوي امريكا عليه بسياري از كشورها آغاز شده، بازار جهاني طلا را با نوسانات جدي مواجه كرده و ارزش جهاني دلار نيز با اما و اگرهايي مواجه بوده است. در چنين شرايطي بانك مركزي ايران تلاش مي‌كند بازار را در پايان سال به يك ثبات نسبي برساند.

طلا در معاملات روز جمعه بازار جهاني، در پي سودگيري سرمايه‌گذاران كاهش يافت، اما تحت تاثير نگراني‌ها در مورد برنامه‌هاي تعرفه‌اي دونالد ترامپ كه تقاضا براي دارايي امن را تقويت كرد، در مسير ثبت افزايش هفتگي پيش مي‌رود.

بهاي هر اونس طلا براي تحويل فوري با ۰.۲درصد كاهش، به ۲۹۰۴ دلار و ۹۸ سنت رسيد. طلا از ابتداي هفته جاري تاكنون، ۱.۶درصد افزايش داشته است. بهاي هر اونس طلا در بازار معاملات آتي امريكا، با ۰.۵درصد كاهش، به ۲۹۱۱ دلار و ۹۰ سنت رسيد. «كنال شاه»، رييس بخش تحقيقات شركت «نيرمال بنگ كاماديتيز»
(‌Nirmal Bang Commodities) در بمبئي گفت: بازارها منتظر محرك‌هاي تازه در رابطه با جنگ تجاري احتمالي هستند و اين سودگيري اندك، فرصت خوبي براي ورود دوباره به قراردادهاي خريد است. دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا روز پنجشنبه تعرفه‌هاي ۲۵درصدي را كه در هفته جاري بر اكثر كالاهاي كانادا و مكزيك اعمال كرده بود، به حالت تعليق درآورد. اين اقدام تازه‌ترين تغيير در سياست تجاري بي‌ثبات است كه بازارهاي مالي را تحت‌تاثير قرار داده و نگراني‌ها در مورد تورم و كاهش رشد را تشديد كرده است.

«كنال شاه» اظهار كرد: تنش‌هاي تجاري ادامه‌دار، ابهامات تورمي و دلار ضعيف‌تر، نشان‌دهنده كند شدن اقتصاد است و براي طلا نشانه صعود خواهد بود. شاخص دلار امريكا، نزديك به پايين‌ترين سطح چهار ماهه خود در نوسان بود.

سياست‌هاي دونالد ترامپ، كه به‌طور گسترده‌ و به احتمال زياد باعث افزايش ابهامات اقتصادي مي‌شود به رشد بيش از ۱۰ درصدي قيمت طلا از ابتداي سال جاري تاكنون كمك كرده است. طبق گزارش رويترز، طلا به عنوان پوششي در برابر ريسك‌هاي سياسي و تورم در نظر گرفته مي‌شود، اما نرخ‌هاي بهره بالاتر جذابيت دارايي‌هاي بدون بازده مانند طلا را كاهش مي‌دهد. تخمين زده مي‌شود كه گزارش اشتغال غيركشاورزي امريكا در فوريه نشان دهد كه ۱۶۰ هزار شغل در ماه ميلادي گذشته اضافه شده است. در بازار ساير فلزات ارزشمند، بهاي هر اونس نقره با ۰.۴درصد كاهش به ۳۲ دلار و ۵۱ سنت رسيد. هر اونس پلاتين، با ۰.۱درصد كاهش به ۹۶۷ دلار و ۵۸ سنت رسيد درحالي كه پالاديوم با ۰.۱درصد كاهش به ۹۴۱ دلار و ۲۱ سنت رسيد. همچنين شايد كسي استدلال كند كه دلار طي يك هفته گذشته به سادگي انتظارات نرخ بهره و بازده اوراق قرضه امريكا را دنبال كرده و كاهش يافته است. هر دوي آنها از هشدارهايي درباره انقباض كم‌­سابقه اقتصاد امريكا كه زماني ضد ضربه بود به وحشت افتاده‌اند، اما در همين مدت بود كه واشنگتن جنگ تجاري طولاني‌مدت خود را آغاز كرد و متحدان منطقه‌اي خود در امريكاي شمالي را تضعيف كرد و در عين حال از اتحاد نظامي فرا آتلانتيك خود بر سر سرنوشت اوكراين عقب‌نشيني كرد. اضطراب، تنش و عدم اطمينان در حال افزايش است. دلار معمولا در گذشته در چنين لحظات استرس شديد، رشد مي‌كرد، زيرا معمولا سرمايه‌گذاران مضطرب جهاني به دنبال يك پناهگاه امن نقدينگي در اوراق قرضه خزانه‌داري امريكا يا سپرده‌هاي نقدي دلاري براي رهايي از هر توفاني هستند. اين رفتار مدت‌هاست كه در بازارهاي ارز به عنوان بخشي از «لبخند» دلار شناخته شده است. ايده اصلي اين است كه دلار در زمان تورم داغ و افزايش نرخ بهره امريكا وهمچنين در زمان اختلالات ژئوپليتيكي بزرگ كه جهان به دنبال امنيت است، افزايش مي‌يابد. همان‌طور كه شكل «لبخند» نشان مي‌دهد، ارزش دلار در فاصله ناملايمات شديد، زماني كه همه‌چيز آرام و خوب است، كاهش مي‌يابد. مطمئنا هفته جاري ممكن است حركت براي ايمني در اوراق قرضه در وال استريت در جريان باشد و سرمايه‌گذاران به دليل افزايش نادر و ناگهاني اضطراب ركود از سهام‌ گران قيمت امريكا فرار مي‌كنند، اما كاهش همزمان دلار در مبادلات خارجي در روزهاي اخير نشان مي‌دهد كه سرمايه‌گذاران جهاني اين‌بار، كمتر به سمت امريكا به عنوان پناهگاه امن جذب شده‌اند.

در چنين شرايطي نگاهي به وضعيت بازار طلا در بازار داخلي نشان مي‌دهد كه قيمت‌ها كاهشي نسبي را تجربه كرده‌اند هرچند هنوز سكه با حباب ادامه مي‌دهد. رييس اتحاديه طلا و جواهر تهران ضمن اشاره به افزايش قيمت طلا در بازارهاي جهاني، بازار طلاي داخلي را كاهشي توصيف و اعلام كرد كه بازار سكه اما روندي صعودي داشت و با افزايش ۴۰۰ هزار توماني حباب سكه در هفته اخير در حال حاضر هر قطعه سكه ۱۲ ميليون تومان حباب دارد. نادر بذرافشان در گفت‌وگو با ايسنا، درباره وضعيت يك هفته اخير بازار سكه و طلا اظهار كرد: هفته‌اي كه گذشت در بازارهاي جهاني در مجموع روند افزايشي را داشتيم كه در طول هفته تا به امروز (جمعه) ۶۳ دلار افزايش اتفاق افتاد و در آخرين قيمت به ۲۹۲۱ دلار رسيد.

رييس اتحاديه طلا و جواهر تهران، ادامه داد: علي‌رغم افزايش قيمت طلا در بازار جهاني اما طلا در بازارهاي داخلي روند كاهشي داشت؛ در طول هفته هر گرم طلاي ۱۸ عيار با ۶۵ هزار تومان كاهش در آخرين قيمت شش ميليون و ۴١٢ هزار تومان به ازاي هر گرم معامله شد. وي تصريح كرد: در بازار سكه اما برخلاف بازار طلا، جز براي سكه طرح قديم، ساير قطعات سكه با افزايش قيمت مواجه شدند. سكه تمام طرح جديد با ۲۰۰ هزار تومان افزايش در طول هفته افزايش، در آخرين قسمت بازار روز پنجشنبه، ۷۴ ميليون و ۷۰۰ بود. سكه تمام طرح قديم ۵۰۰ هزار تومان كاهش قيمت داشت و به ۷۰ ميليون و ۳۰۰ هزار تومان رسيد. نيم سكه با يك ميليون و ۹۰۰ هزار تومان افزايش آخرين قيمت ۴۴ ميليون و ٣٠٠ هزار تومان بود. ربع سكه با ۸۰۰ هزار تومان افزايش نسبت به ابتداي هفته، ۲۲ ميليون و ١٠٠ هزار تومان و سكه يك گرمي بانك مركزي هم با ۴۰۰ هزار تومان افزايش ۱۱ ميليون و ۲۰۰ هزار تعيين قيمت شدند.

بذرافشان در رابطه با آخرين وضعيت حباب سكه در بازار نيز گفت: حباب سكه در طول اين هفته در مجموع ۴۰۰ هزار تومان افزايش داشت. در حال حاضر هر قطعه سكه ۱۲ ميليون تومان حباب دارد. رييس اتحاديه طلا و جواهر تهران خاطرنشان كرد: باوجود اينكه هفته‌هاي پاياني سال را سپري مي‌كنيم، بازار همچنان در همان شرايط ركود و نبود تقاضاست و به جرات مي‌توان گفت كه صنف طلاي كشور روزهاي سختي را سپري مي‌كند. به روزهاي پاياني سال نزديك شديم اما متاسفانه تغييري در تقاضا و افزايش تقاضا شكل نگرفته و شرايط روز به روز كه پيش مي‌رويم، تشديد هم مي‌شود. اميدواريم كه طي اين دو هفته باقيمانده مقداري شرايط بهتر و بازار از ركود خارج شود تا همكاران ما هم حداقل بتوانند در روزهاي سال تغييراتي نسبت به فروش داشته باشند و متحمل آسيب‌هاي مالي و اقتصادي كه در طول سال شكل گرفت، نباشند.

همزمان با روند بازار، اقدامات بانك مركزي براي مديريت كلان بازار نيز ادامه دارد. اولين جلسه حراج سكه طلاي مركز مبادله ايران در ۱۳ اسفندماه سال ۱۴۰۲ برگزار شد؛ از آن تاريخ تا ۱۳ اسفندماه سال جاري، ۱۱۰ هزار و ۲۷۶ شخص حقيقي بالاي ۱۸ سال در ۸۰ حراج برخط سكه طلاي اين مركز برنده شده‌اند. همچنين طي ۸۰ جلسه حراج سكه طلاي مركز مبادله ايران، درحالي ۹۲۱ هزار و ۱۷۰ قطعه انواع سكه طلا تخصيص داده شد كه يك ميليون و ۹۲۷ هزار و ۶۰۳ قطعه انواع سكه ثبت سفارش شد؛ بر اين اساس، ۴۸ درصد تقاضاها منجر به معامله شد.

۲۸۰ هزار و ۹۹۱ قطعه تمام سكه و ربع سكه ضرب سال ۱۴۰۳ به متقاضيان تخصيص داده شده است؛ اين آمار نشان از سهم ۳۰,۵ درصدي سكه‌هاي ضرب ۱۴۰۳ از مجموع كل سكه‌هاي توزيع شده دارد. تعداد سكه‌هاي معامله شده ضرب ۱۳۸۶ نيز ۶۴۰ هزار و ۱۷۹ قطعه ثبت شده است كه نشانگر سهم ۶۹،۵درصدي است.

بر‌اساس اين گزارش، بيشترين برندگان حراج سكه طلاي مركز مبادله ايران به ترتيب از استان‌هاي تهران، فارس، اصفهان، خراسان رضوي و آذربايجان شرقي بوده‌اند و استان‌هاي ايلام و سيستان و بلوچستان نيز كمترين دريافت سكه را داشته‌اند. به گزارش روابط عمومي بانك مركزي، با برنامه‌ريزي‌هاي انجام شده در اين بانك و مركز مبادله ارز و طلاي ايران، متقاضيان شركت در مرحله سوم پيش‌فروش سكه طلاي بهار آزادي با تاريخ ضرب ۱۴۰۴ مي‌توانند از روز شنبه ۱۸ اسفندماه نسبت به واريز وجه تا روز سه‌شنبه ۲۱ اسفندماه در سامانه مركز مبادله ايران اقدام كنند.

متقاضيان پس از واريز وجه ريالي، مي‌توانند در روز دوشنبه ۲۰ اسفندماه جهت ثبت درخواست پيش‌خريد انواع قطعات سكه طلا با تاريخ ضرب ۱۴۰۴ و با سررسيد ۳۱ شهريور ۱۴۰۴ در سامانه مربوطه در مركز مبادله ايران اقدام كنند. ثبت پيش‌خريد سكه طلاي بهار آزادي با سررسيد ۲۸ آبان ۱۴۰۴ نيز در روز سه‌شنبه ۲۱ اسفند ماه ۱۴۰۳ امكان‌پذير است. بر اساس اين گزارش، جزييات دستورالعمل مرحله سوم پيش‌فروش و قيمت‌هاي قطعات مختلف سكه طلاي بهار آزادي با تاريخ ضرب ۱۴۰۴ متعاقبا اعلام خواهد شد.

همچنين اين مركز اعلام كرد: ۱۴۷ كيلوگرم شمش طلا به ارزش حدود ۱۲۵۰ ميليارد تومان در حراج شماره ۹۴ مركز مبادله ايران مورد معامله قرار گرفت. در نود و چهارمين جلسه حراج شمش طلا كه امروز سه‌شنبه ۱۴ اسفندماه ۱۴۰۳ در مركز مبادله ايران برگزار شد، از مجموع ۲۴۵ كيلوگرم شمش طلاي استاندارد عرضه شده در حراج‌هاي عمده و خرد تالار معاملات طلاي اين مركز، ۱۴۷ كيلوگرم، با ميانگين قيمت ۸ ميليارد و ۴۸۲ ميليون تومان به ازاي هر شمش طلاي استاندارد معامله شد. اين گزارش حاكي است، طي ۹۴ حراج شمش طلاي مركز مبادله ايران، ۱۶ هزار و ۱۶۰ كيلوگرم شمش مورد دادوستد قرار گرفت كه در نتيجه آن ۸۵،۷ هزار ميليارد تومان ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصاد كشور وارد شد.

به اين ترتيب درحالي كه بازارهاي جهاني با اما و اگر مواجه هستند، بازار داخلي به ثباتي نسبي رسيده و اين اميدواري وجود دارد كه در روزهاي پاياني سال نيز اين روند ادامه پيدا كند. در سال آينده با طرح‌هاي دولت و البته مشخص شدن شرايط اقتصاد جهاني تصويري دقيق‌تر از اين بازارها قابل مشاهده خواهد بود.