
رقابت بر سر هوش مصنوعي در جهان
رقابت هوش مصنوعي فقط بين شركتهاي فناوري وجود ندارد، بلكه بين كشورها هم وجود دارد. در حال حاضر به نظر ميرسد چين از نظر هوش مصنوعي در رتبه دوم جهان قرار دارد، اما ايالات متحده با اختلاف در صدر است.
رقابت هوش مصنوعي فقط بين شركتهاي فناوري وجود ندارد، بلكه بين كشورها هم وجود دارد. در حال حاضر به نظر ميرسد چين از نظر هوش مصنوعي در رتبه دوم جهان قرار دارد، اما ايالات متحده با اختلاف در صدر است. وقتي صحبت از حوزههاي اصلي مانند مقالات تحقيقاتي، سرمايهگذاريهاي خصوصي و حق ثبت اختراع يا پتنتها ميشود، ايالات متحده در زمينه هوش مصنوعي در صدر قرار ميگيرد. به گفته موسسه هوش مصنوعي انسانمحور دانشگاه استنفورد و بر اساس گزارش ابزار
Global Vibrancy Tool اين موسسه، كه دادههاي مربوط به سال ۲۰۲۳ را در مورد اكوسيستمهاي هوش مصنوعي ۳۶ كشور تجزيه و تحليل كرده است، ايالات متحده حتي بسيار جلوتر از بهترين رقيب بعدي خود، يعني چين قرار دارد. اين ابزار ۴۲ شاخص ويژه هوش مصنوعي را جمعآوري و بررسي كــرد تا مشخص كند كدام كشورها در هوش مصنوعي پيــشرو هستند. ۱۰ رهبر برتر جهاني هوش مصنوعي در ســال ۲۰۲۴، بر اســاس ابزار Stanford HAI’s Global Vibrancy Tool در ادامه آمدهاند.
سنگاپور
سنگاپور در رقابت هوش مصنوعي حداكثر امتياز را در سه شاخص دريافت كرد: مدلهاي پايه دسترسي آزاد، نسبت استخدام سالانه هوش مصنوعي و ميزان وجود استراتژي هوش مصنوعي ملي. كشورهاي كوچكتري مانند سنگاپور وارد ده كشور برتر شدهاند و اين نشان ميدهد جمعيت و مقياس جغرافيايي تنها عوامل تعيينكننده پويايي هوش مصنوعي نيستند.
ژاپن (حاضر در ميان ده كشور برتر
در رقابت هوش مصنوعي)
ژاپن حداكثر امتياز را براي شاخص «وجود استراتژي هوش مصنوعي ملي» در رقابت هوش مصنوعي دريافت كرد. اين گزارش ميگويد قرار گرفتن ژاپن در ميان ده كشور برتر در كنار كره جنوبي و سنگاپور اهميت فزاينده به هوش مصنوعي را در اقتصادهاي آسيايي نشان ميدهد. كوجي ساتو رييس تويوتا موتور و رييس نيپون تلگراف و تلفن، آكيرا شيمادا طي يك كنفرانس مطبوعاتي در توكيو، ژاپن در 31 اكتبر ۲۰۲۴، توافق كردند بهطور مشترك پلتفرمي را با استفاده از نرمافزار رانندگي با پشتيباني هوش مصنوعي توسعه دهند. هدف آنها از ارايه اين پلتفرم كاهش تصادفات خودرو است.
آلمان
آلمان حداكثر امتياز را براي شاخص «مدلهاي پايه دسترسي آزاد» و «وجود استراتژي هوش مصنوعي ملي» در رقابت هوش مصنوعي داشت. اين گزارش ميگويد: «آلمان نقش مهمي در تحقيقات هوش مصنوعي دارد. اين كشور در توليد مدلهاي يادگيري ماشيني قابل توجه (notable machine learning models) در رتبه چهارم قرار دارد. همچنين در مورد هوش مصنوعي مسوول (responsible AI) مقالات زيادي منتشر كرده است و از نظر «كل سرمايهگذاري خصوصي هوش مصنوعي» رتبه چهارم را دارد.»
كره جنوبي
كره جنوبي حداكثر امتياز را براي شاخص «وجود استراتژي هوش مصنوعي ملي» دريافت كرد. در شاخص تصويب قوانين مرتبط با هوش مصنوعي در رتبه دوم قرار گرفت. در اين گزارش آمده است كه اين كشور داراي دانشگاهها و شركتهاي پيشرو در زمينه هوش مصنوعي از جمله موسسه علوم و فناوري پيشرفته كره و پلتفرم آنلاين NAVER است. دومين نشست ايمني هوش مصنوعي امسال در سئول كره جنوبي برگزار شد.
فرانسه
فرانسه در رقابت هوش مصنوعي، حداكثر امتياز را در دو شاخص دريافت كرد: «مدلهاي پايه دسترسي آزاد» و «وجود استراتژي هوش مصنوعي ملي». اين كشور در رتبه دوم برنامههاي مطالعاتي هوش مصنوعي به زبان انگليسي قرار گرفت. اين گزارش خاطرنشان كرد كه استارتآپ هوش مصنوعي فرانسوي Mistral يكي از برجستهترين توسعهدهندگان LLM در اروپا» است كه «چندين مدل يادگيري ماشيني قابلتوجه را ارايه كرده است. فرانسه متعهد به ميزباني سومين نشست ايمني هوش مصنوعي در سال آينده است.
امارات متحده عربي
امارات متحده عربي حداكثر امتياز را براي سه شاخص دريافت كرد: «مدلهاي پايه دسترسي آزاد»، «برنامههاي مطالعاتي هوش مصنوعي به زبان انگليسي» و «وجود استراتژي هوش مصنوعي ملي». امارات در شاخص برابري جنسيتي استعدادهاي هوش مصنوعي و سرعت اينترنت در رتبه دوم قرار دارد. مطابق با گزارش، در سال ۲۰۲۳ امارات متحده عربي «در بين سه كشور برتر جهان از نظر سهام اقليت هوش مصنوعي و سرمايهگذاريهاي عرضه عمومي بود.» و امتياز بالايي براي مهاجرت خالص استعدادهاي هوش مصنوعي و نيروي كار نسبتاً متنوع هوش مصنوعي از نظر جنسيت كسب كرد. در سال گذشته، امارات همچنين تعداد زيادي «يادگيري ماشيني قابل توجه» و مدلهاي پايه توليد كرده است.
هند
هند حداكثر امتياز را در چهار شاخص رقابت هوش مصنوعي دريافت كرد: استنادات كنفرانس هوش مصنوعي، نفوذ نسبي مهارت هوش مصنوعي، شاخص برابري جنسيتي استعداد هوش مصنوعي و وجود استراتژي هوش مصنوعي ملي. اين كشور از نظر شاخصهاي انتشارات كنفرانسهاي هوش مصنوعي، پروژههاي AI GitHub، سهم صدا در شبكههاي اجتماعي با هوش مصنوعي و پستهاي شبكههاي اجتماعي با هوش مصنوعي در رتبه دوم قرار گرفت.
انگلستان
انگلستان حداكثر امتياز را در چهار شاخص دريافت كرد: «كل سرمايهگذاري سهام اقليت هوش مصنوعي»، «برنامههاي مطالعاتي هوش مصنوعي به زبان انگليسي»، «وجود استراتژي هوش مصنوعي ملي»، و اشاره به هوش مصنوعي در اقدامات قانوني. انگلستان همچنين براي اپليكيشنهاي مدلهاي پايه در رتبه دوم قرار گرفت. بر اساس اين گزارش، انگلستان در جايگاه سوم در رقابت هوش مصنوعي جهاني، «قدرت ويژهاي در زمينههاي تحقيق و توسعه، آموزش و پايههاي سياست و حكمراني» نشان ميدهد. به علاوه انگلستان محل استقرار دانشگاه آكسفورد، دانشگاه كمبريج، كالج امپريال و ديگر دانشگاههاي برتر علوم كامپيوتر و همچنين شركت تحقيقات هوش مصنوعيDeepMind گوگل است. سال گذشته، انگلستان ميزبان اولين اجلاس ايمني هوش مصنوعي در جهان بود و يكي از اولين كشورهايي بود كه موسسهاي را به ايمني هوش مصنوعي اختصاص داد.
چين (رتبه دوم در رقابت هوش مصنوعي)
چين حداكثر امتياز را در هفت شاخص دريافت كرد: انتشارات مجلات هوش مصنوعي، انتشارات كنفرانس هوش مصنوعي، استنادات مجلات هوش مصنوعي، اعطاي امتيازات ثبت اختراع هوش مصنوعي، كل سرمايهگذاري عرضه عمومي هوش مصنوعي، وجود استراتژي هوش مصنوعي ملي و سرعت اينترنت. طبق اين گزارش، چين نقاط قوت قابل توجهي در تحقيق و توسعه، اقتصاد و زيرساخت دارد. اما چين در رقابت هوش مصنوعي، در چندين شاخص از جمله سرمايهگذاري خصوصي مرتبط با هوش مصنوعي توسط ايالات متحده كنار گذاشته شده است. در سال ۲۰۲۳، ايالات متحده ۶۷.۲ ميليارد دلار سرمايهگذاري خصوصي مرتبط با هوش مصنوعي جذب كرد، در حالي كه چين موفق به جذب ۷.۸ ميليارد دلار شده است. ايالات متحده همچنين مدلهاي يادگيري ماشيني بيشتري نسبت به چين توليد كرده است، اين تعداد ۶۱ به ۱۵ است. با اين حال، چين در سال گذشته تعداد بيشتري از ثبت اختراعات مرتبط با هوش مصنوعي را در مقايسه با ايالات متحده توليد كرد. با توجه به اينكه بسياري از دانشگاههاي چين، مانند آكادمي علوم چين، دانشگاه تسينگهوا و دانشگاه آكادمي علوم چين، بهطور سنتي تعداد زيادي نشريه مرتبط با هوش مصنوعي توليد ميكنند، قدرت چين در تحقيق و توسعه تعجبآور نيست.
ايالات متحده امريكا (رتبه اول با اختلاف)
ايالات متحده حداكثر امتياز را در ۲۱ شاخص دريافت كرد. در واقع اين تعداد بيشترين امتياز در بين همه كشورهاي شركتكننده در اين بررسي يا رقابت هوش مصنوعي است. طبق گفتههاي Stanford HAI موسسه استنفورد براي هوش مصنوعي انسان محور، يالات متحده در سال ۲۰۲۳ «با كيفيتترين تحقيقات هوش مصنوعي» را انجام داد و «شاخصترين مدلهاي يادگيري ماشيني را ساخت.» اين كشور همچنين در سال گذشته بيشترين هزينه را براي «سرمايهگذاري خصوصي در زمينه هوش مصنوعي» صرف كرد و بيشترين «فعاليت ادغام و تملك در ميان شركتهاي مرتبط با هوش مصنوعي» را داشت. طبق اين گزارش، ايالات متحده ميزبان دانشگاههاي پيشرو علوم رايانه مانند استنفورد و MIT و شركتهاي پيشرو از جمله OpenAI و Google است. در سال گذشته، ايالات متحده بيشترين فهرست مشاغل هوش مصنوعي و استارت آپهاي جديد هوش مصنوعي را داشت. بر اساس اين گزارش، چين در سال 2018 در شاخص بزرگترين پويايي جهاني از ايالات متحده پيشي گرفت.