تأثير نرخ تسعير ارز بر بازار سرمايه و صنعت بانكداري
در ابلاغيه اخير بانك مركزي، نرخ تسعير ۴۵۷ هزارريالي براي هر دلار كه براي دوره مالي منتهي به ۳۱ شهريور ۱۴۰۳ تعيين شده، نسبت به نرخ ۴۰۱ هزارريالي پايان سال ۱۴۰۲ افزايشي ۱۳.۸ درصدي را نشان مي‌دهد.
در ابلاغيه اخير بانك مركزي، نرخ تسعير ۴۵۷ هزارريالي براي هر دلار كه براي دوره مالي منتهي به ۳۱ شهريور ۱۴۰۳ تعيين شده، نسبت به نرخ ۴۰۱ هزارريالي پايان سال ۱۴۰۲ افزايشي ۱۳.۸ درصدي را نشان مي‌دهد. علي جبل‌عاملي، قائم‌مقام گروه مالي كارآمد، به بررسي اثرات اين تصميم بر سود بانك‌ها و سرمايه‌گذاران در بورس پرداخته است.
نرخ تسعير ارز جديد چه تأثيري بر سودآوري بانك‌ها خواهد داشت؟
نرخ تسعير ارز ۴۵۷ هزارريالي، باتوجه به ساختار مالي و وضع ارزي بانك‌ها، تأثيرات متفاوتي بر آنها دارد. بانك‌هايي كه خالص دارايي ارزي مثبت دارند، بيشترين بهره را از اين تغيير خواهند برد. براي مثال، بانكي كه با بيش از ۲.۷ ميليارد دلار خالص دارايي ارزي، بيشترين وضعيت باز ارزي را دارد، موفق به شناسايي سود تسعير ۱۵۲ هزارميلياردريالي شده است. دو بانك ديگر نيز با ۸۴ هزار ميليارد ريال و با ۴۰ هزار ميليارد ريال سود تسعير در رتبه‌هاي بعدي قرار دارند. اين ارقام، علاوه بر كمك به كاهش زيان انباشته برخي بانك‌ها، بهبود در كفايت سرمايه و تقويت ترازنامه مالي آنها را به همراه داشته است. بنابراين تمام بانك‌ها در اين مسير برنده نبوده‌اند. بانك‌هايي با وضعيت ارزي نه چندان جذاب يا با بدهي‌هاي ارزي بيشتر، نتوانسته‌اند از اين فرصت پيش‌آمده بهره لازم را ببرند. البته اين تفاوت نشان‌دهنده اهميت مديريت دارايي‌ها و بدهي‌هاي ارزي در شرايط نوساني است.
اين تغيير چگونه بر بازار سرمايه و ارزش سهام بانك‌ها اثر گذاشته است؟
بازار سرمايه از افزايش نرخ تسعير ارز تأثير مثبتي گرفته است، به‌ويژه در بخش سهام بانك‌ها. سودآوري ناشي از تسعير ارز، جذابيت سهام برخي بانك‌ها، با ذخيره بالاتر را افزايش داده است. طبق برآوردها، اين بانك‌ها توانسته‌اند با رشد ۱۰ تا ۱۵ درصدي قيمت هر سهم در بازار سرمايه مواجه شوند. اين امر نشان‌دهنده تأثير مستقيم شناسايي سود تسعير بر جلب‌توجه سرمايه‌گذاران و تقويت اعتماد عمومي به سهام بانكي است. از سوي ديگر، سرمايه‌گذاران بايد به اين نكته توجه داشته باشند كه عوامل ديگري نظير تغييرات وضعيت ارزي، ماليات بر سود تسعير، و ذخاير احتمالي نيز مي‌توانند نتايج نهايي را تعديل كنند. در نتيجه، تحليل‌هاي دقيق‌تر و پايش مداوم وضعيت مالي بانك‌ها ضروري است.
آيا امكان مديريت بهتر اين تغييرات وجود داشت؟
بله سياست‌هاي جايگزين و مديريت دقيق‌تر مي‌تواند به متوازن‌تر كردن تأثيرات اين تغيير كمك كند. با اجراي سياست‌ها مي‌شد، پيش‌بيني‌پذيري، تقويت كفايت سرمايه و تعامل ذي‌نفعان را افزايش داد. پيش‌بيني‌پذيري بيشتر به اين معني كه اگر نرخ تسعير ارز به‌صورت تدريجي افزايش مي‌يافت يا از ابتدا با برنامه‌ريزي شفاف‌تري اعلام مي‌شد، امكان كاهش شوك‌هاي اقتصادي وجود داشت.
نكته پاياني شما در خصوص اين تصميم چيست؟
ابلاغ نرخ تسعير ارز ۴۵۷ هزارريالي، باوجود برخي چالش‌ها، ابزاري كليدي براي شناسايي سود در بانك‌ها و كاهش زيان انباشته بوده است. اين تصميم توانسته تأثيرات مثبتي بر ترازنامه مالي بانك‌ها و اعتماد بازار سرمايه داشته باشد. بااين‌حال، موفقيت كامل اين سياست نيازمند مديريت بهتر و هماهنگي بيشتر در سطح كلان است. بانك‌ها بايد به مديريت ريسك ارزي خود توجه بيشتري كنند و سياست‌گذاران نيز بايد با درنظرگرفتن همه ذي‌نفعان، سياست‌هايي را اتخاذ كنند كه پايداري سيستم بانكي و اقتصادي كشور را تضمين كند.در مجموع، اين تغيير فرصتي براي تقويت تعامل بين سياست‌هاي ارزي، پولي و بازار سرمايه است كه مي‌تواند به واقعي شدن صورت‌هاي مالي، رشد و توسعه پايدار اقتصادي منجر شود.