عراق؛ پل تجارت ايران با بازار كشورهاي عربي

دبيركل اتاق بازرگاني مشترك ايران و عراق گفت: ايجاد شهرك‌هاي صنعتي در مرز مشترك دو كشور علاوه بر اينكه تداوم حضور ايران در بازار عراق را تقويت مي‌كند به دسترسي ايران به بازاري چندصدميليوني در كشورهاي عربي جنوب غرب آسيا و شمال افريقا مي‌انجامد. جهانبخش سنجابي شيرازي، دبيركل اتاق بازرگاني مشترك ايران و عراق در گفت‌وگو با ايلنا درباره آخرين وضعيت تجارت دو كشور گفت: ارزش صادرات ايران به عراق در ۱۰ ماهه امسال از ۱۰ ميليارد دلار فراتر رفت و ارزش واردات ايران از عراق در اين مدت ۴۴۶ ميليون دلار برآورد شد در نتيجه تراز تجارت ايران و عراق ۹۵ درصد به سمت ايران مثبت است و ارزش تجارت ايران با اين كشور در سال جاري نسبت به سال گذشته رشد داشته است، علاوه بر اين با توجه به اينكه امسال در صادرات انرژي از ايران به عراق كه شامل برق و گاز مي‌شود افت محسوسي اتفاق افتاده رشد تجارت ايران به عراق در سال جاري نسبت به سال گذشته واقعي‌تر بوده است.  وي در ادامه در رابطه با موافقت اخير دولت عراق براي ايجاد شهرك صنعتي در مرز مشترك دو كشور اظهار كرد: ايجاد منطقه ويژه صنعتي در منطقه زرباطيه در دستور كار است و مصوبات آن در پارلمان و دولت عراق طي شده است؛ ايجاد منطقه صنعتي در نقطه صفر مرزي اتفاق مهمي قلمداد مي‌شود زيرا عراق عضو كشورهاي شوراي همكاري خليج فارس و همچنين جزو اتحاديه عرب است و اين دو شورا و اتحاديه به دنبال تبديل شدن به يك اتحاديه و به دنبال اين هستند كه در حوزه‌هاي تجارت، استاندارد و پول و اعتبار مقررات واحد داشته باشند. در نتيجه ايجاد منطقه ويژه صنعتي در نقاط صفر مرزي عراق و جمهوري اسلامي ايران زمينه سرمايه‌گذاري مشترك ايراني‌ها و عراقي‌ها را فراهم مي‌كند.  سنجابي افزود: به يقين نوع سرمايه‌گذاري ايراني‌ها به سمت محصولاتي خواهد بود كه در بازار عراق براي آن تقاضا وجود داشته باشد و موجبات توسعه صادرات را فراهم آورد و مواد اوليه يا واسطه‌اي براي تبديل شدن به محصول نهايي اين واحدهاي صنعتي از سوي ايران تامين خواهد شد و ارزش افزوده بخش زيادي از كالايي كه در منطقه ويژه صنعتي توليد خواهد شد در قلمروي جمهوري اسلامي ايران ايجاد خواهد شد بنابراين اين جنس از حضور شركت‌هاي ايراني در مناطق مشترك ويژه صنعتي و مناطق آزاد در توسعه تجارت تاثيرگذار است و در امتداد همين هدف انجام مي‌شود. دبيركل اتاق مشترك ايران و عراق يادآور شد: با اين اتفاق امكان صدور محصولات ايراني به بازاري با جمعيت بيش از ۴۸۰ ميليون نفري به دليل عضويت عراق در اتحاديه‌هاي يادشده فراهم مي‌آيد و اين دستاورد در ميان‌مدت به تقويت مناسبات اقتصادي دو كشور و متوازن‌سازي تراز تجاري ايران و عراق مي‌انجامد، همچنين در صورتي كه اين منطقه صنعتي به منطقه آزاد تبديل شود بسياري از محدوديت‌هاي مرزي از بين خواهد رفت  وي ضرورت احداث اين منطقه صنعتي را تقويت نفوذ ايران در بازار عراق دانست و توضيح داد: قرار نيست عراق تا هميشه بازار مصرف كالاهاي ايراني باشد و رويه كنوني تجارت ايران با عراق در دهه‌هاي آينده برقرار نخواهد بود زيرا با توجه به رشد درآمدهاي نفتي و با توجه به عبور عراق از بحران‌هاي امنيتي و بحران‌هاي اقتصادي اين كشور به دنبال توسعه اقتصادي و توليد كالاهاي مصرفي و كاهش وابستگي به واردات است چيزي كه از آن به خودكفايي تعبير مي‌شود و تاكنون نيز عراقي‌ها در توليد هر كالايي به خودكفايي رسيده‌اند يا واردات آن را ممنوع كرده‌اند يا با اعمال موانع تعرفه‌اي توجيه اقتصادي واردات آن را به خاك اين كشور از بين برده‌اند.  سنجابي خاطرنشان كرد: حضور در مناطق ويژه صنعتي به تداوم حضور ايران در بازار صادراتي عراق مي‌انجامد و امكان خروج ايران از بازار عراق را به دليل وابستگي صنايع مستقر در مناطق مشترك مرزي بسيار سخت مي‌كند و اين به امتيازات ايران براي حضور در بازار عراق مي‌افزايد و سبب تحكيم موقعيت ايران در اين كشور مي‌شود، ممكن است بخشي از ارزش حاصل از صادرات از محل مناطق صنعتي به سمت عراق برود اما آنچه در اين منطقه توليد مي‌شود در انتهاي زنجيره قرار دارد ضمن اينكه مواد اوليه و مواد واسطه‌اي توليد آن از ايران تامين مي‌شود و چناچه اشاره شد ايران از اين مسير مي‌تواند به بازاري چندصدميليوني در كشورهاي عربي مستقر در جنوب غرب آسيا و شمال افريقا دسترسي پيدا كند.  وي در پاسخ به سوالي درباره كم و كيف صادرات برنج ايران به عراق گفت: برنج ايراني در عراق بازار مصرف دارد اما صادرات برنج از ايران به دليل سياست‌هاي تنظيم بازار و محدوديت‌هاي فصلي و همچنين با توجه به اينكه ايران خود واردكننده برنج است، با قدرت صورت نمي‌گيرد و اين كالا به صورت پيله‌وري و مسافري به عراق وارد مي‌شود.