ابهام بزرگ در اتصال بانكي به روسيه

تعادل |

بخش خصوصي از اتصال شبكه مير و شتاب استقبال كرد. آيا با اتصال شبكه‌هاي پرداخت ايران و روسيه هزينه‌هاي بازرگانان كاهش مي‌يابد؟ نايب‌رييس اتاق بازرگاني ايران و روسيه مي‌گويد: اتصال شبكه مير و شتاب به ما در كشورهاي اوراسيا و روسيه كمك مي‌كند تا مشكلات در انتقال منابع پولي به ايران حل شود. اما به گفته عضو ديگر هيات رييسه اتاق مشترك بازرگاني ايران و روسيه اتصال شبكه شتاب ايران و شبكه مير روسيه ابهاماتي در معاملات تجاري در اتصال شتاب و مير وجود دارد و اين اتصال بانكي زماني كارايي كاملي خواهد داشت كه موضوع نرخ تبديل ارز حل شود و اين اتفاق تنها با تك نرخي شدن ارز ممكن خواهد شد. البته به گفته اين دو فعال اقتصادي، در صورت تك نرخي شدن ارز و با اتصال شبكه شتاب ايران به شبكه مير روسيه حذف دلار از تجارت دو كشور عملياتي مي‌شود، و اين باعث كاهش هزينه مبادلات تجاري و بروكراسي تبديل پول مي‌شود. چراكه با تك‌نرخي شدن ارز ديگر يك صادركننده ايراني نيازي نمي‌بيند كه از مشتري روس خود تقاضا كند كه دلار يا درهم در خارج از روسيه دريافت كند بلكه با روبل روسيه كالاي خود را مي‌فروشد و در ايران ريال دريافت مي‌كند.

اتصال شبكه پرداخت ايران به روسيه

دوشنبه ۲۱ آبان ماه ۱۴۰۳، مراسم رونمايي از مرحله نخست اتصال شبكه پرداخت كارتي ايران (شتاب) به شبكه پرداخت كارتي روسيه (مير) با حضور رييس كل بانك مركزي، سفير ايران در روسيه و مقامات شبكه بانكي كشور در محل بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران آغاز شد.

در اين مراسم كه فاز اول آن دوشنبه به بهره‌برداري رسيد، گردشگران ايراني مي‌توانند از خودپردازهاي روسيه روبل برداشت كنند و در مرحله دوم آنكه تا قبل از سال جديد ميلادي است گردشگران روسيه مي‌توانند از خودپردازهاي ايران ريال دريافت كنند و در مرحله سوم آنكه بعد از سال جاري ميلادي است گردشگران ايراني مي‌توانند با كارت‌هاي عضو شتاب از فروشگاه‌هاي روسيه خريد كنند.

رييس كل بانك مركزي، هم در اظهاراتي گفته است كه با اتصال شبكه‌هاي پرداخت دو كشور مرزهاي ميان دو كشور برداشته شده و فصل جديدي ميان روابط اقتصادي- فرهنگي دو ملت ايجاد مي‌شود.

بنابه توضيحات محمد رضا فرزين، اين پروژه به سه فاز تقسيم شده است. فاز اول اين پروژه در ابتداي شهريور ماه به بهره‌برداري رسيد كه بر اساس آن شهروندان ايراني به راحتي مي‌توانند با كارت‌هاي خود از خودپردازهاي روسيه روبل برداشت كنند. تا امروز چهار بانك ايراني پياده‌سازي اين طرح را انجام داده و در چهار بانك ديگر ايراني آزمون‌ها با موفقيت به پايان رسيده و ساير بانك‌هاي كشور نيز به تدريج با اقدامات لازم به اين پروژه مي‌پيوندد. به گفته او، به زودي فازهاي بعدي اين پروژه با امكانات و ابزارهاي گسترده‌تر رونمايي مي‌شود كه بي‌شك با اين پروژه گام‌هاي جديدي در راستاي تعاملات بين‌المللي و مالي برداشته خواهد شد.

دلارزدايي در تجارت

اما اتصال شبكه‌هاي پرداخت كارتي ايران و روسيه چه تاثيري بر روابط بانكي و تجاري دو كشور دارد؟ عبدالله مهاجر دارابي، نايب‌رييس اتاق بازرگاني ايران و روسيه اين را يك يك گام مثبت رو به جلو در راستاي توسعه روابط بانكي طرفين مي‌داند و مي‌گويد: اين حركت مهم و تاثيرگذار با تلاش تيم قوي بانك مركزي رقم خورد. به گفته او، افرادي كه به روسيه سفر مي‌كنند، ديگر اين مشكل را ندارند تا دلار را به صراف بدهند، درحال حاضر روبل برمبناي ارز توافقي بين جمهوري اسلامي ايران و روسيه منتقل مي‌شود. مهاجردارابي به ايسنا توضيح داده كه اين اقدام مثبت و خوبي است كه بخش خصوصي از آن استقبال مي‌كند، اين كار در فازهاي بعدي به ما در كشورهاي اوراسيا و روسيه كمك مي‌كند تا مشكلات در انتقال منابع پولي به ايران حل شود. او در ادامه توضيح داده: درحال حاضر تاجر به روسيه صادرات انجام مي‌دهد و در مقابل، دلار و روبل مي‌گيرد ولي براي بازگشت پول به كشور با مشكل مواجه مي‌شود و هزينه‌هاي زيادي در پي دارد؛ اما اميدواريم در فازهاي بعدي اين پروژه؛ اين مشكلات نيز حل و فرايند بازرگاني تسهيل شود. نايب‌رييس اتاق بازرگاني ايران و روسيه معتقد است كه اتصال مير و شتاب به‌طور كلي باعث تقويت گردشگري هم مي‌شود و به شرايط فعلي پولي و بانكي ايران نيز كمك مي‌كند. مهاجردارابي همچنين تاكيد كرده كه اتصال اين شبكه گام مهمي در فرايند دلارزدايي است و اميدواريم در آينده و مراحل بعدي پروژه، در افزايش تجارت ايران و روسيه تاثيرگذار باشد.

ابهامات معاملات تجاري

در اتصال شتاب و مير

در مقابل اما كامبيز ميركريمي، عضو هيات رييسه اتاق مشترك بازرگاني ايران و روسيه در اظهارنظر درباره اقدام بانك مركزي براي اتصال شبكه مير روسيه و شبكه شتاب ايران توضيح داد: رابطه بانكي بين ايران و روسيه پيش از اين هم برقرار بوده در اين شرايط اتصال شبكه شتاب ايران به مير روسيه اتفاقي است كه تبادلات مالي را تسريع مي‌كند و با استفاده از كارت‌هاي بين‌المللي در اين شبكه انجام امور مالي آسان‌تر مي‌شود، با اين حال آنچه هنوز در كارايي اين ابزار محل ابهام است اين است كه روبل روسيه در ايران به چه نرخي تبديل مي‌شود زيرا اين ارز نيز مانند ديگر ارزها در كشور ما تك نرخي نيست. او به ايلنا گفته است: بنابراين اينجا اين نرخ تبديل است كه اهميت دارد و اگر نرخ تبديل پايين باشد ايجاد اين شبكه در معاملات تجاري كارايي ندارد زيرا بخش خصوصي و دولت بر سر نرخ تبديل به توافق نرسيده‌اند، بخش خصوصي نرخ رسمي ارز روسيه را قبول ندارد و دولت قيمت ارز در بازار آزاد را به رسميت نمي‌شناسد و بازرگاني مي‌تواند از اين سيستم بانكي براي مبادلات خود استفاده كند كه حاضر باشد ارز حاصل از صادرات خود را در اين سيستم مبادله كند. ميركريمي درادامه اظهار كرده: با اين حال دولت بر تك ‌نرخي شدن ارز تاكيد دارد و اگر اين سياست اجرايي شود، اتصال شبكه بانكي ايران و روسيه نيز كارايي كامل خود را خواهد داشت و البته ابهامات ديگري نيز وجود دارد از جمله اينكه در اين شبكه چه سقف برداشتي براي انواع كارت‌هاي بانكي تعريف شده آن هم با توجه به اينكه در روسيه امكان برداشت پول نقد از سيستم بانكي نسبت به ايران محدودتر است و بيشتر مبادلات مالي با كارت‌هاي بانكي انجام مي‌شود. وي اظهار كرد: با اين حال اينها زيرساخت‌هايي است كه مي‌تواند به توسعه تجارت بينجامد و با اتصال اين شبكه ايران و روسيه توانسته‌اند خارج از سوئيفت شبكه بانكي خود را متصل كنند ضمن اينكه اين تبديل ارز براي ايراني‌ها در روسيه جذابيت دارد اما مشخص نيست در روسيه نيز تبديل روبل به ريال موضوع قابل توجهي است؟ عضو هيات‌مديره اتاق مشترك ايران و روسيه تاكيد كرد: براي اينكه اين شبكه كارايي خود را از معاملات خرد به معاملات كلان ارتقا دهد بايد موضوع تبديل نرخ ارز حل شود. وي در پاسخ به اينكه در صورت تك نرخي شدن ارز و با اتصال شبكه شتاب ايران به شبكه مير روسيه حذف دلار از تجارت دو كشور عملياتي مي‌شود، گفت: به يقين اين اتفاق مي‌افتد و هزينه مبادلات تجاري و بروكراسي تبديل پول كاهش پيدا مي‌كند و در ميان اين دستاوردها آنچه براي بازرگانان بخش خصوصي اهميت ويژه‌اي دارد كاهش هزينه مبادلات تجاري است زيرا با تك‌نرخي شدن ارز ديگر يك صادركننده ايراني نيازي نمي‌بيند كه از مشتري روس خود تقاضا كند كه دلار يا درهم در خارج از روسيه دريافت كند بلكه با روبل روسيه كالاي خود را مي‌فروشد و در ايران ريال دريافت مي‌كند.